در فاصلة سال‌های 1966-1967 از چند دیوارنگاره در کنار کاودیوار (تاقچة محرابی) در تالار اصلی اتاق1، ‌بخش 22، در پنجکنت پرده برداشته شد. در این دیوارنگاره‌ها، بخش‌هایی از قصه‌ای ناشناخته در صحنه‌های متوالی به تصویر درآمده است. در صحنۀ‌ نهایی، پیروزی قهرمان داستان در برابر دروازۀ دژی ترسیم شده است. روی این دژ، کتیبه‌ای به زبان سغدی، مشتمل بر 12 سطر نوشتة عمودی، قرار دارد. متن کتیبه در شرح ماجرای قص...

چکیده داستان عامیانه ی نوش آفرین نامه،یکی از رمانس های فارسی است که احتمال می رود زمان کتابت آن مربوط به دوره ی قاجار باشی. این رمانس،اطلاعات ارزشمندی از اوضاع فرهنگی و اجتماعی زمان خود را در اختیار خواننده قرار می دهد. نظام اداری مانند ولایت دادن شاه به شاهزادگان دختر و پسر، آیین هایی همچون آذین بستن شهر به مناسبت های مختلف، آیین های اعتقادی مانند اذان و اقامه خواندن در گوش نوزاد، اعتقاد...

 سیر تاریخی ادبیات کودک در زبان فارسی نشان می­دهد که از دیرباز و حتی پیش از اسلام آثاری با محوریت کودکان به رشته­ی تحـریر در آمده است که البته بیش از همه جنبه­ی پند و اندرز در آن­ها دیده می­شود؛ از آن جمله می­توان به اندرز آذرباد مَهرَسپندان (تفضلی، 1377: 182) و یا پُس دانشن کامگ (همان، 164) اشاره کرد. توجه به کودکان در آثار پس از اسلام نیز چه به صورت کتاب مستقل و چه به طور اشاره­وار و گذرا ادامه ...

باورهای عامیانه که ریشه در اساطیر، آیین ها و معتقدات بشر ادوار کهن دارند، در نواحی مختلف ایران، از جمله ایلام با تاریخ و فرهنگ چند هزار ساله، حضور دارند. تحقیق در سابقۀ باورها و سنن عامه، ما را با گوشه هایی از ذهنیت مردم در ادوار کهن آشنا می کند. به سبب سیطرۀ سنت شفاهی بر ادبیات و فرهنگ ایلام و عدم کتابت آثار در روزگاران کهن، نمی توان در باب ریشه و قدمت آیین ها و باورهای این ناحیه، تحقیقی اطمین...

ایالت سغد به عنوان مهم­ترین ایالت ماوراءالنهر، به ویژه دو شهر بزرگ آن یعنی سمرقند و بخارا از تمدنی کهن و میراث فرهنگی درخشان برخوردار بود. هخامنشیان، سلوکیان، اشکانیان، کوشانیان، هیاطله ، ترکان و ساسانیان در این منطقه حکومت کرده اند. در فاصله سقوط ساسانیان (652م) و فتح ماوراء النهر توسط مسلمانان (نیمه دوم قرن اول هجری)، دولت شهرهای سغدی درخشیدند و میراث فرهنگی ساسانیان را به دوش کشیدند. در این ...

بهمن نامه متنی حماسی در سرگذشت بهمن پسر اسفندیار است. دکتر عفیفی مصحَّح این منظومه نام شاعر آن را ایران شاه بن ابی الخیر ضبط کرده است و دکتر متینی مصحَّح کوش نامه- منظومه ای دیگر از این شاعر- نام او را با دلایلی ایران شان بن ابی الخیر درست دانسته است. تاریخ دقیق نظم بهمن نامه نیز روشن نیست و پژوهش گران گفته اند که در قرن پنجم - اواخر قرن پنجم و یا اوایل قرن ششم - به نظم درآمده است. بنابراین هنوز در...

جنیدنامه، پیش درآمد (prologue) داستان بلند ابومسلم نامه، پرداختی خیالی و فانتاستیک از زندگی جدّ ابومسلم خراسانی است که در آن عناصری از دنیای واقعی با عناصر خیالی پردازندگان و ناقلان کهن همراه شده و جهانی را آفریده است که در آن ایده ی فرایند رشد و دستیابی به فردیت، با محور قهرمانان حماسی و تاریخی، به تصویر کشیده می شود. در مقاله ی حاضر، پس از معرفی نوع ادبی فانتزی و بیان اهداف فانتزی سازی با استف...

چکیده ندارد.