چکیده خلق اثر داستانی بدون طرح شخصیت ها هرگز امکان پذیر نیست. بنابراین شخصیت ها را باید پایه ای دانست که ساختمان اثر داستانی بر آن بنا می شود. هر چه این پایه مستحکم تر باشد بنا نیز دیرپاتر خواهد بود. از این رو میزان دوام و نفوذ هر اثر ادبی بسته به نحوه و عمق پردازش عنصر شخصیت در حکایت ها و داستان هاست. عطار شاعر عارفی است که بیشترین قصه ها و حکایت ها را در آثار خود دارد. هدف او از این قصه ها...

سعدی، از شاعران بزرگ ایران و بوستان از شاهکارهای جاودانه ی ادب پارسی است. این اثر منظومه ای است شامل حکایت های بسیار که می توان آن ها را از لحاظ شگردهای داستان پردازی و عناصر داستان مورد بررسی قرارداد. تاکنون بیشتر پژوهش ها و تحقیقاتی که در مورد این اثر انجام شده، مربوط به لفظ و معنای آن، بررسی کلّی شخصیت و مقام سعدی، بررسی های واژگانی، دستوری و سبکی عبارت ها و مسایل اجتماعی و تربیتی مطرح شده در...

داستان لیلی و مجنون، روایتی نا مکرّر از کهن داستان «عشق» است که گذر روزگاران، غبار کهنگی بر رخساره اش ننشانده است. تمام تلاش نگارنده بر آن بوده است که با کاوش های اینترنتی و کتابخانه ای، سیر تحول این داستان را، قدم به قدم، در ادبیات عربی و فارسی به بررسی بنشیند؛ باشد که نقطه عطفی برای پژوهش های بیشتر در داستان «لیلی و مجنون»، از این منظر باشد. خاستگاه اولیه داستان، بادیه نجد، در سده نخست هجری اس...

چکیده: قصّه و حکایت، موضوع اصلی تحلیل نظری? روایت شناسی است. در حوز? روایت شناسی با تلفیق نظریات مختلف، ابعاد گوناگون قصّه را مورد بررسی قرار می دهیم. در واقع روایت شناسی الگوی منظمی را برای تحلیل مولفه های اصلی متن روایی یعنی قصّه و حکایت، فراهم می کند. در میان روایت شناسان، ساختارگرایان و دیدگاه ایشان، در تحلیل و بررسی روایت های داستانی، چشم گیر و قابل اعتناست. در پژوهش حاضر، تلاش شده است، با ...

زرین قبانامهمنظومۀ بلندی در 23,133 بیت است که احتمالاً در عصر صفویه سروده شده است. سرایندة اثر گمنام است و موضوع آن با آمدن فرستادۀ حضرت سلیمان(ع) به نام زرین قبا به دربار کیخسرو و رویارویی او با ایرانیان آغاز می شود. پس از آن، حوادث متعددی به شیوۀ داستان در داستان پیش می آید و نقش ورزان اصلی آن ها نیز پهلوانان سیستان (رستم و فرزندان و فرزندزادگان او) هستند. ساختار، محتوا و زبان این منظومه به طو...

نظامی گنجوی، داستان سرای بزرگ گنجه، در قرن ششم با به نظم درآوردن داستان های کهن ایرانی و عربی از جمله خسرو و شیرین توانست با ایجاد مضمون های تازه و بدیع، در قالب استعاره ها و تشبیه های زیبا و دل انگیز، به جایگاه خاصّی در ادبیات غنایی دست پیدا کند. به طوری که تا قرن های متمادی، همواره شاعران بی شماری به تقلید از آثار این استاد بزرگ پرداختند. خسرو و شیرین، از جمله داستان های ایرانی مربوط به اوا...

اصطلاح نمایه را نخستین بار رولان بارت فرانسوی در نیمۀ دوم سدۀ بیستم میلادی وارد حوزۀ روایت­شناسی کرد. از نگاه بارت ساختارگرا، نمایه یکی از انواع کارکردها در متن روایی است. این گونه، هرچند از نظر کنشی ضعیف است، برای تقویت فضا و رنگ و روانشناسی شخصیت­ها، واحد بسیار ضروری و تکمیلی روایت است. نمایه با این­که از دل ادبیات داستانی مدرن غرب باز نموده شده، در ادبیات کلاسیک فارسی نیز وجود داشته است. نما...

داستان همای و همایون یکی از شیرین ترین داستان های اصیل ایرانی است که با نام و نظم خواجوی کرمانی شناخته گردیده است. خواجوی کرمانی این داستان را در سال 732ه.ق به نظم در آورد. مضمون این منظوم? عاشقانه، شرح دلدادگی های «همای» و «همایون» در ایّام فراق و وصال است. این داستان که به نظر می رسد مضمونی ساده و تکراری داشته باشد، آن چنان در قامت توانا و حسنِ داستان پردازیِ خواجوی کرمانی ساخته و پرداخته شده اس...

«ملحمة کربلاء» منظومه‌ای بلند و حماسی است که سعید العسیلی ( 1929-1994م.) شاعر معاصر لبنان در آن زندگی امام حسین (ع) را از ولادت تا لحظۀ شهادت به تصویر کشیده است. در این منظومه که به شیوۀ شعر داستانی و سلسله‌وار سروده شده، شاعر سعی نموده علاوه بر اهداف والا و فضایل اخلاقی قهرمانان کربلا ، رشادت‌ها و دلاوری‌های آنها در میدان نبرد را نیز به تصویر بکشد و به اثر خود بعد حماسی بدهد، لذا عنوان ملحمة (...

این تحقق پس از شناساندن نظامی و سبک و شیوه ی شاعری او ، به بحث پیرامون زبان نمایشی پرداخته، اهمیت زبان نمایشی او را مطرح کرده و چرایی و چگونگی وجود زبان نمایشی را در منظومه های داستانی وی ، مورد مداقه قرار داده است. انواع وکارکردهای زبان نمایشی نظامی و تبیین آنها در پنج گنج او در پی آمده است . هدف از انجام این تحقیق شناسایی ظرفیت های پنج گنج نظامی از نظر زبان نمایشی بود تا بر اساس قابلیت های ا...