تعیین حدود مناطق جغرافیایی در ادوار مختلف تاریخی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. مرزبندی های سیاسی – جغرافیایی گاه بر اتفاقات تاریخی اثر گذارده است. از این رو تعیین حدود یک ایالت یا منطقه، رسالتی بر تاریخ نگاران و مورخان است. مغستان از جمله نواحی خاص جغرافیایی است که حدود آن در منابع به طور دقیق مشخص نگشته است. غالب منابع و تحقیقات جدید، مغستان را تنها حاشیه ساحلی می دانند. این مقاله در صدد است ...

مسأله وقف، یکی از عرصه­های تاریخ کردستان است که نقش زنان شیعی در آن بسیار پررنگ بوده و کم‌تر به آن توجه شده است. در این خصوص، جایگاه تاریخی زنان واقف بیجار از دوره صفویه به بعد، بالاتر از دیگر مناطق استان یادشده است. این مقاله، ضمن بررسی این موضوع، به چگونگی رقبات وقفی و مشارکت زنان شیعی این منطقه می­پردازد. روش پژوهش، ترکیبی از مطالعه میدانی، اسنادی و کتابخانه­ای است که تأکید عمده بر روش اسناد...

بررسی جغرافیای تاریخی غرب و جنوب غرب ایران در هزارۀ سوم و دوم ق.م. از بغرنج‌ترین مباحث پیش روی پژوهشگران در دهه‌های گذشته بوده و عیلام، گوتی، لولوبی، اوان، سیماشکی، مرهشی و کاسی، شاخص‌ترین جای نام‌های مورد بحث آنها بوده است. در این پژوهش ضمن بررسی نظریات مرتبط با جایگاه هر کدام از جای نام‌های مذکور، با تحلیلی دوباره و با کمک گرفتن از یافته‌های فرهنگی مناطق غرب و جنوب غرب ایران به جای‌یابی این م...

دیدگاهی که می پندارد هرگونه روایت تاریخی باید فاقد بار ارزشی باشد، چه دیدگاهی است و چرا باید این دیدگاه را ناکارآمد پنداشت؟این دو پرسش اصلی و سؤالات فرعی دیگری که به فراخور بحث مطرح می شوند و تلاش برای پاسخگویی به آن ها، بنیاد مقاله ی حاضر را شکل می دهد. در واقع اساس این پژوهش بر این امر استوار است که هر کنش تاریخی، به ناگزیر دارای بار ارزشی است و چون روایت کردن تاریخ علاوه بر اینکه مقوله ای م...

خانه های تاریخی بخشی ارزشمند از بافت های تاریخی شهرها محسوب می گردند. در این میان، بافت تاریخی شهر یزد با تعداد بسیاری از بناهای بر جای مانده از ادوار مختلف به عنوان یکی از بافت های غنی کشور قلمداد می شود، که عمده خانه های ارزشمند آن متعلق به دوره قاجاریه هستند، اما این خانه ها به واسطه متروک ماندن در معرض زوال قرار گرفته اند. خانه دانشمندی یکی از این موارد می باشد، که آسیب های فراوانی از این ر...

سبک در عام­ترین معنا عبارت از الگوها یا صفات متمایز و مشخص اثر یا آثار است که کاملاً وابسته به صورت اثر هنری است و سبک­شناسی، روشی برای دسته­بندی آثار در یک زمینة مقرّر بر مبنای تشابهات شکلیِ آنان است. زمینه­های پدیدآورندة اثر هنری که منجر به شکل­گیری سبک­های مختلف می­گردد، در نگاه سنت­گرایان اغلب سیاق اجتماعی و فرهنگی دوره­ها در مناطق مختلف است که در چارچوب سنّت که مجموعه­ای از حقایق و اصول جاری ش...

دشت مهربان با مساحت 219 کیلومترمربع در60 کیلومتری شرق تبریز و در مرکز استان آذربایجان شرقی واقع شده است. این دشت بخشی از محدوده مطالعاتی بیلوردی- دوزدوزان به شمار می رود که از نظر تقسیمات هیدرولوژیکی، قسمتی از حوضه آبریز دریاچه ارومیه و زیر حوضه های میانی رودخانه تلخه رود (آجی چای) محسوب می شود. این منطقه جزء مناطق نیمه خشک سرد محسوب شده و متوسط بارندگی آن درسال 1391در ایستگاه مهربان9/304 میلی ...

به استناد آثار تاریخی و جغرافیایی بر جای مانده از گذشته های دور، سرزمین ایران یکی از مناطق سرسبز جهان بوده است. تغییرات جغرافیایی، دخالت انسان و بی توجهی به عوامل طبیعی و انسانی، تخریب از سوی دولتها، انهدام و تخریب مناطق گسترده ای از این سرزمین را ببار آورده است. در این مقاله ضمن اشاره ای به مدارک تاریخی، به جریان تخریب جنگلها در قرن اخیر که تا حدودی مستند به آثار و اطلاعات و گزارشهای علمی تر و...

منطقه لرستان از دیرباز تاکنون به علت داشتن آثار تاریخی مورد توجه باستان شناسان و مورخین کشور قرار گرفته است . نقوش صخره ای یکی از آثار بجای مانده در این منطقه می باشد . تاکنون هیچگونه تجزیه و تحلیل تصویری روی این نقوش انجام نشده است . قدمت نقوش ، نیز در بعضی منابع با نظرات متفاوت و متضادی نوشته شده است . همچنین در مورد علت ترسیم نقوش ، بوجود آورندگان نقوش و مواد مورد استفاده آنان ، نظرات متفاوت...