در این پژوهش، رئالیسم در رمان های علی محمد افغانی از نویسندگان برجسته ی معاصر نقد و بررسی می شود و میزان انطباق آثار وی با واقعیت های موجود جامعه سنجیده می شود. رئالیسم در ادبیات شیوه ای است که بر طبق آن نویسنده با تشریح فضای جامعه و ترسیم حرکت فرد در این فضا، به تعاملات متقابل فرد و جامعه می پردازد و واقعیات جامعه را در آثار خود منعکس می نماید و نقد رئالیستی میزان موفقیت این رویکرد در آثار اد...

شناخت ادبیات داستانی معاصر فارسی که بخش اعظم ادبیات امروز ایران را شامل می گردد، مستلزم نقد و تحلیل موشکافانه است. در این میان هوشنگ گلشیری از نویسندگان پرکار ادبیات داستانی معاصر می باشد. گلشیری با توجه به آفرینش بیش از چهل داستان کوتاه و چند رمان و داستان بلند، جایگاه ویژهی در بین ادبیان و داستان نویسان معاصر دارد. هدف ما در این تحقیق، نقد و بررسی آثار داستانی گلشیری با استفاده از عناصر مهم د...

آیا هیچ گونه راه حلی برای مسائل رو به تزاید، فراروی عقل عربی وجود دارد؟ تفکر عربی مدرن چگونه می‏تواند از بحران فکری آشکارا حاد و مزمن، که خود را گرفتار آن می‏یابد، رهایی پیدا کند؟ جابری پیشنهاد می‏کند که بحرانی چنین عمیق و  وسیع، راه حل‏هایی رادیکال می‏طلبد؛ یعنی تاریخ فکری عرب باید بازنویسی شده، و ذهن و فکر عربی باید بربنیان جدیدی، تجدید سازمان یابد. تجدید ساختار فکر عربی و آگاهی عربی به این م...

چکیده احسان عبّاس و عبدالحسین زرّین­کوب که با وسعت دامنه‌های علمی خویش، دایرة‌المعارفی در نوع خود به شمار می‌روند، در زمینة نقد ادبی معاصر عربی و فارسی بسیار پرتلاش ظاهر شدند وآثار زیادی بر جای گذاشتند. آن­ها توانستند بین تاریخ ادبیّات و نقد ادبی رابطة بسیار نزدیکی برقرار کنند. فعّالیّت نقدی این دو ناقد برجسته، در قالب کار نقد تطبیقی گنجانده می‌شود؛ بدین صورت که هر آنچه از گذشتة نقد ادبی شرق و غرب ف...

سینمای روایی، از بدو پیدایش وامدار ادبیات داستانی بوده است. ادبیات و سینما هردو رسانه هایی داستان گو هستند اما در شیوه روایت خود از ابزارهای متفاوتی استفاده می کنند. ادبیات از واژه به عنوان ابزار ارتباطی بهره می برد و سینما از تصویر. به همین دلیل برخی از منتقدان سینما، اقتباس ادبی را نوعی ترجمه از زبان ادبیات به زبان سینما قلمداد کرده اند. . با توجه به اینکه اقتباس از متون ادبی، یکی از رایج تری...

توجه به ادبیات داستانی معاصر و نقد و بررسی آن به کمک شیوه‌هایی به‌جز نقد سنتی که تا به امروز بیشتر مورد توجه بوده است، دریچه‌های تازه‌ای را بر روی ادب‌دوستان می‌گشاید. در این مقاله، نظریات مکتب فرمالیسم روس و لیچ، زبان‌شناس انگلیسی، مـورد توجـه قرار گرفته است، کـه از دیدگـاه ادبـی و زبان‌شناسی به آثار ادبی نگاه می‌کنند، چند اثر از هوشنگ گلشیری، نویسندۀ معاصر، پژوهش و بررسی شده است.

در این مقاله به بررسی و آسیب‌شناسیِ چهار منبع از در‌س­نامه­های نقد ادبی تألیفِ  استادان شمیسا، امامی، تسلیمی و شایگان­فر، پرداخته می­شود. این درس­نامه با وجود فواید فراوانی همچون ملموس کردنِ مباحثِ نظریه­های ادبی و نیز نقد عملی بر پایۀ متون ادبیِ فارسی­، نارسایی­ها و ایراداتی هم دارند که امید است این نواقص با نقد و بررسی، رفع شوند. عمدۀ این نارسایی­ها و آسیب­ها عبارتند از: 1) عدم تمایز میان نقد ادبی...

در آغاز قرن بیستم و پس از طرح نظریّات فروید و یونگ، دانش روان‌شناسی به نقد ادبی معاصر وارد شد. این نظریّات، بیشتر از زاویۀ فرستندۀ متن (نویسنده یا شاعر) بررسی روان‌شناختی می‌شد، ولی بعدها مکتب روان‌شناسی دیگری مثل گشتالت، متن را از زاویۀ تأثیرگذاری بر مخاطب نقد کرد و برخی از ناقدان معاصر عرب نیز از آن­ها الگو گرفتند. نویسندۀ مقاله بر آن است تا بداند آیا این نوع نقد در کتاب‌های دانشمند بلاغی و ناق...

نقد ، سنجش، داوری یا به عبارتی دیگر جدا کردن سره از نا سره، اینها همه تعابیری هستند که در اثر برخورد با یک پدیدار به صورتی ناخود آگاه به آن دچار می شویم. نقد، تاریخی دیرینه و سرگذشتی پرپیچ و خم دارد و نیای آن به دوران یونان باستان و ارسطوی فیلسوف می رسد. با مداقه و ریشه یابی لغوی این پدیده می توانیم دو ریشه لاتین و یونانی را برای آن ملحوظ بداریم که معادل نقد (criticism)و ناقد (critic)است و آنچه...