نگرش امیل دورکیم به مقولۀ دین، کاملاً عرفی است و این مطلب از دو مدخل قابل تبیین و بررسی است. یکی با طرح نظریه ایشان درباب منشأ و خاستگاه دین و دیگری تمایزی که ایشان میان امور مقدّس و غیر مقدّس قائل شده است. وی با طرح نظریۀ «منشأ اجتماعی دین»، دین را جریان تکامل‌یافتۀ سنّت توتمیستی و فراوردۀ بشری دانسته و هرگونه منشأ ماوراءالطبیعی و الهی را تلویحاً از دین نفی نموده است. همچنین با مرزگذاری میان امور م...

نعمت خوشگواریِ زندگی و نیکو بودنِ حال و مرحمت و به معنی، احسان و نیکی است که خداوند بر بندگانش عطا فرموده است: «وَ ما بکُمْ مِنْ نِعْمَهٍ فَمِنَ اللَّه» (نحل/53) و غیر قابل شمارش است «وَ إِنْ تَعُدُّوا نِعْمَتَ اللَّهِ لا تُحْصُوها» (ابراهیم/3). هیچ کسی نمی تواند به تنهایی آن را به بنده دهد. نعمت، تنها شامل جنس انسان، موجودات ناطق (جن و انس و ملک) و موجودات با شعور می شود؛ زیراکه موجود متنعم با شعور قدرت تشخیص امور سودمند از ز...

چکیده منطقه مورد مطالعه در جنوب شرق ایران، در بین ایالت ساختاری سیستان و بلوک لوت قرار دارد. بر اساس عناصر ساختاری مختلف موجود بین گسل های نصرت آباد و کهورک چهار رخداد دگرشکلی (d1-d4) تشخیص داده شد. به نظر می رسد نخستین رخداد دگرشکلی (d1) در ائوسن تحتانی و پیش از آن رخ داده است. شواهد این رویداد دگرشکلی وجود چین هایی با روند e-w در منطقه می باشد که این مرحله احتمالاً همزمان با فرایندهای مربوط ...

بر اساس آیۀ 119 سورۀ نساء یکی از ترفندهای شیطان تأکید فراوان به «تغییر خلقت الهی» است. در اینکه تغییر خلق چیست و ملاک آن کدام است؟ بین دانشمندان اسلامی در مورد مفاد این آیه اختلاف نظر وجود دارد. دانشمندان اسلامی عمدتاً تغییر خلقت الهی را به دین، فطرت، ناقص­کردن خلقت بدنی انسان و حیوان، خال­کوبی، تشبه به صفات جنس مخالف و... تفسیر کرده­اند و برای تفکیک بین تغییر خلقت ممدوح و مذموم، معیارهایی را ذک...

شواهد صحرایی و همراهی سنگ ها به صورت پریدوتیت، گابرو، دیاباز، بازالت و سنگ های رادیولاریتی و شکل بازالت ها به صورت پیلولاوا نشان می دهد که سنگ های مافیک منطقه نصرت آباد واقع در بخش میانی پهنه گسلی نصرت آباد-کهورک، شرق ایران، متعلق به مجموعه های افیولیتی و بازالت های این منطقه از نوع بازالت های رشته های میان اقیانوسی (morb) هستند. عدد منیزیمی نسبتاً کوچک این سنگ ها (69 تا 42)، نشان می دهد که ما...

یوسف العظم، شاعر معاصر اردنی (1931- 2007م) و محمود شاهرخی، شاعر معاصر ایرانی (1306- 1388ش)، به فلسطین و قدس اهتمام داشته و در این زمینه، سروده هایی را از خود به یادگار گذاشته‎اند. هر دو شاعر، به مدح و ثنای قدس اقدام کرده و آن را با القابی گوناگون و از جمله، قبلۀ نخستین، محراب، معبد، مروارید، کوثر و بهشت خطاب کرده اند. آن دو، با سینه‎ای اندوهگین، اشغال قدس، آوارگی، کشتار و تنهایی مردم را در این ...

خلقت مستلزم اختلاف است. چون تا کثرتی نباشد خلقتی نیست. این معنا از اختلاف بر عالم مخلوقات حاکم است و مبنای همه انواع دیگر احتلاف است، اما در میان انسان ها اگرچه اینگونه اختلاف وجود دارد، ولی نوع دیگری از اختلاف هم هست که ناشی از اندیشه ها، اراده ها و اعمال آدمیان است. زمانی که اختلافات جامعه بشری به حدّ خاصی رسید شرایع الهی نازل شدند تا به جامعه سامانی دهند. ولی با آمدن ادیان، دسته ای از آدمیان ...

زبان شناسی دین و بررسی ساختار آن یکی از مهم ترین موضوعاتی است که از دیرباز در عرصه دین پژوهی درخور توجه بوده و سابقه ای دیرینه دارد. این مبحث در فلسفه دین آمیخته با موضوع تمثیل همواره به تحلیل و بررسی معانی اوصاف الهی و تبیین گزاره های دینی در تمامی ادیان آسمانی اختصاص داشته و امروزه با مطرح شدن شبهاتی درخصوص تعارض علم و دین، زبان دینی به عنوان موضوعی مستقل اهمیت به سزایی یافته است. در دهه های ...

دین اسلام کامل ترین دین الهی است و دارای برنامه ای جامع برای رساندن بشر به سعادت در دنیا و آخرت است. احکام آن در عین آنکه پر نغز و آکنده از حکمت است، از ویژگی انعطاف پذیری و سادگی برخوردارند و بدان گونه نیستند که مکلف را در سختی و تنگنایی قرار دهند. خداوند (تعالی) ، هدف از تشریع احکام را آسودگی و راحتی بند گان ذکر نموده، نه مشقت و سختی آنان. نبی اکرم (ص) نیز، از شریعت اسلامی با عنوان « سمحه و س...

از نظر عرفا رابطة جهان با خدا، در حکم رابطة اشعه نسبت به خورشید است و انبیاء نیز از نوریواحد سرچشمه م یگیرند، اما انسان گرفتار تعینات یکی را موسی می بیند و دیگری را عیسی؛ و بهسبب حیران شدن در درک کنه دین به تفسیرهای مختلف روی م یآورد و متناسب با ذهن خود درآن می اندیشد و با دیگری به نزاع برم یخیزد. مولانا نیز انبیاء الهی را نایبان خداوند بر زمین می داندو با بیان تمثیل هایی از وحدت طریق انبیاء سخ...