تاریخ بیهقی از جمله متون یگانه زبان فارسی است که به دلیل آمیختگی ذاتیش با موسیقی، تقلیدناپذیر و تکرار ناشدنی باقی مانده است. نقش برجسته موسیقی در تولید اثری همچون تاریخ بیهقی ، گرچه محصول تلفیق مؤلفه های بسیار است، انکارناپذیر می باشد. نثر موزون به شکل محسوس در آثار خواجه عبدالله انصاری و گلستان سعدی و سایر نثرهای مسجع دیده می‌شود که در آن‌ها سجع و عناصر لفظی و معنوی دیگر، نثر را تا سرحد شعر، ا...

در تاریخ زبان فارسی نقاط ناشناخته‌ای وجود دارند که ادراک و شناخت آنها جز با بررسی متون فارسی در دوره‌های مختلف تاریخی امکان‌پذیر نیست. به همین جهت در پژوهش حاضر، به بررسی ویژگی‌های زبانی متن دانشنامه علایی ابن‌سینا به عنوان یکی از متون مهم نثر فارسی قرن پنجم پرداخته شده است تا علاوه بر آشنایی با آن، سبک و طریقة نوشتار زبان فارسی درآن زمان نیز بررسی شود. برای دستیابی به این هدف، پس از بررسی مطال...

در این پایان نامه، به تعریب کتاب« مختصری در تاریخ تحول نظم و نثر پارسی به قلم دکتر ذبیح الله صفا پرداخته ام. در این کتاب ترجمه شده، مولف بصورت اجمالی و گذرا، درباره شعر و نثر و تحول آن از انقراض حکومت ساسانیان تا نیمه قرن دوازدهم و اواسط قرن چهاردهم یعنی عصر افشاریه و زندیه و قاجاریه و مشروطه، می پردازد.مسلما این کتاب بخشی از تاریخ ادبیات ایران است و شامل بحث مختصر در تحول نظم و نثر فارسی از آغ...

چکیده نورالدین عبدالرحمن بن احمد بن محمّد، معروف به جامی(23 شعبان817 – 17 محرم 898 ه .ق) ملقّب به خاتم الشّعرا ، در شعر سرآمد گویندگان دور? تیموری و در نثر، صاحب قلمی شیوا بود. وی اصلاً از محلّ? دشت اصفهان بود، در خرجرد یکی از روستاهای جام خراسان به دنیا آمد و بعدها به قصد علم اندوزی به همراه پدر خود، به هرات رفت و در همان جا در هشتاد و یک سالگی درگذشت. کتاب بهارستان یکی از آثار نفیس جامی است ک...

تاریخ بیهقی اثری ویژه در تاریخ و ادبیات فارسی است که شیوه نثر آن تأثیری ماندگار بر آثار و حتی اشعار پس از خود گذاشته است. شگردهای داستانی به کار رفته در این اثر، پژوهشگران فراوانی را برانگیخته تا از منظر داستانی به آن بنگرند. بررسی کارنامه بیهقی پژوهی در ایران نشان می دهد، به ماجراهای حسنک وزیر و افشین و بودلف بیش از دیگر ماجراها توجه شده است. ماجرای نخست در دوران بیهقی روی داده و دومی پیش از ع...

در دوره قاجار به دلیل کمبود وسایل ارتباط جمعی از یک سو و گسترش سطح عمومی سواد از سوی دیگر باعث شد تا احوالات افرادی از طبقات مختلف(شاهان و شاهزادگان، طلاب و روحانیون، تحصیلکرده­های روشنفکر، شاعران و نویسندگان و حتی مردم عامی) مطرح، بلکه بسیاری از مسائل روز در نامه‏ها بیان ‏گردد که در مکاتبات رسمی و اداری به دلیل‏ مسائل امنیتی و سری، کم‏تر به آن پرداخته می‏شده است. این دوره در حالی که از منظر تا...

از میان داستان نویسان معاصر ، محمود دولت آبادی و غزالۀ علیزاده به واسطۀ شکل زبان روایت در آثار خود از دیگر داستان نویسان متمایز شده اند . قسمت بزرگی از این شکل زبانی مدیون خاستگاه اقلیمی و همچنین پشتوانۀ فرهنگی و ادبی این دو نویسنده است . سرزمین مادری دو نویسندۀ مزبور یعنی خراسان صاحب گویشی است که پایه و بنای زبان متون کهن نثر فارسی یعنی زبان دری را تشکیل داده و به نظر می رسد که این دو نویسنده ...

یکی از انواع ادبیات فارسی نو، موسوم به فارسی زردشتی است که زردشتیان در دورۀ اسلامی برای ترجمۀ داستان‌ها، اساطیر، آداب و رسوم، سنن و قوانین دین زردشتی از اوستا و زند به فارسی به کار گرفتند. این دسته از متون فارسی به دو دستۀ متقدم و متأخر تقسیم می‌شوند که از جملۀ نمونه‌های متقدم آن، متنهای صد در نثر و صد در بندهش است. صد در نثر که شاید بتوان آن را کهن‌تری...

عرفان اسلامی و ایرانی آکنده از اصطلاحات با ارزشی می باشد که توضیح آن ها کاری شایسته و در خور توجه است . اصطلاح « فقر » یکی از مهم ترین اصطلاحات عرفان عملی است که باز تاب فراوانی در متون نظم و نثر ادب فارسی به خصوص متون قرن های پنجم ، ششم و هفتم دارد که بررسی و تعیین ابعاد مختلف آن ضروری می باشد . اصطلاح فقر به دلیل اهمیتی که دارد باید به طور دقیق و روشمند مورد بررسی علمی قرار گیرد و چگونگی برخو...