کمال‌الدین مسعود خجندی (ت. ۱۳۱۹-۱۳۲۰) از زمرۀ سخنوران بزرگی است که با شعر ناب و جذابش در دل هزاران مخلص شعر و ادب فارسی تاجیکی مسکن گزیده است. با کمال تأسف، دربارۀ شرح‌حال شاعر اطلاع زیادی در دست نیست؛ اما در خجند در منابع تاریخی و در بایگانی مملکت دربارة منزل شاعر معلومات فراوانی وجود دارد که گرد آوردن آن‌ها حائز اهمیت است. این مقاله نیز درپی آن است که اطلاعاتی از منزل خواجه به‌دست دهد. در ابت...

مسئله این جستار، واکاوی تحلیل خواجه از کیفیت حرکت و استکمال نفس (اشتداد وجودی یا حرکت در اعراض) است. دیدگاه خواجه طوسی را می­توان در دو مرحله بررسید: 1. قبل از تکون نفس: بیان خواجه برخلاف کون و فساد مشائی، ملتزم اثبات حرکت اشتدادی برای صورت نوعیه نفس است. 2. در طول حیات آدمی: اگرچه طوسی در مواضعی به زعم مشاء، حرکت جوهری نفس را ابطال می­کند، اما در تحلیل سیستمی از آرای وی به­ویژه در بررسی استکما...

با این که مشغلۀ اصلی خواجه نصیرالدین طوسی عروض و قافیه نبوده است، ولی با تألیف معیار الاشعار در زمرۀ یکی از بزرگان علم عروض قرار گرفته است که با وجود گذشت چندین قرن از این کتاب، همچنان به عنوان یکی از دو منبع اساسی عروض و قافیه مورد توجّه و استناد عروضیان قرار دارد. خواجه نصیر با ذهن ریاضی خود، در این کتاب نکته های بسیار ظریف و دقیق در اوزان شعر فارسی یافته، که عروض جدید پس از قرن ها امروزه به آ...

چکیده عنوان پژوهش «خواجه نصیرالدین طوسی و اسماعیلیان نزاری» می باشد سوال اصلی این پژوهش «چگونگی ودلایل تعامل خواجه نصیر الدین طوسی و اسماعیلیان نزاری» است. آنچه به عنوان فرضیه پژوهش مطرح شد این است که «توانمندی و جایگاه علمی خواجه نصیرالدین طوسی باعث جلب او توسط اسماعیلیان نزاری و تعامل علمی و فرهنگی با ایشان شد». با توجه به اوضاع سیاسی، اجتماعی و فرهنگی ایران در آستانه حمله مغول؛ چهار قدرت ...

برزونامه منظومه ای حماسی است در سرگذشت برزو پسر سهراب که از توران به ایران می آید و ناشناخته با نیای خود رستم می جنگد. سرانجام پس از چندین نبرد، نژادش شناخته می شود و به سپاهیان ایران می پیوندد. در این پایان نامه متن کامل برزونامه کهن و بخشهایی از برزونامه جدید براساس پنج دستنویس تصحیح شده است .

ابوحامد غزالی و خواجه نصیرالدین طوسی دو شخصیت متفکری هستند که با تحقیق وتلاش فراوان و نائل آمدن به کسب معرفت لازم در این حوزه، توانسته اند آرائی بسیار شگرف و تأمل برانگیز از خود به جای بگذارند. امام محمد غزالی با دیدگاه اشعری خود نبوت را در مرتبه ای می داند که در آن برای نبی بینشی حاصل می گردد که به وسیله آن قادر به دیدن عالم غیب می گردد. همچنین وی با استدلال هایی تحقق نبوت را اثبات می نماید غز...

مسأله ی عدالت از مهم ترین مسائل حیاتی بشر بوده و هست که هر متفکری هماره آن را به عنوان یک دغدغه فکری و اساسی دانسته و در صدد اجرایی نمودن و تئوری ساختن آن بر آمده اند. که از این جمله افلاطون فیلسوف یونان باستان، عدالت را نوعی استعداد و تمایل درونی در انسان می داند که با احساسات و انگیزه های شدید فرد برای منافع خصوصی مبارزه می کند و بشر را از انجام کارهایی که ظاهراً به نفعش تمام می شود ولی مورد ن...

در میان دانش های مختلفی که از قدیم تاکنون مطرح بوده و زبان و ادبیّات فارسی به خوبی در انتقال آن موثّر واقع شده است، آموزه های اخلاقی است. اخلاق، مجموعه ای از دانش هاست که جایگاه انسان را در جهان هستی نشان می دهد و او را در تعامل با دیگران از یک سو و در پیشگاه خداوند از سوی دیگر مسئول می سازد. تلاش خواجه نصیر در دور? انحطاط در زمین? اخلاقبرجسته است مهمترین کتاب او در این زمینه، اخلاق ناصری است. ...

پرسش اصلی در زمینه دین و اخلاق به توانایی بشر در درک حقایق اخلاقی و احتیاج وبی نیازی او از مراجعه به دین ارتباط دارد، به این معنا که انسان بدون مراجعه به دین می تواند به احکام اخلاقی دست یابد ؟آیا بدون اعتقادت دینی ،ضمانت اجرائی برای ارزش های اخلاقی فراهم می آید؟میزان ارتباط دین با اخلاق چقدر است؟ رابطه ی دین و اخلاق ، در آثار فیلسوفان مغرب زمین مورد بحث بوده است، هرچند موضوعات آن به طور غیر م...

بررسی تفکر اجتماعی و اقتصادی اندیشمندان هر ملت کمک شایانی به تکامل و بهبود وضع زندگی مردم جامعه می کند. در همین جهت، بازشناسی اندیشه خواجه نصیرالدین طوسی درباره اقتصاد و جامعه، اندیشمند بزرگی که در دوره ی حساسی از تاریخ ایران می زیست حائز اهمیت بسیاری است. خواجه نصیر تفکر اجتماعی خود را از منظر مدنی به طبع بودن انسان مورد بررسی قرار داده است. در ادامه به نقش محبت در اجتماع به عنوان نیازی اجتماع...