تفسیر کلام الهی از زمان نزول تا عصر حاضر از بزرگترین دغدغه ها و مسائل پیشوایان و فرهیختگان دین مبین اسلام بوده، تا بتوانند در پرتوی آن به معارف اعتقادی و عملی و دستورات هدایت بخش و انسان ساز و همچنین به پاسخی برای مشکلات فرا روی جامعه بشری در عصرهای مختلف، دست یابند. و با توجه به اهمیت فراوان تفسیر قرآن و ضرورت استفاده از بهترین منبع برای آن، تفسیر روایی از موثق ترین و والاترین جایگاه در میان گ...

روش تفسیر روایی، یکی از رایج ترین و استوارترین روش های تفسیری قرآن است که جایگاه ویژه ای در بین روش های تفسیری داشته و همواره مورد توجه مفسران بوده است. پژوهش حاضر با استناد به روایات تفسیری و منبع قرار دادن آن ها، به تبیین آیات 66 تا 111 سوره إسرا می پردازد. تفسیر قمی، عیاشی، صافی و البرهان، از تفاسیر روایی شیعه و روایات نبوی درالمنثور از منابع اهل سنت، مستند پژوهش پیش رو می باشد. در این آیات ...

یکی از انواع علوم قرآنی، تعیین مبهمات آن است. منظور از مبهمات قرآن‏، افراد، مکانها، زمانها، اقوام و اشیایی است که در آیات قرآن به شکل مبهم از آنها سخن به میان آمده است و مصداق آنها به روشنی معیّن نیست. همچنین برخی جزئیات قصص قرآن و امور غیبی مانند حقیقت فرشتگان، ابلیس، جن و بهشت نیز از جمله مبهمات محسوب می‌شود. برخی مفسران برای تبیین آنها، به آنچه از متن قرآن ...

دیدگاه‏‏‏های مختلف مطرح شده در باب رابطه قرآن و حدیث و میزان نقش روایات تفسیری در تفسیر قرآن، تاکنون بر پایه‏‏‏های فرضی و نظری پیش‏‏‏رفته است. بر این اساس، تلاش‏‏‏های انجام‏‏‏شده، در خلأ یک جامعه آماری عینی از انواع روایات تفسیری صورت‏‏‏گرفته و مشخص نیست سهم هر یک از گونه‏‏‏ها و مهم‏‏‏تر ازآن سهم گونه‏‏‏های تأثیرگذار در تفسیر قرآن به چه مقدار است؟ این مقاله بر اساس تفسیر جامع و شیعی نورالثقلین،...

نگارنده پس از بیان مقدمه ای در باب اهمیت خانواده در اسلام، اصولی همچون قداست نهاد خانواده و نقش محوری خاندان پاک و ناپاک و قداست اصل ازدواج یا کانون مقدس آرامش و مهر را با استناد به آیات و روایات بررسی کرده و در ادامه به بررسی ازدواج در ابعاد مختلف پرداخته و دراین راستا مباحثی از قبیل ازدواج عامل آرامش، ایجاد سکینه، ازدواج عامل حفظ کرامت انسانی ,ازدواج دریچه ای از منظر آیات و روایات بحث شده است.

علامه طباطبایی پیش از نگارش «المیزان فی تفسیر القرآن» در قم، تفسیر دیگری با نام «تفسیر البیان فی الموافقة بین الحدیث و القرآن» در زادگاهش تبریز نگاشت که پایه‌های اولیۀ المیزان محسوب می‌شود. سبک آن چنین است که علامه، ابتدا تفسیر به‌نسبت کوتاهی از آیات، با محوریت روش تفسیر قرآن به قرآن ارائه داده‌ و آن‌گاه روایات مرتبط را ذکر کرده‌ و سپس تلاش داشته است که میان آیات و روایات سازگاری ایجاد کند. چنا...

یکی از معارفی که نقش مهمی را در عقاید پیروان سه دین یهودیت، مسیحیت و اسلام ایفا کرده موضوع باغ عدن (بهشت آدم) و درخت معروفی است که در این باغ قرار داشت (در اسلام یک درخت و در یهودیت و مسیحیت دو درخت، یعنی درخت حیات و درخت معرفت). در این مقاله پژوهشی تطبیقی در مورد درخت ممنوعه در دو دین یهودیت و اسلام صورت گرفته است، و بدین منظور تعدادی از متون قدیم و جدید یهودی و اسلامی با هم مقایسه شده اند، تا...

چکیده روایات جری و تطبیق که به معنای اخصّ آن، گویای تطبیق شماری از آیات قرآن کریم بر اهل بیتb است، نشان از دانش ژرف ایشان در فهم بواطن قرآن دارد. اینکه چگونه می‌توان این روایات را فهم کرد و تبیین آنها بر کدام مبانی استوار است، پرسشی است که کمتر پاسخ درخور یافته است. نوشتار حاضر، برای پاسخ به این پرسش، به نقش «آموزه وساطت فیض» به عنوان مبنایی معرفتی برای روایات مزبور پرداخته است. در این روایات، ...

بهره‌گیری از روایات منوط بهزدودن آسیب‌های وارد بر آن است. یکی از این آسیب‌ها تصحیف است که موجب تغییر جزئی در الفاظ روایت و در نتیجه انحراف از معنای مقصود می‌شود. این نوشتار با روش توصیفی - تحلیلی پس از معرفی اجمالی این آسیب و بیان اهمیت توجه به آن، به بیان روش‌های مختلف شناسایی روایات مصَحَّف پرداخته، پس از آن ضمن توجه دادن به تأثیر پذیری محتوایی و شکلی روایات از آیات قرآن، به ارائه دو روش جدید، م...

 بررسى و نقد جایگاه و نقش اسباب نزول در »تفسیر المنار« اثر محمد عبده و رشید رضا است.  نگارنده تفسیر المنار به روایات تفسیرى و از جمله روایات اسباب نزول بى اعتنا است و با دیده تردید بدانها مى‌نگرد. نویسنده، نخست از شاخصه‌هاى اجتماعى و اصلاح گرایانه تفسیر المنار سخن مى‌گوید و ضمن یاد کرد تفاوت‌هاى شیوه تفسیرى محمد عبده و رشید رضا، مؤلف تفسیر المنار را رشید رضا مى‌داند و موضع نقادانه رشید رضا را ...