امیرخسرو دهلوی از شاعران فارسی سرای هندوستان است. عده ای او را طوطی هندوستان و برخی سعدی هندوستان می دانند. وی از بزرگترین مقلدان نظامی در زمینه ی آثار بزمی و داستان سرایی است. دهلوی در سرودن داستان های شیرین و خسرو و مجنون و لیلی از هر چیزی بهره می برد، تا لایه های مختلف شادی را در فرهنگ کهن ایران مورد بررسی قرار دهد. از این رو مرقعی رنگارنگ از موضوعات مختلف را به قصد و انگیزه ی تنوع بخشی و رف...

در این پژوهش منظومه گل و نوروز در سطح ادبی و زبانی پرداخته شده است.منظومه های داستانی بخش قابل توجهی از آثار ادب فارسی محسوب می شوند. از میان این قبیل آثار غالبأ آنهایی که از بن مایه ی عشق برخوردارند و در واقع جزو داستان های منظوم عاشقانه به شمار می آیند در نزد مردم دارای جایگاه ویژه ای بوده اند. خواجوی کرمانی یکی از چهره های برجسته در عرصه ی ادب فارسی است که غالب اشعارش گواه قدرت و مهارت وی ...

تحولات به‌وجودآمده بعد از فتح ساسانیان توسط اعراب مسلمان و دگرگونی‌های مذهبی پدیدار گشته در ایران بر هنرها، صنایع و فنون سده‌های اولیه اسلامی تأثیراتی چشمگیر بر جای گذاشت. از جمله این هنرها، هنر فلزکاری است که در دوره‌های مختلف اسلامی و بخصوص دوره آل‌بویه آشکارتر است. مهمترین پرسش‌های پژوهش حاضر این است که شاخصه‌های بصری مشترک در فلزکاری ساسانی و آل بویه چیست؟ مهم‌ترین مضامین انتقال‌یافته از فل...

نگارگری ایرانی در حقیقت بازخوانی نقاشانه مفاهیم پیچیده و گسترده ، در لایه های فرهنگی اجتماعی ایران اسلامی است.این هنر در کنار بازنمایی متن ادبی خود،شرایط فرهنگی،اجتماعی زمانه و روح حاکم بر جامعه اسلامی ایران زمان خود را عیان می سازد و در لوای فضای مثالی- خیالیِ حاکم بر سنت تصویر خود، سعی در خلق فرم ناب و بی مانند ی دارد که هر بیننده ای را مسحور خود می سازد. نقاشی ایرانی در تقسیم بندی های کلی خو...

در ایران باستان به روایت‌های نوشتاری و نقوش بازمانده، موسیقی از جایگاه بالایی برخوردار بوده است، و اغلب شاهان و دولت‌مردان به موسیقی اهمیت می‌دادند. از این دوران، نام سازهای بسیاری باقی‌مانده است که نقوش برخی از آن‌ها، در نقش برجسته‌ها، طرح‌ و نقش روی ظروف دوران مختلف، قابل شناسایی است. در این مقاله، به سازهای ایران باستان که روی ظروف و نقش برجسته‌ها باقی‌مانده، پرداخته شده است؛ با بررسی آن‌ها،...

نقاشی قهوه خانه ای به سبب محیطی که با نقل داستان های اسطوره ای و مذهبی همراه بوده وابسته و متاثر از نقالی است. بررسی تطابق صوت و تصویر در این نوع نقاشی با توجه به متاثر بودن نقاشی قهوه خانه ای از نقالی مورد نظر این پژوهش است. نقاشی قهوه خانه را از لحاظ مضمون به سه دسته ی "رزمی"، "مذهبی" و "بزمی" تقسیم می کنند. نقالی نیز در هنرهای نمایشی ایران بر پایه ی درون مایه و شکل اجرا به سه گونه ی "نقل داس...

از درونمایه های قابل اعتنا در آثار ادب فارسی مقوله نظامیّات است. مُراد ما از نظامیات شامل آن اُموری می شود که به اَمر و رأی نظامی پرداخته می شود. نظامی گنجوی از سرایندگان برجسته ادبیات رزمی و بزمی بشمار می رود. یکی از آثار برجسته نظامی در حوزه ادبیات رزمی اسکندرنامه است این اثر که در دو بخش ( شرفنامه و اقبالنامه) تدوین شده است شرح جنگاوریهای اسکندر مقدونی است. نظامی در اسکندرنامه سه تصویر متمایز از...

عرصۀ بی‌کران ادبیات داستانی جهان در بر دارندۀ مضامین و عناصری گوناگون از انواع رایج ادبی (حماسی، پای‌داری، غنایی، عرفانی و...) است. در این میان ادبیات غنایی به عنوان یکی ازکهن‌ترین گونۀ شعر، طیفی وسیع از عواطف و احساسات بشری را دربر می‌گیرد. در نتیجه سخن‌ورانی بسیار در این عرصه داد سخن رانده‌اند. در میان ادیبان ما نظامی گنجوی به عنوان یکی از ستارگان درخشان ادبیات کلاسیک ایران از جهت سرودن داستا...

شاهنامه فردوسی طی هزار سال که از خلق و شکل گیری آن می گذرد مورد توجه محققین و اندیشمندان متعددی واقع شده ، اما هر یک از آنان از بعدی خاص به این شاهکار عظیم نگریسته اند که این خود می تواند دلیلی بر عمق و گستردگی این اثر فناناپذیر باشد. آنچه دراین رساله مبنای تحقیق واقع شده کاربرد ابعاد و عناصر تجسمی توسط این حماسه سرای بزرگ ایرانی است عناصری که بدون تردید نقش تعیین کننده ای در شکل گیری این اثر د...

این پژوهش با عنوان « موسیقی در ایران باستان »، به منظور بررسی و شناخت تاریخ موسیقی در ایران و نقش آن در زندگی افراد و نیز با توجّه به ضرورت وجود پژوهشی مدوّن در این خصوص، به نگارش درآمده است. در این اثر، موسیقی ایران از کهن ترین ادوار تاریخی یعنی پیش از ورود آریایی ها به این سرزمین تا پایان دور? ساسانی و پیش از ظهور اسلام بررسی شده است. در هر دوره نیز، از نقش موسیقی در زندگی ایرانیان، در آداب ...