نظام شهری و شهرنشینی در ایران متاثر از صنعتی شدن غرب و رواج الگوی توسعه برون زا و همزمان با از میان رفتن نظام مبتنی بر زمین و کشاورزی دچار تحول و دگرگونی عمیقی شد. ویژگی بارز این تحول  توسعه متمرکز بر شهرها، مهاجرت فزاینده سلسله مراتبی از روستاها و شهرها کوچک به شهرهای بزرگ بود که دگرگونی تدریجی الگوی سنتی سلسله مراتب سکونتگاه ها و به هم خوردن توزیع جمعیتی در کشور شد. منطقه زاگرس با پنج استان د...

این مقاله به بررسی نظام توزیع جمعیت در کانون های شهری استان فارس در دوره زمانی 1385-1335 می پردازد. روند رو به رشد شهرنشینی همگام با افزایش تعداد شهرها و به خصوص افزایش شهرهای زیر 25000 نفر جمعیت، از مهمترین خصوصیات نظام توزیع جمعیت شهری استان فارس است. گرایش به شهرنشینی در استان فارس در طول یک دوره پنجاه ساله از روند حاکم بر تحولات جمعیتی کل کشور تبعیت می کند، به طوری که در سال 1335 تنها 35/32...

الگوی توسعه برونزا در ایران نظام سنتی روابط میان شهرها را تضعیف  نمود. رشد بالای شهری به ظهور پدیده نخست شهری منجر شد و به مرکز کشور تهران برتری ویژه­ای داد. یکی از تبعات مهم آن از هم پاشی نظام شبکه شهری بوده است. شواهد نشان می­دهند که استان مازندران تحولات جمعیتی معناداری را تجربه کرده است و مراکز شهری بزرگتر با خوشه شدن در بخش میانی استان تسلط منطقه­ای خود را بر نظام شبکه شهری استان اعمال نمو...

حل معضلات و مشکلات جوامع شهری ایران را باید در شناخت تحولات اقتصادی - اجتم پس از مشروطیت و همچنین در شناخت منطقه ای که جوامع شهری بدان وابسته است جستجو نمود.مساعی لازم برای شناخت موارد فوق می تواند به کشف قانونمندیهای شهرنشینی در منطقه مذکور گردیده و نهایتا" هدایت و طراحی محیط شهری آینده را رهنمون گردد.موضوع رساله حاضر در واقع تحقق چنین هدفی را پی می گیرد.که در دوازده فصل تحت عناوین ذیل تنظیم گ...

سازماندهی عناصر بصری در آثار هنری در غرب به طور سنتی با توجه به نسبت هایی که در این فرهنگ به عنوان تناسبات زیبا تعریف شده است، صورت می گیرد. پژوهش حاضر تناسبات متداول را مرور نموده و به بررسی کاربرد آن ها در قباله های ازدواج موجود در گنجینه ی آستان قدس رضوی می پردازد. این بررسی به شناخت فرهنگ یا تاریخ ما کمک فراوانی کرده و فرهنگ بصری پیشینیان ما را نیز به طراحان گرافیک معرفی می نماید و به این ت...

تمرکز بیش از حد جمعیت و فعالیت، عمدتاً در بزرگ ترین شهرهای کشورهای در حال توسعه، باعث جذب بخش عمده‎ای از پتانسیل‎های توسعه‎ای این کشورها به این شهرها شده و در نتیجه این شهرها به طور نسبی بیش از حد بزرگ تر از دومین و سومین شهر این کشورها شده‎اند. برخی از کشورهای در حال توسعه، برای مقابله با این پدیدة نخست شهری و تبعات سوء آن سیاست‎ها و اقدامات مشخصی را به کار گرفته‎اند. در ایران نیز برای جلوگیری ...

در این پژوهش بنا به نظریه هیلهورست، فضا به عنوان نظامی در نظر گرفته شده است که خود از خرده نظام-‏هایی دیگر به عنوان عناصر تشکیل دهنده ساختار نظام، تشکیل می گردد و بنا به نظر راندینلی ایجاد نظام ‏سلسله مراتب سکونتگاهی وابستگی هایی را بین حوزه های روستایی با شهرهای کوچک و بین شهرهای ‏کوچک با شهرهای بزرگ به وجود می آورد و این تعامل فضایی و اجتماعی- اقتصادی را پایگاه اصلی توسعه ‏می شناسد.‏ در این ...

محله‌ها به‌عنوان یکی از عناصر اصلی مدیریت شهری و نمادی از یک شهر سنتی اسلامی از گذشته تا امروز موردتوجه برنامه ریزان قرارگرفته‌اند. تقسیمات محله‌های شهری از دوره اسلامی تا دوره جدید دستخوش تغییر و تحول شده است. محله بندی درگذشته بر اساس شاخص‌های اجتماعی و اقتصادی صورت گرفته است و در دوران معاصر بر اساس شاخص‌های کالبدی، سیاسی و اقتصادی صورت گرفته است. منطقه 1 شهر تهران نیز که شامل روستاهای قدیمی...

حکومت­ها برای اداره قلمرو سرزمین خود ناگزیرند که کشور را به واحدهای اداری کوچک­تر تقسیم کنند، تا بتوانند در زمینه اعمال حاکمیت، ارائه خدمات و ایجاد سرمایه اجتماعی مؤثر، به ایفای نقش بپردازند. هرچند تقسیمات کشوری به منظور تمرکززدایی، ضرورتی انکارناپذیر برای بیشتر کشورها است، اما هدف­گذاری منطقی برای تقسیمات کشوری مهم­تر از هر مسئله­ی دیگر است؛ زیرا هر نوع تقسیم سیاسی سرزمین باید با هدف پایدار، غ...

تقسیمات کشوری یکی از حساس ترین و مهم ترین اقدامات دولت ها در جهت مدیریت بهینه سرزمین و همگام با ان حفظ وحدت و یکپارچگی در سطوح محلی،منطقه ای و ملی به شمار می رود. دولت ها برای اداره بهتر سرزمین و قلمرو کشور و ارائه خدمات مناسب به شهروندان با توجه به 3 متغیر الگوهای حکومتی، ویژگی های فرهنگی / اجتماعی و اختصاصات فضایی به تقسیم بندی در سطح فضای ملی خود می پردازند. ترسیم مرز های رسمی به منظور سازما...