تأمل دراندیشه­های شاعران از پژوهش­های مهم ادبی به شمار می آید .یکی از این اندیشه­ها یا مضامین، عرفان است.عرفان با ادبیات بویژه ادبیات فارسی پیوندی ناگسستنی دارد.از زمانی که عرفان راه خود را درشعر فارسی باز­کرد و مضامین عرفانی برپایۀ عشق به ذات پروردگار به رشتۀ نظم کشیده شد ، ادبیات فارسی شکوفا شد وتکامل یافت .یکی از شاعرانی که می­توان اشارات عرفانی را در اشعارش به خصوص غزلیاتش دید، فخرالدین عرا...

مفاخره از جمله صنایع بدیعی و مضامین شعری ا­ست، که اغلب شاعران بدان طبع­آزمایی نموده و شعر و هنر خود را به رخ مخاطب کشیده­اند. در متن و بطن آثار نگارین شهریار، مضامین مختلفی وجود دارد، که از جمله ی آن ها انواع مفاخره­ است. تنوع، زیبایی و صلابت این مفاخرات به حدّی است که نظر خواننده را به خود جلب می­کند. در نوشته ی حاضر کوشیده­ایم با بازخوانی دقیق اشعار فارسی و ترکی شهریار و بهره­گیری از شیوه ی کت...

یکی از ابزارهای مهم و دقیق در شناخت ویژگی­های برجسته و شاخصه­های زبانی، ادبی و فکری یک اثر، بررسی و تحلیل سبکی آن اثر است که اگر این تحلیل با آمار و داده­های آماری همراه شود، ارزش و اهمیت اثر  بیشتر روشن می­گردد. این مقاله با بررسی سبک­شناسانه غزلیات اجتماعی دوره مشروطه بر آن است تـا ویژگی­های برجسته سبک­ساز و پربسامد را در لایه ایدئولوژیک در این غزلیات نشان دهد. بر اساس آمارهای ارائه شده، تعدا...

در مقالة حاضر، با کی نگرش تطبیقی، زمینه های تاریخی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و ادبی در روند شک لگیری شعر حماسی  آ یینی عاشورایی با زبان ادبی ویژه و مستقل آن، تبیین می شود و انعکاس ارزشهای آیینی )دینی( عاشورا همچون استمرار غدیر و ولایت، تولی و تبرّی، ظل مستیزی، عدالت محوری، جهاد و شهادت و تبلیغ و ترویج آرما نهای انسانی و اسلامی و اندیشه های انقلابی تشیع در گسترة ادب عربی و فارسی با ارائة نمونه های ...

سفالگری، یکی از دیرینه ترین هنرهایی است که از زمان های گذشته تجلی گاه باورها، اساطیر و تفکرات اقوام مختلف بوده است. هنرمند سفالگر در ادوار گوناگون با بهره مندی از آیین های مذهبی، ادبیات و اسطوره ها، آن ها را بر سفال ها نقش می زند که بسیار زیبا و با ارزش بوده و از جهات بسیاری قابل بررسی و مطالعه اند. در این میان سفالینه های دوره سلجوقی از جایگاه ویژه ای برخوردارند؛ این سفال ها به لحاظ نقش و موضو...

گسترۀ پژوهش حاضر، بررسی و تشریح اهمّیّت به‌کارگیری بُن‌مایه یا مضمون، به‌ عنوان روش تحقیق در مطالعات تطبیقی است. هرچند به ظاهر این موضوع شاکلۀ از پیش تعریف‌شده‌ای دارد و در نگاه اوّل سبک و سیاق جدیدی را در مطالعات ادبی تطبیقی فراهم نمی‌آورد، پژوهش حاضر، به اثبات این موضوع می‌پردازد که با بررسی مضامین در آثار ادبی (به عنوان یکی از عناصر مهم در مطالعۀ ادبیّات) می‌توان به نظامی پیچیده و غنی از ارجاعات ...

می توان گفت که دین و ادب عضو جدا ناشدنی از فرهنگ و آداب و رسوم یک ملت هستند و معارف اسلامی همیشه مورد توجه شاعران و نویسندگان ایرانی بوده است. آن ها سعی کرده اند از مضامین قرآن و حدیث برای ارتقا و دلنشین کردن سخن خود استفاده کنند و کلام خود را به وسیله ی قرآن و حدیث دلپذیر نمایند. مصلح بن عبدالله سعدی شیرازی شاعر و نویسنده ی بزرگ قرن هفتم هجری دو اثر معروف «گلستان» و «بوستان» را به رشته ی تحر...

بر اساس نظریه ی بینامتنیت هر متن ادبی، آگاه یا ناخودآگاه، زایش و باز خوانشی از آثار ادبی پیش از خود یا معاصر با خود است. نهج البلاغه از هنگام ظهور تاکنون [بعد از قرآن کریم] همواره به عنوان یکی از منابع مهم و کلیدی ادبای عرب و ایران به شمار می­رود. در این میان الگوپذیری شاعران کلاسیک سرای ایرانی از سخنان و مفاهیم ارزشمند امیر مؤمنان (ع)، برجسته­تر است، به گونه ای که انواع بینامتنیت نهج البلاغه د...

آنچه نسل امروز را به تعمق در اشعار و افکار پروین اعتصامی وادار می کند، علاوه بر انگیزه-های ملی و قومی و جنسیتی، آوای حقیقت جویی و عدالت طلبی و توصیه های اخلاقی و انسانی و علم آموزی است که از خلال شعر بی دروغ و بی نقاب شاعری صادق دیده می شود. «اعتصامی، 1355». هدف محقق در این تحقیق که حاوی پنج فصل می باشد شناسایی اشعار پروین و نتیجه شگرفی که با استفاده از این اشعار که حاوی مضامین تربیتی، دینی ...

مضامین اخلاقی و اجتماعی از مباحث اصلی در ادبیّات فارسی است. در شاهنامه که اثری حماسی است، سخن از انسان هایی آرمانی به میان می آید که آراسته به صفات نیکوی انسانی هستند و پای بندی به اخلاق، بارزترین ویژگی زندگی آنان است. فردوسی که صاحب گفتاری پاک و آراسته به راستی و درستی است، خود، به فضایل اخلاقی پای بند است و در داستان های شاهنامه به بیان این ارزش ها در زندگی آدمی می پردازد. بوستان سعدی نیز که ا...