چکیده درجه حساسیت امنیتی مرزهای ایران به ویژه مرزهای شرقی بیش از حد معمول در تمامی مرزهای دیگر است که این مسئله متأثر از مؤلفه‌های مختلفی است اما دو دسته از این عوامل دارای تأثیرگذاری بیشتری هستند یعنی مؤلفه‌های سیاسی و اجتماعی. هدف این مقاله عبارت است از بررسی مؤلفه‌های سیاسی و اجتماعی تأثیرگذار بر امنیت مرزهای ایران با تأکید ویژه بر مرزهای شرقی. سؤال اصلی مقاله این است که در...

شهر اصفهان در مرکز فلات ایران، اقلیم مناسب و شرایط اقتصادی و راهبردی قابل اعتنایی دارد. این شرایط ضمن تاثیرگذاری بر ساختار حیات جمعی ساکنان شهر، در سیر تحول تاریخی آن نیز موثر بوده است. اصفهانِ اواخر دوران ساسانی از مراکز مهم تجاری، کشاورزی و نظامی ایران بود و این اهمیت تا حدی است که یزدگرد سوم به هنگام گریز در برابر اعراب، به اصفهان وارد شد، اما شرایط موجود را به نفع خویش ندید. اعراب نیز، پس از...

رابطة امنیت، سیاست و استراتژی همواره موضوع بحث و مجادله علمی بوده و تعیین مرزهای میان این مفاهیم و یا حدود و ثغور حوزه های مطالعاتی آنها، نتیجه و ماحصل این مباحثات و مجادلات علمی است. در این مقاله زمینه های تاریخی تحول مفاهیم مذکور بررسی شده و بر اساس چهار گفتمان سنتی، فراسنتی، مدرن و فرامدرن، رابطه آنها با یکدیگر مورد پردازش و تحلیل قرار می گیرد تا بخشی از ابهامات و پیچیدگی های مفهوم امنیت توض...

چنین بنظر می رسد که سخن از نئومارکسیسم و انقلاب با نگاهی به نظرات سارتر و مارکوزه به پایان آمده است ؟ اما درواقع این آغاز سخن است . هنوز مطالب ناگفته بسیاری باقی مانده اند. نئومارکسیسم، دنیایی بحث و نظر را در خود جای داده که در اینجا صرفا" به اشاراتی کوتاه و گذرا بدان بسنده شد. در مورد انقلاب میتوان و باید بسیار بیش از این سخن گفت . سارتر و مارکوزه آثاری بسیار بیشتر و شاید مهمتر از آنهایی که در...

یکی از پیامدهای مهم تهاجم مغولان و استقرار دولت ایلخانی در ایران، رشد و گسترش تاریخ‏نگاری و گرایش‏های تازه در تاریخ‏نگری ایرانیان است. در این دوره، برخی تاریخ‏نگاران ایرانی ضمن توجه به جهان گشایی مغولان و خلق حماسه‏های تاریخی، در یک کنش رنسانسی به بازخوانی حماسی‏ترین دوره در روایات ملی ایرانیان، یعنی عصر کیانی روی آوردند و در رویکردی آگاهانه، به انطباق آن با دوره‏ی ایلخانان پرداختند. در این مقا...

اراده ی حکیمانه ی خداوند بر این تعلق گرفته است که واقعه ی تاریخی « غدیر»، در تمام قرون و اعصار به صورت یک تاریخ زنده که قلوب و دل ها به سوی آن جذب می شوند باقی بماند؛ و نویسندگان اسلامی در هر عصر و زمانی در کتاب های تفسیر و تاریخ و حدیث و کلام پیرامون آن سخن بگویند؛ و گویندگان مذهبی در مجالس وعظ و خطا به درباره ی آن داد سخن دهند و آن را از فضایل غیر قابل انکار امام علی (ع) بشمارند. و در این میا...

آن طور که اغلب تصور شده ، باستان شناسی دانش یکدست و واحد با مرزها و منطقه ها ی موضوعی شفاف و روش شناسی نظری و عملی مشخص و روشنی نیست.مسئله های مطرح شده در آن نیز چنین اند؛هم توصیفی و تحلیلی طرح می شوند، هم تبیینی و تفسیری ره می سپارند. هم ، رنگ تفسیررا برچهره دارند، هم لعاب تاویل را برتن پوشیده اند.تداخل ها و داد و ستدهای چند ضلعی و گسترده باستان شناسان با عالمان و پژوهشگران رشته ها و دانش های ...

تا اوایل قرن بیستم، عمده اختلافات ایران و عثمانی به برخی از مناطق و سرزمین ها مربوط می‏شد. این اختلافات به موجب عهدنامه هایی که از قرن 17 تا دهه اول قرن 02 میلادی بسته شد، حل و فصل گردید. از آن به بعد اختلافات دو دولت در مورد حدود مرزهای فی مابین بود. تا جنگ جهانی اول، عراق بخشی از امپراتوری عثمانی بود اما بعد از فروپاشی عثمانی در جنگ و تشکیل کشور عراق، اختلافات مرزی با این کشور ادامه یافت. عوا...

پژوهش در جغرافیای تاریخی ایران و کوشش در بازشناسی شهرها و نقاط جغرافیایی که در طول هزاران سال پیوسته تغییر نام داده و پاره از آنها سرانجام از بین رفته اند‘ همواره یکی از مشکلات بسیار بزرگ این راه تقریباً نارفته است. عواملی که این مشکلات را شدت بخشیده و گاه حل آنها را تا حد غیر ممکن بالا می برند‘ بسیارند و بی تردید امکان بررسی همه آنها در این مقاله میسر نیست. یکی از آن عوامل که موضوع این تحقیق اس...