این پژوهش در دو بخش اصلی تنظیم یافته است. بخش نخست، که عنوان مقدمه را دارد و طی مقاله حاضر به نظر خوانندگان می رسد، خود شامل دو بحث مقدماتی است: بحث اول به ویژگی های شخصس شیخ اشراق، از تولد تا وفات، اختصاص دارد و بحث دوم حاوی سرفصلهایی پیرامون منابع حکمت اشراق، مبادی فکری شیخ اشراق و تاثیرات کلی مکتب او بر متاخران است. در بخش دوم این مقال، که با مقاله دیگری آغازمی شود، دربارۀ نوآوریهای شیخ اشرا...

مباحث فلسفی دین شکلهای بسیاری به خود می گیرند و این شکلها از جمله دیگر چیزها بستگی دارد به برداشت از دین، موضوعات فلسفی غالب در یک دوره و برداشت از کار فلسفی. با پذیرش این تنوع می توان گفت که فلسفه دین موضوعی حیاتی در اواخر قرن نوزدهم و اوائل قرن بیستم بوده است. هدف این تحقیق ترسیم نقشه ای از جریانهای اصلی فلسفه دین غربی در ابتدای قرن بیستم است. این گونه جریان شناسی در این حوزه به شناخت عمیقتر ...

حمزۃ­ بن علی ملک اسفراینی (784 – 866 ه.ق) مشهور به شیخ آذری شاعریست عارف که به واسطه آثار منظومش وی را بیشتر در سلک شاعران قرار داده­اند، امّا او صاحب تألیف ارزشمندی منثور با عنوان جواهرالاسرار در حوزه عرفان نیز می­باشد. این مقاله به منظور یافتن سرچشمه­های فکری عرفانی آذری به بررسی محتوایی این اثر عرفانی پرداخته، که نهایتاً قرآن و منابع حدیثی؛ بسیاری از منابع مکتوب متقدّم عرفان و تصوّف؛ مکتب ابن‌عر...

  لذّت‌گرایی به ‌عنوان یک اندیشه، نظریه‌ای است که بنا بر آن شادی، خیر نهایی است و ناخشنودی شر غایی. مکاتب فکری ماده‌گرا، که عموماً به اصالت لذّت قائل‌اند، در فرهنگ‌های مختلف انسانی نمودهای متنوعی داشته‌اند. فرهنگ هندویی نیز از این قاعده مستثنا نبوده است، زیرا در این فرهنگ، مکتب متمایزی به نام چارواکه وجود دارد که با برخورداری از مشرب فکری ماتریالیستی، لذّت را تنها معنا و غایت حیات می‌داند. فلسفهٔ اپ...

پست‌مدرنیسم بیشتر به عنوان یک مکتب فکری و شکلی از اندیشه که نقدی فلسفی بر کلان روایت‌ها دارد، در جامعه علمی شناخته می شود. بنابراین تعبیر ما از این مقوله، همانند نظرفردریک‌ جیمسون‌ است که از پست‌مدرنیسم به منزلة یک «گفتمان نظری» یاد می‌کند. حال این جریان که جایگاهی جدی در سیر تاریخی تفکر غرب یافته، همچون بسیاری دیگر از جریان‌های فکری به ایران راه یافته به‌طوری ‌که امروزه کنکاش در مسائل ...

کی از موضوعات تأمل برانگیز در علم اقتصاد بحث قابل اتکا بودن و صحت بنیانها و مبانی فلسفی، فکری و منطقی مکاتب مختلف اقتصادی است. مکتبی که اغلب به ما آموخته میشود، همان سنت فکری غالب یا اقتصاد متعارف است؛ بطوریکه بیشتر مطالعات اقتصادی مبتنی بر آموزههای این مکتب است و بر اساس آن اقدام به ارائه رهنمودهای سیاستی میکنیم، از اینرو پرسش این است که آیا این مکتب اقتصادی از صحت کافی برخوردار است؟ به عبارت ...

اتباع سلفیه برای حجیّت­‌بخشی به ادعاهای خود برآنند تا علمای برجسته اسلامی اعصار مختلف را به مکتب خود منتسب کنند. در این نوشتار به بررسی تطبیقی صحت انتساب ابن­‌کثیر و آلوسی به جریان سلفیه پرداخته شده است؛ همچنین مسئله لوازم توحید به‌عنوان چالش‌برانگیزترین مسئله میان سلفیه و دیگر فرق کلامی، در خلال دو اثر گران‌سنگ تفسیر القرآن العظیم و روح المعانی مطمح نظر قرار گرفته است. در این ...

از حیث معرفت شناسی، شاید مهم ترین دغدغه ی دانشمندان علاقه مند به حیات دموکراتیک در چند سده ی اخیر یافتن مبنا و پایه ای تزلزل ناپذیر برای دموکراسی بوده است. تقریبا ویژگی اصلی تمام نظریه های توسعه را همین امر تشکیل می دهد. در این میان، یکی از برجسته ترین این تلاش ها از آن آنارشیسم نظری است. این مکتب فکری می کوشد با طرد انواع دستگاه های سلطه و سرکوب ـ به ویژه علم سالاری و تکنوکراسی ـ مبنایی واقعی ...