اسلام سیاسی پدیده ای متاخر است که در پی بیداری اسلامی و در واکنش به عقب ماندگی جهان اسلام و استعمار غربی شکل گرفت. هر چند که مراجعه به تاریخ اسلام نشان می دهد که تقریبا در هیچ مقطعی، اسلام بدون سیاست زندگی نکرده است، اما اسلام سیاسی اصطلاح جدیدی است که به عصر مدرن تعلق دارد. اسلام سیاسی در حال حاضر طیفی از گرایش ها را شامل می شود که در یک سوی آن گروه های تروریستی اسلام گرا و در سوی دیگر حکومت ...

عربستان سعودی از جمله مهمترین کشورهای عربی است که بخش قابل توجهی از جمعیت آن را شیعیان تشکیل میدهند. با وجود کارشکنی- های دولت عربستان سعودی برای سرشماری جمعیت شیعیان، بر اساس آخرین آمارهای برآورد شده در حدود 98 % از کل جمعیت عربستان سعودی را تشکیل میدهند. آنان از سادهترین حقوق انسانی در این کشور برخوردار نیستند. اما پرسش اصلی این است که علت اصلی سرکوب شیعیان و تبعیضهای موجود علیه آنان در یک...

محمد قطب یکی از اعضای اخوان‌المسلمین مصر است که پس از مهاجرت به عربستان تلاش کرد تا افکار اخوانی و وهابی را با یکدیگر ترکیب کند و نشر دهد. ازجمله دیدگاه‌های وی نظرات خاصی بود که  دربارۀ سیر وقایع تاریخ اسلام داشت. او معتقد بود هدف از پرداختن به تاریخ اسلام، کسب شناخت بیشتر از حقیقت اسلام است. او در زمینۀ تاریخ‌نگاری نیز تواریخ کهن مسلمانان را به‌دلیل دارا بودن روایات فراوان که موجب سردرگمی است،...

واقعه بزرگ غدیر، همواره دلایل و نشانه هایی برای اثبات خود داشته است. یکی از مستندات آن ساخت بنای یادبود مسجد غدیر است. این مقاله به بررسی سیمای مسجد غدیر از طریق مستندات روایی، کَتبی و تصویری می‏پردازد؛ ابتدا به مباحثی پیرامون موقعیت جغرافیایی غدیرخم، علت انتخاب این منطقه برای اعلان موضوع جانشینی پیامبر (ص)، نام‏های آن و آبادی هایی که در کنار این آبگیر موجود است، پرداخته و سپس تاریخچه و مشخصات م...

جریان وهابیت که در پی بسط اندیشه‌های محمد بن عبدالوهاب در نجد شکل گرفت و پس از انعقاد پیمان همکاری او با محمد بن سعود، وجهه‌ای سیاسی پیدا کرد، تاریخ پر فراز و نشیب را پشت سر گذاشته است. همراهی و تعامل دو جناح مذهبی و سیاسی حکومت سعودی از موضوعات جذاب برای تحقیق در تاریخ وهابیت است. جناح مذهبی از ابتدا به قدرت و حمایت جناح سیاسی برای نشر وهابیت محتاج بوده و جناح سیاسی نیز نیازمند کسب مشروعیت و م...

سیاست منطقه­ای عربستان سعودی به عنوان کشوری تاثیرگذار در خاورمیانه و جهان عرب در طول دهه اخیر متاثر از تحولات جدید خاورمیانه به ویژه نفوذ منطقه­ای جمهوری اسلامی ایران به­ویژه در عراق شکل گرفته است. اغلب تحلیل­ها پیرامون سیاست خارجی ریاض در قبال دولت جدید عراق، بر مبنای رویکردهای واقع­گرایانه شکل گرفته و کمتر به نقش عناصر هنجاری و هویتی توجه شده است. نوشتار سعی دارد با روش تحلیلی- توصیفی و نظریه...

چکیده امروزه یکی از بحث‌های مهم بین‌المللی، تحولاتی است که در منطقه خاورمیانه رخ داده است. تحرکاتی موسوم به بهار عربی که از بیداری ملت‌ها برای دستیابی به حق و حقوق خود و انجام اصلاحات در برابر حکومت‌های بعضاً دیکتاتور مآب نشأت گرفته است. یکی از این تحولات، بحرانی است که کشور بحرین را درگیر خود کرده است. موج بیداری اسلامی و کشیده‌شدن دامنه آن به کشور بحرین، اوج رقابت دو الگوی شی...

جابر بن‌یزید جعفی از اصحاب امام باقر و امام صادق (ع) و از راویان مشهور شیعه است که روایات مدح و ذم متعددی درباره‌اش وارد شده است. عده‌ای اندک از دانشمندان امامیه وی را تضعیف کرده‌اند؛ اما بسیاری دیگر او را توثیق کرده و در شمار برترین راویان و خواص اصحاب این دو امام آورده‌اند. آن روایات ذم و آرای تضعیف بهانه‌ای شده تا ناصر بن‌عبدالله قفاری، از علمای معاصر وهابی، در کتاب اصول مذهب الشیعه...

هدف این مقاله پاسخ به سه پرسش اساسی در مورد رژیم حاکم بر عربستان سعودی است. نخست این که رژیم حاکم بر عربستان چگونه سلطه خود را بازتولید می کند؟ دوم این که چرا موج تحولات اخیر خاورمیانه (موسوم به بهار عربی) که منجر به دگرگونی و تغییرات عمده ای در کشورهایی چون مصر، تونس، لیبی، عمان و سایر شورهای عربی منطقه شد به عربستان سرایت نکرد و این کشور در مقایسه با سایر کشورها و دولت های منطقه از این سونامی...

امروزه، دامنه رشد نمونه های خشن افراط گرایی اسلامی در خاورمیانه، غرب آسیا و آفریقا محصور نمانده و دیگر مناطق جهان اسلام، چون آسیای جنوب شرقی نیز به سمت خشونت و افراط گرایی مذهبی تمایل پیدا کرده اند. اسلام رایج در این منطقه همواره شهره به اسلام خندان و ماهیت باورهای تاریخی ملت های این منطقه، به دلیل سابقه و حضور طولانی جریان های دینی و مذهبی معنا گرا و اخلاق محور همانند بودیسم، هندوییسم و تصوّف ا...