آینده پژوهی به عنوان یک رشته پژوهشی، مفهوم نوظهوری است که به سرعت جای خود را در دانشگاه های جهان و همچنین دانشگاههای کشورمان باز می کند. نظزیه آشوب نیز نظریه ای نو پدید است که در سال های اخیر تاثیر شگرفی بر فیزیک، ریاضیات و حتی علوم اجتماعی بر جای گذاشته است. مقاله پیش رو پس از توضیح برخی مفاهیم ضروری و ادبیات موضوع درصدد بازخوانی آینده پژوهی در بستر نظریه آشوب است. این پژوهش از دید هدف، از نوع...

تعیین چگونگی پیوند میان عاملیت و ساختار امری بسیار مهم در مطالعات علوم اجتماعی و شناخت جهان است. نظریه های اجتماعی برای فهم پدیده های اجتماعی تبیین های متفاوتی بدست داده اند. نظریه ساخت یابی گیدنز با درک دوسویگی عاملیت و ساختار بر این باور است که ساختار به عنوان یک نظم جهانی بر رفتار افراد جامعه تاثیر می گذارد و یک کردار اجتماعی شکل می گیرد. مفهوم استفاده از اطلاعات ارائه شده توسط تیلور مبتنی ب...

ویژگی نظریه فمنیستی آنست که نقطه شروع همه بررسی هایش، موقعیت و تجربه های زنان در جامعه است. نظریات اجتماعی فمنیستی کلاسیک، نظریات زنان هوشمندی است که در جستجوی امکاناتی برای بهبود علوم اجتماعی بوده اند، ولی جامعه شناسی متعارف همواره در مورد حضور زنان و تولید جامعه شناختی آنان مقاومت کرده است، و تا بحال این چهره ها کمتر شناخته شده اند. در این مقاله به معرفی نخستین جامعه شناسان زن و مقولات کلیدی ...

گرایش زنان به مشاغل مردانه، از جمله پدیده های اجتماعی است که در سال های اخیر دیده می شود. یکی از این مشاغل، شغل پلیسی است که تحقیق حاضر در صدد پاسخگویی به این سوال اصلی است که چه عواملی بر گرایش زنان به شغل پلیسی موثر است. تئوری های به کار رفته در این تحقیق نظریات فمینیستی، نظریات مراجع و علمای دینی در خصوص اشتغال زنان، تئوری تقسیم کار جنسیتی، نظریه تفاوت بیولوژیکی، تئوری جداسازی بازار کار و تئ...

نهاد علم و دانشگاه فرهنگ خاص خود را دارد که همانند سایر پدیده¬ها در گذر زمان تحولاتی داشته است. به¬نظر می¬رسد فرهنگ دانشگاهی ایران طی سال¬های اخیر تغییر کرده است. این پژوهش درصدد است تا دگرگونی فرهنگی در دانشگاه را بررسی و پیامدهای آن را مورد مطالعه قرار دهد. با توجه به هدف این پژوهش که فهمِ شیوه درک، تفسیر و معناسازی افراد جامعه مورد نظر است، لذا روش پژوهش از نوع کیفی است و به منظور ورود به س...

مسأله ساخت و عامل به مثابه یکی از مسائل بسیار تأثیرگذار در علوم اجتماعی، نقش تعیین کننده ای به ویژه در مباحث روش شناختی، قدرت، نظم و مسئولیت اجتماعی دارد. در فضای فکری متفکران اسلامی، نظریه اعتباریات علامه طباطبایی از جمله دیدگاه هایی است که می تواند نقش تعیین کننده ای در مباحث ساخت و عامل داشته باشد. آن بخش از نظریه اعتباریات علامه طباطبایی که در مقاله ششم کتاب اصول فلسفه رئالیسم و رساله اعتبا...

نظریه به عنوان «رویکرد» به مثابه جعبه ابزاری برای ساختن و آزمون تجربی پرسش ها و مفاهیم مورد نظر قرار می‌گیرد. در دهه‌های گذشته، بحث دربارة جایگاه نظریه همواره محل مباحثه و مناظره‌ فکری بوده است. آیا نظریه وجود دارد و اساساً ماهیت نظریه چیست؟ این که چگونه می‌توان نظریه را عنوان جعبه ابزاری فراگیرتر برای مداخله در فرهنگ های معاصر مورد توجه قرار داد و چه کاری را می‌توان با آن انجام داد؟ محور اصلی ...

نظریه پردازان علوم سیاسی و اجتماعی برای تقویت و تداوم نظامهای سیاسی راه حلهای متفاوتی را ارائه می دهند که اتخاذ آنها با توجه به نوع نظام ها، شرایط خاص سیاسی و اجتماعی، تحولات تاریخی، بافت فرهنگی و اجتماعی و... می تواند به تثبیت و تحکیم پایه های حاکمیت بینجامد. در مقابل، اگر اتخاذ این راه حل ها بدون توجه به شرایط مزبور انجام شود، می تواند آثار مخربی به دنبال داشته باشد و تداوم حکومت ها را با دشو...

موضوع نوشتار حاضر، جایگاه نظریه تلفیقی پی‏یر بوردیو در گستره علوم اجتماعی است. بدین منظور، ابتدا، فلسفة رابطه‏ای به عنوان فلسفه پشتیبان این نظریه و پل رابط عین‏گرایی و ذهن‏گرایی طرح می‏گردد. سپس سابقه نظریه میدان‏های اجتماعی در نظریه میدان‏های فیزیکی و میدان‏های روانی تعقیب می‏شود. پس از آن، نظریه عمل پی‏یر بوردیو به عنوان مرکز ثقل جامعه‏شناسی رابطه‏گرایانه با توسل به مفاهیم نوبنیادی همچون منش ...