ابوالمجد مجدود بن آدم سنایی غزنوی یا حکیم سنایی (۴۷۳ـ۵۴۵ قمری)، از بزرگ‌ترین شاعران قصیده‌گو و مثنوی‌سرای زبان فارسی‌ است. قصایدش دارای مضامینی چون مدح، ارشاد و پند و منقبت است. سنایی زبان را خوب می‌شناسد و به‌ تمامیِ دقایق و مهارت‌های آن آشناست. در قصاید سنایی، توصیف و ستایش و حکمت و اندرز و حدیث نفس و سرزنش و ملامت وجود دارد. موارد فراوانی از جملات انشایی (جملات پرسشی، امری، تعجبی و نهی) در قص...

نفوذ و تأثیر شاهنامه فردوسی در ادب فارسی، موجب شکل گیری منظومه های حماسی ملی در ایران شد. به دنبال خاموشی تدریجی حماسه های ملی که از اواخر قرن پنجم و اوایل قرن ششم قمری شروع شده بود، سرایش حماسه های تاریخی و پس از آن حماسه های مذهبی نیز شکل گرفت. با رسمیت یافتن آیین تشیّع و عنایت ویژه به اندیشه های دینی در دوره صفویه و حمایت دربار از سرایندگان دین خواه، تمایل شاعران به سرودن منظومه های حماسی - م...

چکیده میرزا معزّالدین محمد موسوی خان فطرت فرزند میرزا فخرا و نواد? دختری یکی از علمای بزرگ مشهد به نام «محمد زمان مشهدی » است که در سال 1050 هـ . ق در مشهد به دنیا آمد.در جوانی به اصفهان رفت و پس از تحصیلات دینی و ادبی به هند مهاجرت کرد.در آنجا مورد توجه اورنگ زیب، پادشاه هند قرار گرفت و هم داماد او شد. او در هند به مناصب بلند دیوانی رسید و در سال 1101هـ در همانجا از دنیا رفت. اشعار به جامانده...

پژوهش حاضر تصحیح نسخه خطی، «مطمح الانظار» تألیف سیدمحمدامین شهرستانی اصفهانی است. که در سال 1019 هجری قمری و به تقلید از مخزن الاسرار نظامی گنجوی سروده شده است، دیباچه این منظومه به نثر مسجع آمیخته به نظم تحریره شده، و منظومه دارای 2941 بیت می باشد. متن نسخه مشتمل بر: توحید، مناجاتِ (اول، دوم، سوم و چهارم) نعتِ (اول، دوم، سوم، چهارم و پنجم)، منقبت شاه ولایت پناه، سبب نظم کتاب، مدح شاه، در فضیلت ...

کتیبه به عنوان یکی از عناصر تزیینی، اعتبار بخشی و اطلاع رسانی در معماری اسلامی از جایگاه ویژه ای برخوردار است. دو عنصر مهم در شناخت کتیبه در دو حوزه معماری و خوشنویسی قابل بررسی می باشد، در حوزه معماری از اجزای مهم تشکیل دهنده ابنیه اسلامی که نقش ویژه ای در تزیّین آن دارد کتیبه می باشد، که در بیرون و داخل ساختمان در معرض دید، تعبیه و ساخته می شود و از جهت مصالح به کار برده شده و محل قرار گرفتن آ...

خطیب مشهور و معاصر شیعی عراق، احمد وائلی، از احیاگران فرهنگ قرآن کریم و شیفتگان سیره ی رسول الله(ص)و اهل بیت(علیهم السّلام)؛ از جمله امام حسین(ع)  در جهان اسلام بود. وائلی بابرشمردن منقبت های امام حسین(ع) ، از جمله؛ عزّتمندی، جوانمردی، قهرمانی، استواری، پایداری و دادگستری ، ایشان را عامل بیداری ملّت­های ستمدیده و معیار تشخیص حقّ از باطل می­داند. وی، امام حسین(ع) را، منبع الهام بخش مسلمانان، بلکه تم...

میرزا قاسم فرزند میرزا محسن تبریزی معروف به زاهد از سخنوران و شاعران نیمه ی دوم سده ی یازدهم هجری است که در عهد شاه سلیمان صفوی در اصفهان زندگی می­کرده است. تاریخ دقیق ولادت او روشن نیست. نسخه ی خطی کلیات دیوان او شامل: غزلیات، قصاید، رباعیات، مثنوی سفینه النجات و منشآت می باشد. میرزا طاهر نصرآبادی که از معاصران وی بوده شرح حال و آثار او را در تذکره­ی خویش آورده است. از اشعاری که در مدح و منقبت...

این مقاله به بررسی شخصیت والا و بی عدیل حضرت رسول (ص) در حدیقه ی سنایی پرداخته است. از آن جا که این اثر عظیم و حجیم اولین اثر مدون عرفانی منظوم در ادب فارسی است، مملو از برجسته ترین توصیفات، افکار، دقایق معرفتی، زبانی، بلاغی، اشارات کلامی و قرآنی است که از جهت پختگی، نوآوری و نوگویی مورد تقلید و اقتباس بسیاری از شعرای پس از سنایی و حتی شاعران هم عصر او قرار گرفته است. بخشی از باب سوم حدیقه به پ...

میرسیدعلی همدانی یکی از عارفان بزرگ تاریخ اسلام است که حضور و نقش او در بخش وسیعی از جهان اسلام، ازجمله ایران، تاجیکستان، افغانستان، پاکستان و کشمیر واضح و محسوس است. کشمیر در شمار سرزمین هایی است که از شخصیت میرسیدعلی بسیار اثر پذیرفته و این اثرپذیری انتقال فرهنگ ایرانی را به این منطقه به همراه داشته است؛ همین موضوع سبب توجه بسیاری از محققان پاکستانی به شخصیت میرسیدعلی شده و آن ها را به خلق آث...

تحقیق درباره شاعری که از زندگی او اطّلاع درستی در دست نیست، کار آسانی به نظر نمی رسد به ویژه آنکه در میان اندک شمار پژوهشهایی که انجام گرفته، تفاوت و گاه تناقضهایی در آراءِ پژوهشگران یافت می شود که دامنه زندگی او را از سامانیان تا غزنویان و تمایلات دینی او را از مدح خلفای عبّاسی تا ائمّه معصومین گسترانیده اند . ظاهراً پژوهشگرانی چون براون، اته، ریپکا، میرزایف، نفیسی، اقبال آشتیانی، صفا، ریاحی، درخشا...