مفاهیم سیاسی در ایران معاصر چنان به هم آمیخته اند، که سبب به وجود آمدن نوعی آشفتگی وبحران مفاهیم در این زمینه شده اند. منشأ این بحران به چند امر باز می گردد: ویژگی های خاص رشته علوم سیاسی، خصوصیات مفاهیم سیاسی در ایران، رویارویی سنت (و دین) با تجدد وبالاخره کژتابی مفاهیم. قسمت دوم مقاله از آشفتگی مفاهیم سیاسی زیر در ایران معاصر بحث می کند: سیاست وعلوم سیاسی، دولت، مشروعیت نظام سیاسی، ایدئولوژی،...

نظام های سیاسی بر اساس بنیانهای ارزشی، اعتقادات و ایدئولوژی و فرهنگ خاص شکل می گیرند و ساختار حکومتی مناسب و شایسته به منظور تنظیم رفتار و روابط حاکمان، گروه های مختلف جامعه و افراد جامعه را طراحی و به مورد اجرا می گذارند ساختار نظام های سیاسی نیز بر مبنای ایدئولوژی، اعتقادات و ارزش هایی که نظام پایه آن استوار است، شکل میگیرد و به تبع آن نظام خط مشی گذاری نیز تعیین می شوود محور شکل گیری ساختار ...

تغییر صورت سازماندهی نهادهای حاکمیتی در جمهوری اسلامی ایران به نظام پارلمانی دغدغه­ ای است که در سال‏های اخیر مطرح بوده است. با توجه ‏به هزینه­ های تغییر نظام سیاسی و لزوم اصلاحات چشمگیر تقنینی-ساختاری در فرض اهتمام به پیاده ‏سازی نظام پارلمانی و همچنین، نحوه ساخت سیاسی در نظام حقوق عمومی ایران و یافته­ های ناهمگون کارآمدی پارلمانی یا ریاستی در ادبیات تطبیقی و نفی مطلوبیت ذاتی هر یک، در کنار تر...

در این مقاله پس از توضیح زمینه های گذار به دموکراسی در سطح جهان و عرضه برخی آمارها و اطلاعات در خصوص دموکراسی به عنوان پدیده ای جهانی، ماهیت نظام سیاسی در ایران و مراحل مختلفی که این نظام پس از پیروزی انقلاب پیموده است، اجمالاً بررسی می شود. موضوع اصلی بحث در این مقاله تحلیلی شرایط امتناع گذار در ایران است که در پرتو برخی مطالعات نظری اخیر درخصوص تأثیر صورتبندی نخبگان حاکم در گذار به دموکراسی، ص...

چارچوبی برای تحلیل رقابت و ثبات سیاسی با نگاهی به تجربۀ جمهوری اسلامی ایران دکتر غلامرضا خواجه سروی چکیده: رقابت سیاسی از موضوعات پذیرفته شده در نظام جمهوری اسلامی است. ثبات سیاسی نیز ذهن مشغولی عمده کسانی است که به تداوم حیات نظام سیاسی علاقه‎مندند. این مقاله در پی آن است که برای تحلیل پیوند دو مؤلفۀ رقابت سیاسی و ثبات سیاسی، چارچوبی ارائه دهد که در پرتو آن بتوان تأثّیر ثبات سیاسی را بر رقابت ...

جامعه پذیری سیاسی نسل جدید، در همه جوامع، رمز ماندگاری، مشروعیت سیاسی و پایداری نظام سیاسی است. در جمهوری اسلامی ایران به دلیل وقوع انقلاب اسلامی و گذشت سی سال از آن مسئله نسل سوم و چگونگی هویت یابی آنان در محیط سیاسی جامعه و تداوم و باز تولید نظام سیاسی، تبدیل به یک موضوع اساسی شده است. اگر در نظام های نهادینه و باثبات، جامعه پذیری سیاسی تداوم ارزش های موجوداست، در یک جامعه در حال گذار چون ای...

سیاسی به معنی هماهنگی اجزای نظام سیاسی جهت دستیابی به اهداف نظام، یکی از خصوصیات مهم جامعه ایدئال است. این امر هنگامی حاصل می‌شود که اعضای آن جامعه به عنوان عناصر تشکیل‌دهندة اجزای نظام سیاسی وظایف خود را شناخته و به آن عمل کنند. از جمله نظریه‌های مهمی که در این راستا مبانی مشروعیت سیاسی را تبیین می‌کند، نظریه مشروعیت وبر است. او بر این باور است که در تحولات سیاسی ـ اجتماعی یک نظام، مشروعیت از ...

نظام سیاسی متأثر از فرهنگ سیاسی است. فرهنگ سیاسی به عنوان مجموعه‏ای از دانش‏ها، ارزش‏ها، احساسات و باورها و به طور مختصر محتوای باطنی انسان، تعیین کننده تلقی هیأت حاکمه و مردم از سیاست و رفتارهای سیاسی است؛ همچنین فرهنگ سیاسی نوع رابطه میان مردم و نظام سیاسی را شکل می ‏دهد. نظام و هویت سیاسی، اجتماعی امروز ما ایرانیان محصول تعامل و داد و ستد فرهنگ‏های مختلفی است. فرهنگ اسلامی و ملی به عنوان محت...

ثبات و آرامش از الزام های نظام های سیاسی است؛ به عبارتی هر نظام سیاسی برای دستیابی به اهداف خود، نیازمند ثبات است. از این رو، حفظ ثبات از جمله دغدغه های اصلی رهبران و حاکمان سیاسی است. هرچند عوامل متعددی در حفظ ثبات سیاسی مؤثر است، آنچه در این پژوهش مورد توجه قرار گرفته، گردش نخبگان سیاسی شایسته است؛ به آن معنی که نخبگانی در چرخة مدیریت سیاسی قرار گیرند که ضمن برخورداری از توانایی و تخصص، از ای...