نیایش یکی از روحانی ترین لحظات زندگی هر مومن است. در همه ادیان آسمانی متناسب با تلقی و درک مومنان از دین شیوه ها و شکل هایی برای راز و نیاز با معبود فراهم شده است. شاعران مسلمان هم به عنوان دارندگان روح های لطیف و حساس در لابلای ابیات خود، مناجات هایی نغز و دلنشین گنجانده اند که از عمیق ترین فرازهای آثارشان است. در این پژوهش مناجات عطار یکی از شاعران برتر سبک عراقی در الهی نامه مورد بررسی قرار...

مناجات یکی از نیازهای فطری بشر است. سنایی و عطار از سردمداران شعر عرفانی فارسی هستند،که در جای جای آثار منظومشان در صدد فرونشاندن عطش ناشی از عشق به خداوند هستند. آنها گاه خود به مناجات با خدا پرداخته و گاه از قهرمانان داستان حکایت-هایشان مدد گرفته اند و با پروردگار به راز و نیاز پرداخته اند. مناجات های موجود در مثنوی-های ایشان، گاه به منظور ستایش محض خداوند، گاه برای رفع نیاز خود یا دیگری و گا...

The Mosibat Nāmah written by ‘Attār Nishabouri (553-627 A.H.) is the narrative of a spiritual journey in the form of a mathnavi (a story in rhyming verse). The device of spiritual journey has been also used by the poet in another work of his, The Manteq al-Tayr (The Conference of Birds). Both works have a similar ending, although narratives are different. Among the narrative elements of The Mo...

اخلاق از موضوعات مهمی است که فلاسفه، متکلمین و به خصوص عرفا آثار گرانقدری از خود برای سعادت انسانها در این زمینه به یادگار گذاشته اند که در این میان آثار عطار از ارزش والایی برخوردار است . او قالب داستان را برای طرح مسایل اخلاقی انتخاب کرده، و با زبان ساده و سمبلیک ، فضایل و رذایل اخلاقی را که سعادت و شقاوت انسان در گرو عمل به آنهاست بیان کرده است . حکایت های کوتاه و آموزنده اخلاقی که چاشنی بخش...

عینیت گرایی پوزیتیویستی رهیافت غالب زبان علم در قرن بیستم است. همین امر مشکلاتی را در تحلیل زبان دین، که با امر قدسی و غیر تجربی سر و کار دارد، ایجاد کرده است. تحلیل گزاره های دینی با معیار تحقق پذیری، که فقط گزاره هایی را معنادار می داند که ما به ازای خارجی دارند، باعث شده تا زبان دین و عرفان نوعی زبان مهمل با گزاره های کذب تلقی شود. این زبان قواعد و بازی خاص خود را دارد که پی بردن به آن مستلز...

پیش از پیدایش صورتگرایی ، هر آنچه در ادبیات و نقد ادبی رواج داشت ، نویسنده محور و آمیخته به شرایط تاریخی و اجتماعی وی بود . پس از ظهور این مکتب ، نویسنده محوری کنار گذاشته شد و متن محوری معیار نقد و تحلیل آثار ادبی قرار گرفت و چون متن ، برساخته زبان است ، رویکردی زبانشناختی بدان کاملاً قابل قبول است . این رساله به بررسی فرم – مهمتریـن ویژگی یک اثـر ادبی از دیدگـاه فـرمالیست ها – می پردازد ...

رباعی که اکثر پژوهندگان آن‌ را قالبی کاملاً ایرانی دانسته‌اند، یکی از قالب‌های کوتاه شعری است، با مجالی اندک اما محمل اندیشه‌های بزرگ؛ به عبارت دیگر ایجاز کلام و در عین حال تراکم تصاویر و معانی، از ویژگی‌های ذاتی این قالب شعری است. در بیشتر کتب ادبی و تاریخی و نسخه‌های خطی و جنگ‌های شعری قدیم نظیر رساله التنبیه ،تاریخ جهانگشای جوینی،کلیله و دمنه ، مرزبان نامه ،سندباد نامه ،چهار مقاله نظامی عروضی...

چکیده شیخ فرید الدین عطار نیشابوری، از شاعران عارف قرن ششم هجری است که در مثنویهای اسرار نامه، الهی نامه، مصیبت نامه و منطق الطیر، عناصر و اشارات اجتماعی متعددی را مطرح کرده است. از مهمترین آنها، آداب و رسوم و مراسم خاصّی مانند: اجرای مراسم حج، سوگواری و ازدواج است که با اندکی تفاوت، هم اکنون نیز از بزرگترین مراسم و آداب رسمی کشور ما به شمار می آید. علاوه بر آن عطار به آداب و رسوم دیگری نیز ا...

منظومه ی «لیلی و مجنون» نظامی گنجه ای، غمنامه­ای عاشقانه است که روح درد و رنج سالکان حق را آشکارا می توان در آن دید. لیلی و مجنون دارای قابلیت های زیادی برای تحلیل مفاهیم و صفات عرفانی است که گاه به طور مستقیم، در بیان نظامی و به خصوص از زبان پدر مجنون، و گاه به طور غیرمستقیم، در پس سخنان شاعر جلوه گر می شود. در این مقاله سعی شده است که قابلیت های عرفانی لیلی و مجنون در پرتو صفات و مقاماتی چون ...