آسیب شناسی نظام تربیّتی خانقاهی صوفیه*   دکتر مریم شعبانزاده1 استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه سیستان و بلوچستان چکیده یکی از مباحث مهمّ زندگی اجتماعی صوفیه در قرن ششم ، آداب مریدی و مرادی و به طریق اولی اعتقاد به ولایت پیران  است. «مرید» یا سالک نوپا «مراد» یا شیخی را در خانقاه برای تعلیم و طیّ طریق می‌یافت  تا با قرار دادن روح و جسم خود  در اختیارآن استاد و تلمّذ نزد اوراه‌های وص...

در این پژوهش تلاش کرده ایم تا ضمن تبیین زمینه های ظهور محمد بن عبدالوهاب با بررسی شرایط اجتماعی، اقتصادی و سیاسی عربستان و جوامع اسلامی تحت سلطه ی امپراطوری عثمانی در قرن 17 میلادی، به شناخت دیدگاههای وی دست یابیم. همچنین برای ریشه یابی افکار و آرای ابن عبد الوهاب و تأثیر پذیری او از علمای برجسته اهل سنت مانند ابن تیمیه که خود را سلفی می نامند، به بررسی اندیشه های سلفیه و بزرگان آن از جمله احمد...

توکل یکی از مفاهیم مهم قرآنی و اسلامی است و در بین اهل عرفان و تصوف یکی از منازل سالکین و از عالی ترین مقامات مقربین محسوب می شود. توکل از یکسو با اعتقادات انسان مسلمان در مبحث توحید مرتبط است و از سویی دیگر با جنبه عملی زندگی او پیوند دارد .این مسئله باعث دشواری و پیچیدگی مفهوم توکل گردیده است. بزرگان صوفیه درباره توکل و واسپاری امور زندگانی مادی و معنوی خود به خداوند دیدگاه های متعدد و متنوعی...

چگونگی شکل‌گیری پدید? خواب باوجود تکرار بسیار ، همچنان امری پیچیده و شگفت است. به جز محتوای خواب‌ها فضایی که خواب ها در آن نقل می شوند هم از جهاتی قابل توجّه هستند. خواب دیدن و دیده شدن در خواب به عنوان یک سنت در متون صوفیه به دفعات تکرار می‌شود. در این بررسی سعی کرده‌ایم با معرفی ویژگی‌های مکتب‌های فرمالیسم و ساختار‌گرایی، روایات خواب را به عنوان داستان‌هایی کوتاه مورد ارزیابی ریخت‌شناختی قرار ...

  قدرت ‌ گیری سلجوقیان و گسترش قلمرو آ ‌ ن ‌ ها در ایران، عراق و شام با فعالیت ‌ های پر ‌ دامنه ‌ ی مبلغان، داعیان و هواداران فاطمیان مستقر در مصر مصادف شد که اساس خلافت عباسی و حکومت سنی سلجوقی را تهدید می ‌ کرد. به دلیل اعتقاد غالب صوفیه در مخالفت با اسماعیلیه، حمایت همه ‌ جانبه ‌ ی سلجوقیان از صوفیان و پشتیبانی متقابل ایشان از حکومت سلجوقی و نقشی که صوفیه می ‌ توانست در مقابله با اسماعیلیان ...

تفاسیر قرآن و کتاب های صوفیه، در بردارنده مفاهیم بسیاری در ارتباط با ادبیات و الهیات اسلامی است که مطالعه روشمند و دقیق این مفاهیم می تواند به نتایج درخشانی منجر شود. اسم عظم یانام مهین یکی ازعمده و اساسی ترین این مفاهیم است که در طول تاریخ تفکر اسلامی، محل تامل و مداقه بخش عمده ای از اندیشمندان بوده است.شگفت انگیزی و جاذبه این مقوله به گونه ای بوده است که بسیاری از عرفا و صوفیه درباره آن به گم...

محمّدبن حسین سلمی درسال 325در نیشابور به دنیا آمد. جدّ پدری و مادری وی از مشایخ و علمای مشهور بودند. سلمی عارف، محدّث، مفسّر و مورّخ برجسته¬ی تصوّف در قرن چهارم است. وی مرید ابوالقاسم نصرآبادی بود و خرقه از او گرفت و از ابونصر سرّاج وابوعمروبن نجیدعلم آموخت. ابوسعید ابوالخیر ازمحضر سلمی استفاده کرد و خرقه از دست او گرفت. قشیری صاحب رساله¬ی قشیریه از شاگردان او بود. در مجموع صد جلد کتاب از او برشمرده¬ا...

تحقیق حاضر به بررسی جاذبه های قرآن از نظر تازه مسلمانان و ناهمدینان پرداخته است . در این زمینه سعی شده است برای به دست آوردن دیدگاه ها ونظرات آنان درباره جاذبه های قرآن از روش میدانی با ارائه پرسشنامه و جستجوهای اینترنتی استفاده شود و به بیان کلمه و موضوع مورد بحث در گفتارشان اکتفا شده است و سپس از موضوعات نزدیک و مشابه آنها به عنوان نمونه بیشتر آورده شده است و بعد ابعاد جاذب قرآن را براساس آیا...

فتح ایران به دست اعراب مسلمان یکی از رخدادهای عظیم تاریخی به شمار می آید که پیامدهای گسترده ای به دنبال داشت. علاوه بر تحولاتی که در کل ایران به طور یکپارچه رخ نمود دگرگونی هایی هم در سطوح محلی و منطقه ای پدید آمد. پژوهش حاضر به چگونگی فتح اصفهان به دست اعراب مسلمان و پیامدهای فرهنگی و اجتماعی آن بر پایۀ نوشته های تاریخ نگاران و جغرافی دانان مسلمان در سده های نخست هجری اختصاص دارد. تلاش ما بر آ...

موضوع این پژوهش بررسی علم ازدیدگاه صوفیه است وهدف،پاسخ دادن به این پرسش که باتمام ارزش واهمیتی که اسلام وادیان آسمانی دیگربرای علم ودانایی قائل شدهاند،صوفیه که خودرامتصل به اهل بیت رسول(ص)وصحابه میدانند،چراعلم راحجاب اکبرنامیده ا ند؟ پاسخ به این پرسش هادرگرومطالعه ی آثارصوفیه نظیر:اللمع فی التصوف،رساله قشیریه،کشف المحجوب و...است. آنجه ازمطالعه متون مهم صوفیه برمی آیدآن است که نسبت علم گریزی در...