میخائیل باختین، رمان رانزدیک‌ترین واقعۀ هنری به کارناوال‌های مردمیِ جاری در سطح خیابان‌ها و مکان‌هایعمومی می‌دانست، بدین دلیل که رمان، بیشترین قابلیت انعکاس مساویِ صداهای مختلفانسانی و اجتماعی را در خود دارد و از سلطۀ تک‌صدایی گفتمان مسلط بر جامعه می‌کاهدتا‌آنجاکه به واژگونی در نیروهای قاهر فرهنگی، مذهبی، اخلاقی و به سطح آمدن فرهنگفرودستی و عامیانه می‌انجامد تا مروج مردم‌سالاری باشد. رمان نگران ن...

امروزه، تأثیر نظریه ی چندصدایی و دیالوگیسم را بر جریان های مختلف ادبی و هنری نمی توان نادیده گرفت. به گونه ای که منتقدین بسیاریرادرارزیابی آثارادبی و هنری سخت به خود مشغول داشته است. میخائیل باختین، زبان شناس روسی و واضع نظریه ی منطق مکالمه ای، هر چند که وجه چند صدایی و دیالوگیسم را خاص دنیای رمان می دانست، اما امروزه منتقدین ادبی و هنری این مفهوم را به دیگر ژانرهای ادبی و گونه های هنری گسترش د...

هدف پژوهش حاضر، تحلیل رمان‌های نوجوان ایرانی، در چارچوب نظریه‌ی کارناوال باختین است. «امپراطور کلمات»، «هستی» و «دختره‌ی خل‌وچل» به‌دلیل داشتن کنش و فضای کارناوالی، به‌صورت هدفمند از میان رمان‌های نوجوان ایرانی انتخاب شدند. به‌دلیل اهمیت توانمندسازی نوجوان و پرورش صدای متمایزش، پرداختن به این نظریه ضروری است. روش پژوهش، تحلیل محتوای کیفی با روی‌کرد توصیفی‌تحلیلی است. براساس یافته‌ها، «امپراطور ...

    درک جهان، حاصل درونی شدن نشانه‌‌های اجتماعی و سپس، بازخوانی و به کار گرفته شدن آن‌ها به‌وسیله کنش‌گران اجتماعی، از خلال یک بدن انجام می‌‌گیرد. بنابر این، بدن را باید محوری دانست که امکان درک نسبت با جهان را به‌وسیله انسان ممکن می‌‌کند. بدن گروتسک، یکی از مفاهیم اصلی میخائیل باختین، ادیب روسی، در حوزه نقد و نظریه ادبی و قابل اطلاق به مباحث دیگر از جمله هنرهای تجسمی است. در این نوشتار، نمود ب...

در نگاه نظریه پردازان دانش زبانشناسی (linguistics) در حیطه جامعه شناختی، پیام زبانی ـ چه دانسته و چه ناخودآگاه ـ حاوی یک سری از اطلاعات شخصی در رابطه با وضعیت اجتماعی، دید اجتماعی، فرهنگ و شرایط روحی و فردی گوینده پیام است؛ در میان نظرات مطرح شده در این باره، تئوری منطق گفتگویی (= مکالمه) میخائیل باختین، جایگاه ویژه­ای دارد که می­تواند با رویکردی علمی و متکثّر، جنبه­های گوناگون زبان و «عمل زبانی...

تذکره الاولیا کتابی است که به شرح حال هفتاد و دو تن از مشایخ طریقت اختصاص یافته است.اما بسیاری از حکایت های این کتاب در واقع در قالب گفتگو بیان شده اند. از این گذشته در تذکره الاولیا تنها صوفیان حضور ندارند. در کنار آنها شاهد حضور اقشار و گروه های بسیار متنوعی از مردمان کوچه و بازار و اصحاب قدرت و علم هم هستیم. این چنین فضایی زمینه ای مناسب برای بررسی کتاب از منظر گفتگوگرایی را فراهم کرده است. ...

در عصر حاضر ادبیات داستانی، به لحاظ عناصر داستانی موجود در آن (موضوع، مضمون، لحن، فضا، شخصیت، مکان، زمان و گفتگو ) و مسائل مربوط به انسان و نیز میزان تاثیرگذاری و جلب خواننده اعتبار فوق العاده ای بدست آورده است؛ همین امر موجب اقبال و اهتمام جدی ناقدان و صاحب نظران جهت نقد و تحلیل اجزاء و عناصر تشکیل دهنده آن از زوایای مختلف شده است. داستان معاصر بر اساس معیارهای علمی و قواعد معینی به نگارش در ...

چکیده ندارد.

. بر اساس نظریّات لوران ژنی، بینامتنیّتیکه در سطح لایه های سطحی متن باقی می ماند، چندان قابل اعتنا نیست و برخلاف آن، نوعی دیگر از بینامتنیّت وجود دارد که به ژرفنای ساختاری و مضمونی متن نفوذ می کند. علاوه بر این، میخائیل باختین در مقام دفاع از ادبیّات داستانی، به عنوان یک نوع ادبی فاخر، این نوع ادبی را با حماسه مقایسه می کند. به عقیدة او، حماسه بازتاب واقعیّتی مربوط به گذشته مطلق بوده که فارغ از هر گ...