یکى از راه هاى شناخته شده در نظام هاى مختلف حقوقى براى دریافت مستقیم آراى عمومى است که در قانون اساسى جمهورى اسلامى ایران و نیز در فضاى سیاسى کشور مورد توجه واقع شده است. براى پاسخ به این سؤال که «آیا موضوع همه پرسى هم باید از نظر مغایرت با موازین اسلامى و اصول قانون اساسى مورد بررسى شوراى نگهبان قرار بگیرد یا نیازى به این کار نیست»، ناچار به آشنایى با تعریف، اهداف و گونه هاى مختلف همه پرسى هست...

بررسى و نقد دیدگاه‌هاى گوناگون درباره تفسیر آیه نشوز و ضرب زن و ارائه نظریه جدیدى است. نویسنده، نخست جهت دست‌یابى به تفسیر صحیح آیه، هشت مرحله را یادآور گردیده و پس از بیان سازواره آیه که شامل چهار محور اصلى و در ارتباط با هم است، به ذکر پرسشها و ابهام‌هاى متعددى در رابطه با آیه پرداخته است. در ادامه، به تفصیل به بررسى و تحلیل معنى‌شناسانه واژه‌هاى اصلى آیه مى‌پردازد. نیز حالات گوناگون کاربرد و...

گوهر ادیان توحید است و گوهر دیندارى عبودیت. نویسنده پس از تفکیک مفهومى دو واژه »گوهر« و »ذاتى« نخست به روشهاى کشف گوهر دین پرداخته و از سه احتمال نام مى‌برد یکى عقل، دیگر شهود و سوم خود آموزه‌هاى دین و سپس با  نقد دو روش نخست، شیوه سوم را مى‌پذیرد، آن گاه معیارهایى را براى کشف گوهر دین از آموزه‌ها مطرح مى‌کند مثل تحلیل متون دینى، بررسى زیر ساختهاى نظام آموزه‌ها، فرهنگ دینداران و رفتار دینداران....

مصلحت در چند حوزه اسلامی بحث می‌شود: مصلحت به عنوان ملاک و معیار اوامر و نواهی شرع، مصلحت به عنوان یکی از منابع استنباط، مصلحت به عنوان عنصری در فقه سیاسی و اندیشه حکومت اسلامی و برخلاف مسیحیت و به تبع آن، در ساحت اندیشه غرب که مصلحت به عنوان عنصری در حکمرانی و نظام سیاسی بیشتر مورد توجه قرار گرفت، در اندیشه اسلامی از مصلحت بیشتر به عنوان یکی از منابع استنباط شریعت بحث می­‌گردد. بنابراین آنچه ب...

مترجمان و نظریه پردازان ترجمه به سه گروه تقسیم مى شوند: الف: متن محورى، ب: مؤلف محورى، ج: مخاطب محوران، گروه نخست با محور قرار دادن متن در پى عرضه معناى لغوى واژگان و جملات به مخاطب هستند. گروه دوم در پى فهم پیام و مراد مؤلف و انتقال آن به مخاطب مى باشند. گروه سوم مخاطب ترجمه را ملاک مى دانند و متن را برابر با خواسته ایشان ترجمه مى کنند. ترجمه نویسان قرآن بیشتر متن محور مى نمایند. ایشان بیشتر ب...

بررسى و نقد نظرات موافقان و مخالفان درباره وحدت غرض سوره‌ها است. نویسنده، پس از تبیین مفهوم وحدت غرض سوره‌ها به پیامدها و کارکردهاى کشف اهداف سوره‌ها از جمله: مقابله با شبهه افکنى‌هاى خاورشناسان، آشنایى سریع و آسان با مفاهیم قرآن، معیارى براى حل اختلاف تفسیرى، آشنایى با روش طرح معارف دینى در قرآن، فهرست‌بندى سوره‌ها، معیارى براى شناخت اسباب نزول‌هاى جعلى، تعیین معناى »بسم اللَّه« در هر سوره و ترج...

 برخى از روابط حقوقى میان مسلمان و کافر از نگاه آیات قرآن مورد نقد و بررسى قرار گرفته است. نویسنده، نخست به تبیین معناى واژه »کفر« پرداخته و »مشرک«، »کتابى ذمّى«، »کتابى حربى«، »کافرانى که شبهه احتمال نزول کتاب آسمانى درباره آنان وجود دارد«، »کسانى که براى آنان کتابى نیست، ولى حدود و احکام دارند«. »مرتد ملى« و »مرتد فطرى« را براساس آیات قرآن از اقسام کافر دانسته است. و با تأکید بر حقوق وضعى و طب...

علل شکل دهنده عقیدتى گرایش ظاهرگرایى و ریشه‌هاى آن از زوایاى دینى، فرهنگى، اجتماعى و سیاسى مورد بررسى قرار گرفته است. پس از رحلت پیامبر (ص)، تفکرات گوناگونى از میان جامعه اسلامى سر بر آورد. یکى از این جریانهاى فکرى ماندگار، ظاهرگرایى است. مراد از ظاهرگرایى، عقل‌گریزى در رویارویى با قرآن است.  برخى به تلاوت آیات قرآن بسنده مى‌کنند و عده‌اى دیگر از آنان پرداختى به معناى تحت اللفظى آیات را نیز مج...

عصر توسعه آغازى داشته است و باید پایانى نیز داشته باشد. تقریباً دو دهه است که با گسترش انتقادات فلسفى، فرهنگى و اجتماعى از اندیشه مدرنیسم، اندیشه توسعه نیز زوال پذیرفته است، به گونه اى که در توصیف شرایط حاضر از مفاهیمى نظیر «پایان توسعه» و «پسا توسعه» استفاده مى شود. مبناى این تغییر در نظریه ها، تذکار پیامدها و اثرات مخرب توسعه بر فرهنگ و طبیعت است. اندیشه توسعه غیرمدرن، پسا غربى و غیردولتى با م...

تأثیر و تأثّر بین عناصر ساختارى داستان، به علّت آمیختگى ذاتى آن‏ها با یک‏دیگر، امرى طبیعى است، امّا در این میان، ارتباط بین برخى عناصر، از اهمیّت ویژه‏ترى برخوردار است؛ عنصر "شخصیّت" به عنوان یکى از اصلى‏ترین عناصر ساختارى داستان‏ها، معمولاً به نوعى خاص، با عنصر "صحنه" ارتباط مى‏یابد. "نظامى گنجوى" در کتاب "مخزن‏الأسرار" خود براى بیان مفاهیم عمیق اخلاقى و فلسفى، از فنّ داستان بهره گرفته، به همین دلیل...