گفتگو در آثار میخاییل باختین اصطلاحی است که سرشتی روش‌شناختی دارد. وی گفتگو را روشی برای روبه‌رو شدن با اموری می‌داند که تن به برخورد سلطه‌‌جویانه نمی‌دهند. بنابراین، این اصطلاح در تقابل با برتری طلبیِ نیروهای تک‌آوا قرار می‌گیرد. جنبه‌های گفتگوییِ طنز، خنده و کارناوال در اندیشۀ باختین نیز در همین ویژگی ریشه دارند. هدف مقاله حاضر بررسی زمینه‌های است که با پرورش عناصر گفتگویی و کارناوالی، به شکل‌گ...

نمایشنامة سر فرود آورد تا پیروز شود یا اشتباهات یک شب را می‌توان نقطة اعتلای زندگی ادبی الیور گلدسمیث دانست. ارجاعات متعدد به رخدادها و آثار ادبی قرن هجدهم انگلستان، بر غنای نمایشنامه افزوده و گواه حضور معانی عمیق در پس مکالمات زندة شخصیت‌هاست. در این نوشتار، معانی ادبی و اجتماعی این نمایشنامه بررسی می­شود. برای نیل به این هدف، مفاهیم کارناوال، گفت‌وگوگرایی و کرونوتوپ میخائیل باختین به­کار گرفت...

میخائیل باختین از برجسته‌ترین اندیش‌مندان و نظریه‌پردازان نقد ادبی است که گامی نو در این عرصه نهاد. از مهم‌ترین مؤلفه‌های قابل توجه، از دیدگاه وی، مفاهیمی چون منطق گفتگویی، چندصدایی و رویکرد کارناوالی است. از این میان چندصدایی که از مفاهیم جامع است، به چندین زیرمجموعه تقسیم می‌گردد که عبارتند از: هم‌گرایی، واگرایی، جدل و کارناوال. در این پژوهش داستان "سنگ صبور" صادق چوبک، که از ماندگارترین آثار...

جرم‌شناسی فرهنگی به عنوان رویکرد نظریِ متمرکز بر مطالعة بافت فرهنگیِ جرم و بزهکاری، محصول دهه 1990 میلادی است. این جرم‌شناسی که به اعتبار برخورداری از روش‌شناسی کیفی، در نقطه مقابل جرم‌شناسی‌های سنّتی و کمّی قرار می‌گیرد، در راستای مفهوم‌سازی پدیده‌هایِ بزهکارانه و کژروانه، توجّه ویژه‌ای به تمامی عناصر فرهنگیِ پویا در بیرون و درون بزهکار داشته و از این رو، سعی در درک همدلانه و فهم عمیقِ احساسات، هیجانا...

مثنوی مولوی, بی گمان اثر سترگ جهانی است که از دیرباز پژوهش هایی فراوان از چشم اندازهای گوناگون بر آن انجام پذیرفته است. آنچه موجب شگفتی است, این اثر عظیم و ماندگار از چنان ظرفیتی برخوردار است که با وجود قدمت چندین صد ساله که در زمان سرایشش هنوز مکتبهای نقد و نظریه های ادبی پا به عرصه نگذارده بودند, می تواند با نظریه های ادبی نوین به مکالمه بنشیند و رهیافت های آن ها را در خود طراز کند. مثنوی مو...

در این مقاله به مطالعه وجوه فرهنگ عامه در آثار ذابحی با تمرکز بر چند مضمون مرتبط مانند کارناوال، آرمانشهر و گروتسک می‌پردازیم. مسئله اصلی چگونگی نشان دادنِ رهایی فرهنگ عامه از زیر فشار و بار فرهنگ مسلط در آثار هنرمند مذکور با تکیه به سبک او، با روش توصیفی-تحلیلی است. هدف پژوهش برجسته کردن ویژگی‌های فرمی آثار و در نهایت رسیدن به دو سطح دلالت آشکار و ضمنی است تا با شرح آنها، انواع وجوه فرهنگ عامه ...