در هرمنوتیک فلسفی گادامر اثر هنری به منزلۀ رخداد حقیقت است و جنبه های هستی شناسانه دارد، اما شعر «پارادایم» (paradigm) متن است. دلیل این اهمیت بیش از آن که ویژگی های زبانی مانند وزن، موسیقی، قافیه، و نظایر آن در شعر باشد، رابطة تفکر شاعرانه با وجود و حقیقت است. برخی از مهم ترین ویژگی هایی که رابطة شعر را با وجود توضیح می دهند عبارت اند از: خودقانون گذاری و یکتایی، استمرار، طنین افکنی، و لحن. به...

یکی از ادیبان و سرایندگان معروف نیمه دوم قرن پنجم هجری که با الهام از شاعران عرب، توانست مضامین بسیاری را اقتباس کرده و آن ها را در لا به لای اشعار و سروده های خود به کار برد، ابوالفرج رونی است. وی از استادان مسلّم شعر فارسی است که در میان معاصران و شاعران بعد از خود به استادی مشهور بود و دیوان وی بسیار مورد علاقه و توجه انوری، شاعر بزرگ قرن ششم بوده است. وی در تکامل شعر فارسی به خصوص در تصویرسا...

«معراج نامه» شفیعی کدکنی از اشعار سمبولیسم اجتماعی و از نمونه­های رؤیابینی در ادبیات فارسی است. این ­شعر نُه قسمتی شامل رمز و سمبل­های خاصی است که شاعر با تکیه بر آنها، به راهنمایی «دل» در دوزخ، بهشت و زمین که تأویلی از اندیشه خود اوست؛ زده است. شعر دارای شش وادی است. وادی اول، مرحله رهایش راوی و یافتن الهام، وادی دوم دسترسی به نیروی عقلانی و فکری و سیر بسیار فراتر از حدّ انسانی، وادی سوم با تمثی...

ادبیات مقابله‌ای در مفهوم فراگیرش در بر گیرنده پیوند ادبیات با دیگر هنرهای زیباست. دیدگاه‌های نظریه‌پردازانی چون ارسطو و هوراس درباره گونه‌های هنر مبنای پژوهش‌های مقابله‌ای و بررسی پیوند و همانندی میان هنرها شده است، و به ورود اصطلاحات تصویرپردازی و کنده‌کاری و مجسمه‌سازی در حوزه شعر انجامیده است. در این جستار به کاربرد هنر مجسمه‌سازی و کنده‌کاری در شعر پرداخته می‌شود، و مفاهی...

ادبیات مقابله‌ای در مفهوم فراگیرش در بر گیرنده پیوند ادبیات با دیگر هنرهای زیباست. دیدگاه‌های نظریه‌پردازانی چون ارسطو و هوراس درباره گونه‌های هنر مبنای پژوهش‌های مقابله‌ای و بررسی پیوند و همانندی میان هنرها شده است، و به ورود اصطلاحات تصویرپردازی و کنده‌کاری و مجسمه‌سازی در حوزه شعر انجامیده است. در این جستار به کاربرد هنر مجسمه‌سازی و کنده‌کاری در شعر پرداخته می‌شود، و مفاهی...

نقش¬پردازی در کاشی¬کاری¬های مجموعه ابراهیم¬خان نمونه¬ای ارزنده از منظره‌سازی به شیوه ترکیبی ایرانی‌ـ ‌اروپایی است که کاربرد عناصر بومی و منطقه¬ای در آن کاملاً مشهود است. عناصری از طبیعت و منظر مانند کبک کوهی، درخت شکوفه، و انواع گل¬های کوهی که در منطقه کرمان یافت می¬شود و نقش آنها بر فرش¬های کرمان نیز وجود دارد. همچنین مقایسه بعضی از نقش¬ها با کاشی¬کاری¬های ترکیه عثمانی که متأثر از تزیینات ایران...

فرزانه خجندی از شاعره های هوشمند، فرهیخته و اندیشه ور تاجیک است که از زاویۀ اندیشه های پربار به زندگی می نگرد و از آن الهام می گیرد. او در کار شعر، ازقبل برای موضوع طرح نمی سازد؛ یعنی شعر را قالب نمی بندد، بلکه شعر اول در او می جوشد و آن گاه قالب یا شکل می گیرد. در این مقاله، زاویۀ نگاه، لطافت خیال، نازک خرامی اندیشه، زیبایی تصاویر و اصالت شعر این شاعرۀ تاجیک با ذکر نمونه هایی از اشعار او بررسی...

این مقاله تلاشی است برای فهم نگاه افلاطون به شعر و هنر. به‌عبارت‌دیگر، به مناقشه میان عقل و احساس و الهام شاعرانه نظر دارد؛ آنجا که افلاطون تلاش می‌کند با تیغ عقل بال‌های خیال‌انگیز شعر را ببُرد و انسان را با واقعیاتی درخور زندگی راستین روبه‌رو کند، بنابراین، هومر که نماینده شاعران و به‌گونه‌ای سلطان آنان به‌شمار می‌رفت را از مدینه خود بیرون می‌کند تا تکلیف دیگر شاعرانی که مرتبه‌‌ای پایین‌تر از ...

واضح و مبرهن است که انسان در طی عصور مختلف تاریخی همواره از ابزارهایی مناسب برای برطرف کردن نیازهای روزمره خود بهره می برده است و در عصر معاصر هم همراه با پیشرفت علوم و فناوری و استفاده انسان هااز علم روز انسان ها ابزار های جدیدی را برای رفع نیاز روزمره خود مورد استفاده قرار دادند و عرصه زبان شناسی و به طور خاص شاعران هر عصر هم در پی استفاده از ابزارهای زبانی مناسب برای عصر خویش بودند شعر عربی ...

تشبیه در قرن چهارم بسیار ساده بوده است و شاهنامه فردوسی بهترین تشبیهات زبان فارسی را داراست . به مرور زمان طرز بیان تحول یافته و پیچیده گویی رواج پیدا کرده است . نثر متکلفانه و مصنوع نشانه دانایی شده ‘ صنایع غلیظ از زبان عربی در شعر فارسی خود نمایی کرده است معما گونه بودن شعر نو دنباله همین تطور و تحول است . در نظم و نثر نو به قصد و خواست گوینده توجه نیست بلکه خواننده هر مفهوم و هرمعنی که بخواه...