هستی شناسی، شناخت شناسی و روش شناسی در هم تنیده اند و پرداختن به هر یک، به معنای مفروض داشتن پاسخ به دو دیگری از پیش است؛ از این سه، هستی شناسی در مرتبۀ نخست واقع می شود که مبنای دو پرسش بعدی واقع می شود. در این مقاله به هستی شناسی های فضا پرداخته می شود که سه انگاشت مطلق، نسبی و رابطه ای را در بر می گیرد. بحث خواهد شد که انگاشت های مطلق و نسبی فضا در محدودۀ علوم اثباتی باقی می مانند و بر مبنای...

در مقالۀ حاضر بینش حاکم بر جامعه شناسی تاریخی را بررسی کرده ایم و برآنیم تا قابلیت های آن را در تحلیل ماهیت تحولات اجتماعی آشکار کنیم. برای این منظور از روش کتاب خانه ای برای استخراج محتوای بینش جامعه شناختی تاریخی استفاده کرده ایم. یافته های تحقیق نشان می دهند زمینه های اجتماعی و فکری بینش جامعه شناسی تاریخی از قرن نوزدهم در دو حوزۀ تاریخ و جامعه شناسی شکل گرفت. باوجود تمایز سنتی حاکم بر علوم ...

هدف این پژوهش، بررسی جامعه‌شناختی عوامل اجتماعی و فرهنگی مرتبط با گرایش شهروندان شهر خلخال به ورزش همگانی بود. چارچوب نظری پژوهش، ترکیبی از نظریۀ جامعه‌پذیری ورزشی هورن (2000)، نظریۀ خودآیینه‌ای چارلز هورتن کولی (1902)، نظریۀ عمل پیر بوردیو (1990) و نظریۀ فمنیستی هریس (1996)، چو و فلشین (2001) است. روش پژوهش، پیمایش و ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامۀ محقق‌ساخته بود. از شهروندان بالای 15 سال شهر خ...

پیچیدگی ماهیت اطلاعات و دانش، محل پیدایش تعاریف، تفاسیر، نظریه ها و دیدگاه های علمی متفاوت و تا حدودی متضاد نسبت به این حوزۀ مهم علمی بوده، بحث دراین باره را در سطح جهان و جامعۀ اطلاعات محور و دانش محور کنونی موجب شده است. دو جریان فکری مهم جهان در این زمینه، با دو خاستگاه متفاوت، «نظریۀ اطلاعات» و «نظریۀ انتقادی اطلاعات» را پیش کشیده اند. رویکرد نظریۀ اول، تبیین های سوژه محور، فردباورانه و مدل...

سیستم های بهداشت و ایمنی حرفه ای، نقش حساس و بی بدیلی در توسعۀ پایدار صنایع سنگین و پرخطر ایفا می‎کنند. هدف از پژوهش حاضر بررسی و واکاوی روند تکاملی نظام های اعتلای عملکرد h3se بوده است. به این منظور با رویکرد پژوهش کیفی و ابزار تحلیل نظریۀ چندزمینه ای، به توصیف مدل تعالی h3se پرداخته شده است. این روش مشتمل بر دو ابزار پژوهش کیفی، یعنی فراترکیب و نظریۀ برخاسته از داده هاست. رویکرد نخست به ارزیا...

هدف این پژوهش، تحلیل زباله‌پراکنی به‌صورت شاخصی از بی‌نظمی اجتماعی و روش آن پیمایش بوده است. اطلاعات از میان گردشگران استان مازندران ازطریق پرسش‌نامه جمع‌آوری شده و تعداد نمونه 384 نفر بوده است که به‌روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب شده‌اند. نظریۀ استفاده‌شده در این مقاله نیز نظریۀ پنجرۀ شکسته است و اطلاعات به‌وسیلۀ نرم‌افزار spss و amos تحلیل شده‌اند. نتایج حاصل از آزمون همبستگی نشان ...

نظریۀ دلالت تصوّریِ اصول‌دانان از یک‌سو و دیدگاه فیلسوفان زبان در باب معناداریِ سمانتیکی از سوی دیگر، قابل مطالعۀ تطبیقی است. دلالت تصوّری، انتقال ذهن از لفظ به معنای آن به محض صدور لفظ از گوینده بدون توجّه به قصد و ارادۀ اوست. دلالت تصدیقی، دلالت لفظ بر معنای مقصود گوینده است. سمانتیک تقریباً به نظریۀ دلالت تصوّری نزدیک است؛ زیرا سمانتیک، مطالعۀ معنا به نحو مستقل از متکلّم یا مؤلّف است و پراگماتیک نیز ...

مسأله عدم همکاری شهروندان با حکومت در ایران سبب شده تا تأمین منابع مالیِ پایدار برای دولت­‌ها با مشکلات زیادی مواجه شود. نظریۀ دام اجتماعی بیان می­کند که این موضوع به سبب بی­‌اعتمادی اعضای یک جامعه و به سبب تجربه­‌های پیشینی آن­‌ها است. در این مقاله تلاش شده تا این ادعا به کمک آزمایشی سنجیده شود. بنابراین به پرسش اصلی پژوهش که همانا «چرایی عدم همکاری مردم با حکومت است» به شیوه‌­ای تجربی و به کمک...

زمینه: یکی از جدیدترین رویکردهای شناختی-اجتماعی مطرح شده در حوزه انگیزش تحصیلی، نظریه ضمنی هوش (باورهای هوشی)است. هدف: هدف از پژوهش حاضر بررسی روایی و پایایی مقیاس 14 ماده ای نظریه ضمنی هوش (ITIS-14) (عبدالفتاح و ییتس، 2006) در جامعه دانشجویی ایرانی است. این ابزار جهت سنجش نظریه‌های افزایشی و ذاتی هوش به کار می‌رود. روش: نمونۀ مورد مطالعه در این پژوهش 350 دانشجوی کارشناسی دو دانشگاه آزاد اسلامی...