زمینه و هدف: شفافیت مفهومی، بخش مهمی از همه پژوهش هاست. تحلیل مفهوم نظام مند روشی پژوهشی است که می تواند به تنهایی یا در قالب پروژ­ه تحقیقاتی گسترده­تری انجام شود. هدف اصلی تحلیل مفهوم نظام مند همانند سایر روش­های تحلیل مفهوم، واضح سازی مفهوم مورد نظر می­باشد. روش­ها: این مطالعه به شیوه ی مروری و از طریق جستجوی پایگاه های اطلاعاتی proquest، cinhal، pubmed و science direct بدون محدودیت زمانی و ب...

زمینه و هدف: در موضوع قرآن پژوهی و طب، بررسی شاخص های جامعه سالم برای ارتقاء سلامت روحی وجسمی، معنوی و مادی، باطنی و ظاهری فرد و جامعه ضرورت دارد؛ زیرا تربیت انسان سالم و عینیت یافتن جامعه سالم هدف از نزول قرآن است. شاخص های جامعه سالم قرآنی، بستگی به اصول تکاملی بهداشت روانی انسان در ارتباط خود و با خدا و خلق دارد. در این پژوهش راهبردها و راهکارهای ارتقای سلامت همه جانبه فردی و خانوادگی و در ن...

مفهوم «میمسیس » نقشی محوری در نظریه زیباشناختی آدورنو دارد و در سراسر این کتاب حاضر است. اگر بتوان دو ایده مهم و مرکزی را در کتاب نظریه زیباشناختی آدورنو تشخیص داد، بی شک یکی ایده «محتوای معطوف به حقیقت اثر هنری» ، و دیگری مفهوم «میمسیس» است. آدورنو با واژگون ساختن معنا و کاربرد سنتی این اصطلاح، سعی دارد تا نیروی پویای میمسیس را، در عرصه هنر و به تبع آن در ابعاد مختلف زندگی، دوباره به جنبش درآو...

در عصر رمانتیسیسم انسان با مفهوم جدیدی از حقیقت آشنا می شود که پایه و اساس آن برمبنای معنویات، فردیت، آزادی در بیان و تفسیر تاریخ و همچنین آزادی در بیان احساسات ناب انسانی می باشد. بطوری که وجود یکایک این خصوصیات مانند عنصری حیاتی در زندگی هر فرد و هر جامعه ضروری می باشد.

حقیقت معنا چیست؟ جایگاه آن کدام است؟ چه تفاوتی با مفهوم و مصداق و واقع دارد؟ آیا امری ذهنی است یا خارجی و یا نه ذهنی و نه خارجی؟ تفکیکش از مفهوم و غیر آن چه آثاری دارد؟ این همه پرسش هایی بنیادین را در باب ماهیت و هستی شناسی معنا رقم می زنند. برخی معنا را با مفهوم یکی دانسته و بعضی معنا را با مصداق خلط نموده اند. گروهی معنا را از مصداق و واقع متمایز ندیده اند و دسته ای نیز آن را رابطه ای میان ل...

ابن عربی سلوک را نوعی سیر در مقامات می داند، ملاصدرا نیز با قائل شدن به اسفار اربعه معتقد است که سیر و سلوک، نوعی انتقال در مراتب اسفار اربعه است. به باور هر دو سیر و سلوک راه رسیدن به کمال است و بدون آن، تحقّق کمال ممکن نیست. علم نیز یکی از مقدمات اصلی سیر و سلوک است. در عرفان ابن عربی و فلسف? صدرایی، علم از جهت بداهتِ مفهوم و خفایِ حقیقت، حکم وجود را دارد. هیچ چیز آشکارتر و روشن تر از مفهوم علم ...

تأمل در حقیقت و چیستی مفاهیم اساسی حوزۀ استنباط و فقه و قانون، به‌ویژه مفهوم حکم شرعی و قانونی از جمله دغدغه‌های دیرین اهل نظر دراین زمینه بوده است. اما با وجود اهمیت مبحث، کوشش مؤثری در این زمینه صورت نگرفته است. برای پاسخ به این مطالبه نظریه‌های سه‌گانۀ مطرح پیرامون حقیقت حکم، یعنی نظریه‌های «خطاب»، «جعل» و «اعتباری بودن حکم شرعی» را بررسی می‌کنیم و ضمن انتقاد از نظریۀ جعل به‌واسطۀ عدم لحاظ م...

ابن سینا هم چون دیگر حکمای مسلمان، به عینیت حقیقت اوصاف خداوند اعتقاد دارد. نقطه افتراق او از غالب حکما در آن است که وی به عینیت  اوصاف الهی در مقام مفهوم نیز قائل است؛ حال آن که دیگران این مفاهیم اوصاف الهی را متکثر و مختلف می دانند. برخی بر اثر سوء فهم، ابن سینا را در این باره به مغالطه مفهوم و مصداق متهم ساخته اند. اما این نظریه با توجه به مبانی او قابل پذیرش است؛ زیرا ابن سینا انتزاع مفاهیم...

مفهوم خوف و رجا از بعد معرفت شناختی و نظام اصطلاح شناسی در قرآن و در آثار عرفانی، به ویژه مثنوی معنوی جایگاهی ویژه دارد. از این رو این مقاله کوشیده است ابتدا مفهوم این دو واژه را در قرآن کریم بکاود و سپس تأویلات عرفانی این مفاهیم را در نگاه و اندیشه مولوی بررسی نماید. در این رهگذر، سیر مفهومی و تاریخی این دو مفهوم در اندیشه و کلام متصوفه و عرفا تا عصر مولانا نیز به اختصار بررسی می گردد. نتیجه ت...

تحلیل بحث نیستی در فلسفۀ هایدگر به خصوص در آثار متأخر وی، و جایگاهی که وی برای نیستی در وصول به حقیقت هستی و آشکارگی قائل است، اهمیتی به سزا در تاریخ فلسفۀ غرب دارد. هایدگر این بحث را در فرازهای مختلف، از جمله در تبیین دازاین و اگزیستانس و در راهیابی به نسبت­های انتولوژیک به صورتی ایجابی و نه سلبی مطرح می­کند. وی دازاین را در سیر به سوی نیستی و در حالت ترس­آگاهی(angst) به تصویر می­کشد. از طرف د...