جنگ صفین، که در 36 ق میان امام علی  (ع) و معاویه درگرفت، نقطۀ عطف و واقعه ای بسیار مهم در تاریخ اسلام به شمار می آید. در منابع گوناگون تاریخی، از قبیل وقعة صفین نصر  بن مزاحم، گزارش های مفصلی دربارۀ این جنگ و سیر حوادث آن و اسامی کشته های طرفین ثبت شده است، اما دربارة برخی مباحث مربوط به آن، ازجمله مسیر امام علی  (ع) به صفین، اطلاعات چندانی در دست نیست. این نوشتار بر آن است تا با استناد به گزار...

در این بررسی 15 قطعه­ ­نمونۀ 10 آری در رویشگاه­های طبیعی چوج در استان هرمزگان که در آن­ها چوج به­صورت گروهی و دست­کم بیش از3 اصله درکنار یکدیگر قرار گرفته بودند انتخاب شدند. در هر قطعه نمونه، تعداد، قطر تاج و  تعداد ریشه جوش­های درختان چوج اندازه­گیری شد و درختان و درختچه­های همراه در زیر و خارج از تاج پوشش چوج مشخص شد و خصوصیات کمی آن­ها شامل تعداد کل گیاهان همراه، تعداد گیاهان زیر تاج پوشش، ت...

ایران سرزمینی کوهستانی است به گونه ای که بیش از نیمی از آن را ارتفاعات بلند تشکیل داده است. از سوی دیگر ایران سرزمینی خشک است و بیابان ها در پست ترین ارتفاعات آن واقع شده اند. عمدۀ سکونتگاه های کلان شهری در ارتفاعات میانی (میان بندها) بین دو وادی کوه و کویر قرار گرفته اند. اکوتون های کوهپایه ای محدوده ای در حد فاصل کوه های بالادست و دشت های میان بند قرار دارند که در اثر تحولات اخیر دچار تغییرات...

جنگل‏های مانگرو از جمله بوم سامان های شکنندۀ ساحلی نسبت به آلودگی های نفتی به ویژه تجمع فلزات سنگین نیکل و وانادیوم به شمار می‏آیند. مهم ترین هدف این پژوهش مقایسۀ غلظت فلزات سنگین نیکل و وانادیوم در رسوبات، ریشه و برگ درختان مانگرو در دو رویشگاه پارک ملی ـ دریایی نایبند و منطقۀ حفاظت شدۀ حرا در جزیرۀ قشم، و بررسی علل تفاوت احتمالی میزان آن ها از دیدگاه عوامل فیزیکی و شیمیایی محیط است. بدین منظو...

مقدمه: کلان شهر تهران بافت­های فرسوده زیادی دارد که به نظر می­رسد به هنگام وقوع هر حادثه­ای، امدادرسانی در آن با موانع و مشکلاتی همراه باشد. منطقۀ 11 شهرداری تهران به دلیل ویژگی های خاص بافت فرسوده و تجارب مطالعاتی نگارندگان به عنوان مطالعۀ موردی برای این پژوهش در نظر گرفته شده است. پژوهش حاضر در پی آن است تا با شناسایی و تحلیل این مشکلات راهبردها و پیشنهاداتی را برای رفع آنها ارائه کند. روش: د...

دیدگاه توسعۀ محله ای پایدار، رویکرد نوینی را تقویت می کند که در آن حل مشکلات شهری در بازگشت به مفهوم محله به عنوان سلول های حیات شهری تصور می شود. هدف کلی این پژوهش بررسی پایداری محلات سیزده گانۀ منطقۀ 19 شهرداری تهران است. بدین منظور شاخص های اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و زیست محیطی سنجیده شدند. با توجه به مؤلفه های تحت بررسی و ماهیت کاربردی تحقیق، روش این پژوهش توصیفی ـ تحلیلی است. اطلاعات مورد ...

ناحیۀ فین، ییلاقی برای شهر کاشان محسوب می شود و به سبب نزدیکی به کوه و برخورداری از حضور چشمۀ تاریخی فین از وضعیت اقلیمی مناسب تری نسبت به شهر کاشان برخوردار است. این ناحیه دربردارندۀ باغ های پرشماری است. هم اکنون بقایای باغی قدیمی تر از باغ فین در پایین دست آن قرار دارد که باغ کهنه نامیده می شود. براساس پاره ای از مستندات تاریخی، باغ یادشده در زلزله ای که در اواخر حکومت شاه تهماسب رخ داده، آسی...

مکان­یابی پروژه­های صنعتی در مجاورت نواحی روستایی، می­تواند باعث افزایش اشتغال، افزایش درآمد، جلوگیری ازمهاجرت روستاییان به شهرها شود و توسعۀ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و در نهایت توسعۀ پایدار روستایی را فراهم آورد. مناطق روستایی واقع در حوزۀ تأسیسات پارس جنوبی در استان بوشهر در پی احداث این تأسیسات تحولات زیادی را طی یک و نیم دهۀ اخیر تجربه کرده­اند. بر این اساس تحلیل این پیامدها در راستای تدوی...

موقعیت اکوتونی سواحل اگرچه موجب می‏شود این مناطق از تنوع و غنای بیولوژیک هر دو سیستم دریایی و زمینی بهره‏مند شوند، در عین حال در معرض تهدید آلودگی‏ها و عوامل مخرب هر دو سیستم نیز قرار می‏گیرند. از این‏رو، مناطق ساحلی از جمله آسیب‏پذیرترین بخش‏های اقیانوسی به شمار می‏روند. افزایش و رشد جمعیت، شهرنشینی، صنعتی شدن و گردشگری مهم ترین عوامل در افزایش فشار بر مناطق ساحلی و دریایی هستند. شناسایی مناطق...

با توجه به روند پرشتاب تخریب منابع طبیعی و تهدید تنوع زیستی، یکی از چالش‏ها در زمینۀ حفاظت از منابع، بررسی وضعیت مناطق تحت حفاظت و لزوم ارتقای درجۀ حفاظتی این گونه مناطق است. هدف از پژوهش حاضر که در منطقۀ شکار ممنوع سفیدکوه آرِسک در دامغان صورت پذیرفته است، بررسی امکان ارتقای سطح حفاظتی «منطقۀ شکارممنوع» به «منطقۀ حفاظت‏شده» است. در این پژوهش به جای استفاده از روش‏های معمول در بررسی وضعیت مناطق ...