هاتف از این مقاله، مقایسه نظام طبقاتی کاست در ریگ ودا و شاهنامه فردوسی است که دو ساختار اجتماعی که در دو جامعه هند - و ایران را به وجود آورده است. اگر چه آریایی هایی که به هند مهاجرت کرد نام مردمانی صحرانشینی بودند؛ ولی تصور این که بین آنها هیچ گونه طبقات اجتماعی وجود نداشت، مشکلی به نظر میرسید ؛ چون سروده های ریگ ودا به طور مشخص و مختصر به سه طبقه مختلف اشاره دارد. این طبقات در ریگ ودا با عنوا...

     کتاب اوستا به زعم زردشتیان در زمرۀ متون وحیانی قوم ایرانی است که از جانب اهوره مزدا و توسط وهومنه فرشتۀ وحی بر «زره­توشتر» پیامبر آریایی نازل شده است. یسنا یکی از اجزای اوستای ایرانیان است که معتبرترین بخش سرودهای زردشت به نام «گاتها» یا «هات­ها» درآن قرار گرفته است. این نوشتار با روش توصیفی و تحلیل محتوای متون ایرانی به معرفی یسنای هفت فصل ایرانیان باستان و بررسی مفاهیم مندرج در آن می­پرد...

عنصر آسمانی خورشید که انرژی خارق‌العاده‌اش به ماه و ستارگان نور می‌بخشد و حیات انسان وابسته به آن است، در بسیاری از باورهای کهن توسط ادبا و فلاسفه مورد ستایش و تکریم بوده است، منشأ تکریم خورشید در میان تمام ملت‌ها و ادیان، یا از منافع این عنصر حیات‌بخش نشأت می‌گرفت و یا وحشت از غضب این ستارة فروزان و از دست دادن آن بوده است. در این مقاله به جایگاه استوره ی خورشید در تفکر ایرانیان و هندیان به‌عن...

جمعیت ایران از نظر قومیت ،زبان و مذهب کشور بسیار متنوعی است. بر اساس نظریه های تاریخ دانان و جمعیت شناسان ریشه اقوام ایرانی را مهاجران آریایی می دانند که حدود 3000 سال قبل از میلاد مسیح از آسیای مرکزی وارد فلات ایران شده اند. از زمان حکومت هخامنشیان در قرن ششم قبل از میلاد، ایران فازهای مختلفی از ارتباطات سیاسی و مذهبی را تجربه نموده است. این سرزمین گروه های بومی را در برداشته و امواج متعددی از...

شاهنامه ی فردوسی، برجسته ترین اثر حماسی در زبان فارسی است که بیشترین مفاهیم و باورهای تاریخی و اساطیری، در آن تجلّی یافته است. از جمله ی مهم ترین مسائل مورد توجه در این کتاب، انعکاس اساطیر مربوط به آفرینش و باورهای فردی و اجتماعی مردمان ایران باستان پیرامون آن بوده است. در اسطوره ی آفرینش، هستی از آمیزش دو بن ناساز اهورایی و اهریمنی، طی چهار دوره ی زمانی سه هزار ساله شکل گرفته است. این باور اسط...

پژوهش های تطبیقی در حوزۀ ادبیات، به بررسی روابط تاریخی ادبیات ملی با ادبیات دیگر زبان ها، کشف پیوندهای پیچیده بین آنها و مقایسۀ نقش و اثرگذاری هنری، معنوی، محتوایی، فنی و پیوندهای تاریخی آنها می پردازد. دولت آبادی در جای خالی سلوچ با درک بسترهای تاریخی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی پیرامون خود، روایت مبارزه و تنازع بقای انسان را، در زبانی هنرمندانه و بیانی واقع گرایانه، به تصویر می کشد. پرل باک نیز ...

سیما و منظر فضاهای شهری، بارزترین تجلی گاه فرهنگ هر جامعه به شمار می روند که کیفیت آنها به میزان زیادی متأثر از فرهنگ است. متقابلاً فرهنگ مردمان یک جامعه نیز به شدت متأثر از فضاهای شهری، ویژگی ها و کیفیات آن فضاهاست. بسیاری از مشکلاتی که امروزه گریبانگیر شهرهای ماست، نشأت گرفته از عدم توجه به این تأثیر متقابل میان سیما و منظر فضاهای شهری و فرهنگ مردمان استفاده کننده از این فضاها، در مداخلات و طر...

این مقاله به بررسی کیفی دگرگونی و پایداری منابع هویت در بین مردمان منطقه اورامان می‌پردازد. منطقه اورامان محل تلاقی منابع هویت‌های متفاوتی بوده است این تلاقی، کنشگران اورامی را ناگزیر به دگرگونی و پایداری نموده است و این شرایط، آنان را با فرصت‌ها و چالش‌های متعددی روبرو نموده است. این پژوهش در تلاش است که زمینه‌ها، دلالت‌ها، راهبردها و پیامدهای دگرگونی و پایداری منابع هویت مردمان اورامی را بررس...

چکیده سالانه افزون بر 50 میلیارد متر مکعب سیلاب رودخانه‌های سرزمین ما به هدر می‌رود و زیان مالی و تلفات ناشی از آن به میلیاردها و دهها نفر بالغ می‌گردد. این در حالی است که نزدیک به 90 درصد پهنه سرزمین ما با کمبود آب روبرو است. مردمان مناطق خشک و نیمه خشک به منظور تامین آب مورد نیاز خود برای مصارف کشاورزی، شرب و خانگی مجبور هستند از آب حاصل از بارش‌ها استفاده کنند. مردمان هوشمند مناطق خشک و نیم...

در تاریخ فرهنگی کلاسیک، نخبگان کارگزاران فرهنگ و سیاست قلمداد می‌شدند و ازاینرو در این نوع تاریخ‌نگاری، جریان‌های فرهنگی-سیاسی برآمده از مردمان عادی را جریان‌هایی مستقل از فرهنگ تولیدیِ نخبگان نمی‌دانستند. با این حال، یکی از مهمترین جهت‌گیری‌های تاریخ فرهنگی جدید، تغییر موضوع مطالعه از نخبگان به فرودستان و مردمان عادی است.هدف از مقاله حاضر پاسخ بدین پرسش است که چگونه در تاریخ فرهنگی جدید، مردمان...