امروزه با توجه به گسترش علوم وابسته به معماری، اطلاعات کمی در رابطه با فن شناسی معماری سنتی و بومی ایرانی در دست داریم گویی ذهنیت توجه به تجربه های گذشتگان و نشستن در مکتب بزرگان علم و دانش کم رنگ شده است. شاید مطالعه و پژوهش در زمینه بناهای تاریخی بر جای مانده در جای جای این سرزمین، مسکنی بر درد فراموشی مدرنیته باشد. مجموعه آرامگاهی شیخ احمد جام که حاصل تحولات دوره های مختلف تاریخی است آثار م...

به‌دنبال طرح‌هایی که در گذشته و نیز اخیراً برای بافت کهن شهرها تصویب شد، طراحی در اطراف و حریم بلافصل آثار هنری، به‌خصوص مجموعه‌های مذهبی موجود در این محدوده‌ها، مدنظر طراحان میراث فرهنگی قرار گرفت و در این راستا طرح‌هایی ارایه شد، اما به دلیل قرارگیری موضوع طراحی در موقعیت خاص‌‌‌‌‌‌، تجمیع نظر مسئولین و ارگان‌های مختلف ذی‌نفع با افت و خیزهای فراوانی روبه رو شد. روند هفت مرحله‌ای طراحی در اطراف ...

کتیبة حاضر از مجموعه کتیبه‌های مزارنوشته به خط و زبان پهلوی ساسانی است. این کتیبه در مأموریت اینجانب به سال 1382 در حوالی روستای حاجی‌آباد، حد فاصل میان تخت جمشید و نقش رستم، در استخر باستانی دیده شده بود. این کتیبه در ۷ سطر نوشته شده است و بر بالای آن هم دخمه یا استودانی وجود دارد که محل دفن صاحب قبر بوده است. در آغاز، تصور بر این بود که کتیبه تازه یافته شده است اما، در جست‌وجوهای نگارنده، مشخ...

چکیده از بدو هستی تا کنون، از اساسی ترین تفکرات آدمی مسأله مرگ و جهان پس از مرگ بوده و در این ارتباط، سنگ مزار از دیر باز برای آدمیان از جایگاه خاصی برخوردار بوده است . در قبرستان تخت فولاد اصفهان که قدم بگذاریم، از مشاهیر و دانشمندان آرمیده در آن که بگذریم، این مکان حاوی گنجینه ای است از نقوش و تصاویری که ارزش قبرستان را دو چندان کرده است. در این تحقیق سعی گردیده به روش توصیفی تحلیلی از ط...

باغ از نوع مثمر و غیر مثمر یکی از اجزای الگوساز بافت درون شهری تهران بوده است، به این ترتیب که در ترکیب با اجزای دیگر شهری مانند مدرسه، تکیه، مزار، مسجد، سقاخانه و ... یا به صورت مجموعه ای از باغات متمرکز ( لکه های سبز عمده) سنت های «تفرج درشهر» و «زیارت- تفرج» را درشهر ثبات بخشیده است. فرضیه اصلی این نوشتار این است که ارسن های شکل گرفته در همسایگی باغات درون شهری که اغلب ریزدانه اند، دارای «چگ...

این پژوهش با هدف کشف و روشن ساختنِ رابطه و ساختار نظام مند میان یک اندیشه مذهبی و چگونگی بازتاب آن در کالبد معماری، به مطالعه مجموعه خانقاهی ـ زیارتگاهی شاه ولی تفت می پردازد. مقاله حاضر با روش تفسیری ـ تاریخی و با بهره گیری توأمان از روش استدلالی ـ منطقی، به رابطه بازخوردی «سیر مواجهه سیاسی و مذهبی با اندیشه تصوف نعمت اللهی» و «تحولات کالبدی مجموعه شاه ولی تفت» می پردازد. مسیر پژوهش در مرحله او...

ریزش سنگی یکی از انواع متداول ناپایداری‌های دامنه‌ای در نواحی کوهستانی است و وجه تمایز آن با دیگر ناپایداری ها سرعت بالا و رخداد ناگهانی آنهاست. به همین دلایل ریزش سنگی از جمله ویرانگرترین حرکت‌های توده‌ای به شمار می‌رود و سبب از بین رفتن جان انسان‎ها و ایجاد خسارات سنگین می‌شود. در این پژوهش پایداری دامنه‌های سنگی ارتفاعات تپال در شمال باختری شهر شاهرود مورد تحلیل قرار گرفته است. برای این منظو...

مهم ترین جلوه معماری مذهبی جهان اسلام، طراحی و ساخت مسجد بوده که در این میان مساجد ایران در ارائه وتجسم شکوه و جلال و جمال عالم قدسی در خانه خدا نقش مهمی ایفا کرده اند. مکتب معماری خراسان شیوه ای بود که با آن مساجد چهار ایوانی در خراسان بزرگ شکل گرفت و آرام آرام شرق و غرب دنیای اسلام را در نوردید و وارد شبه قاره هند و پاکستان شد. در دوره گورکانیان هند و اوج ساخت شاهکارهای معماری آن عصر که در زم...

ورود اسام به هند از پل ایران، عناصر معماری جدیدی را نیز به معماری هند افزوده است؛ از جمله باغ ایرانی. به تبع تفاوت در نحوه ورود اسام به هند، خواه از طریق فتوحات امرای مسلمان خواه بزرگان تصوف، معماری مقابر اسامی آن دارای دو نوع متفاوت است. مقابر طبقة حاکم مسلمان در گونة باغ  مزار ساخته شده که متأثر از سنت با غسازی ایرانی، نمادِ گونة کلاسیک مقبر هسازی اسامی هند است. این مقابر به صورت عناصری شاخص )...

مقالة حاضر به بررسی نحوة مفهوم‌سازی فارسی‌زبانان از مرگ می‌پردازد. در این پژوهش از 15 اثر از ادبیات معاصر فارسی از بازه زمانی 1318 تا 1366 از پایگاه دادگان زبان فارسی و همچنین منتخبی از 150 مورد آگهی‌ ترحیم و نوشته‌های سنگ مزار مربوط به دو دهة اخیر به‌عنوانِ داده استفاده شد و تلاش شد به‌کمکِ روش پیکره‌ای و در ادامه با روش تحلیلی و توصیفی، ‌به این سؤال پاسخ داده شود که فارسی‌زبانان واژة <...