قرآن برخلاف سایر معجزات محدود به زمان و مکان خاص نبوده و نیست.قرآن معجزه ی بزرگ پیامبر اسلام (ص) است که اعجاز آن در ابعاد گسترده ای نمود دارد.امّا آنچه خیلی اهمیّت دارد و کمتر مورد توجّه قرار گرفته است،این می باشد که جهت عمده ی اعجاز دائمی قرآن که در همه ی اعصار و زمانها نظر دانشمندان و ملل گوناگون را جلب می کند علوم،معارف و مقررات آن است که پیوسته راهگشای جوامع بشری است. روشی که در راستای این پژو...

تفویض دین از ناحیة خداوند به رسول مکرم اسلام (ص) (و در پی آن تفویض پیامبر به ائمة معصوم (ع)) در روایات متعدد شیعی با اسناد صحیح نقل شده که یکی از ابعاد آن تشریع احکام است. اهل سنت نیز بر اساس نصوص خود بدون آن که نام تفویض دین را به کار ببرند به تشریع بخشی از احکام توسط پیامبر خدا (ص) اذعان دارند. تفویض دین از شؤون ولایت رسول خدا (ص) در دو ناحیة ولایت در حاکمیت مطلق اجرایی و ولایت در تبیین وحی ق...

با وجود اتفاق نظر فرق کلامی و فلسفی بر سر اتصاف خداوند به تکلم، در کیفیت این اتصاف اختلاف نظرهایی مشاهده می‏شود. ملاصدرا، با این تلقی که کلام انشاء چیزی است که بر درون متکلم دلالت کند، می‏گوید کلام الهی شامل تمام موجودات و افعال خداوند است؛ فایدۀ آفرینش آن‏ها، اعلان و اظهار غیب است. پس اطلاق کلمه و کلام بر جهان آفرینش صحیح است، و خداوند هم به این اعتبار متکلم است. صدرالمتألهین، با بیان مراتب سه...

مقولۀ نسخ از دیرباز تاکنون مورد توجه اندیشمندان بوده است. نسخ دو رکن دارد؛ یکی ناسخ است و دیگری منسوخ. بر اساس دیدگاهِ مشهور، نسخ آیات مختصّ عصر نزول بوده و ناسخیت نیز در انحصار آیات قرار دارد. علاوه بر دیدگاه رایج، نظریۀ متفاوتی به نام استمرار نسخ وجود دارد که معقتد است آیات الاحکام بر مبنای سیرۀ عقلاء تشریع شده و عقل با تشخیص مصالح و مفاسدِ زمانی- مکانی، قدرت نسخ این آیات را دارد. مقاله‌ی فرارو ...

در مقطعی از حیات امام صادق(علیه السلام)، فضایی پدید آمد که در آن امام، توانست به تبیین معارف الهی، مشغول شود. ابعاد کار فرهنگی امام صادق(علیه السلام)، بسیار گسترده و وسیع است. یکی از ابعاد این حرکت، پدید آوردن مدرسه تفسیری است. شناخت این حرکت، ثمرات معرفتی بسیاری را در بردارد. دسته ای از این معارف قرآنی، مربوط به مبانی تفسیری ایشان می باشد. معارفی که تاکنون به طور منسجم به آن پرداخته نشده است. ...

یکی از مسائلی که هم زمان با مسئله امامت مطرح گشته و به عنوان یکی از فلسفه های امامت از سوی شیعه مطرح شده است مسئله ولایت تشریعی می باشد، ولایت تشریعی به معنای حق حاکمیت و جعل قانون از مباحث مهم و اساسی است و از آنجا که درباره امامان معصوم (علیهم السلام) از باب مسامحه نبوده بلکه از باب اداره و سرپرستی امور جامعه بشری است که البته ولایت ایشان در محدوده تشریع و تابع قانون الهی است به همین خاطر در ...

آیات ناظر به نقش و رسالت پیامبر اعظم درجامعه به چند دسته تقسیم می شود: 1ـ آیات اطاعت. 2ـ آیات اولویت. 3ـ آیات حکم. 4ـ آیات محوریت. 5ـ آیات ایمان به تشریع پیامبر. از مجموع این آیات استفاده می شود که رسالت و نقش پیامبر تنها در امور اخروی محدود نمی شود بلکه در زندگی اجتماعی نیز جایگاه مهم دارد و کسانی که در صدد توجیه این آیات بر آمده و می پندارند که رسالت پیامبر تنها دعوت به سوی آخرت بوده است فهم ...

این مقاله در صدد بیان این نکته است که تنقیح مناط و الغای خصوصیت برخلاف قیاس، از شیوه های تفسیری متون شرعی بوده و نوعی توسعه در موضوع هستند و تمامی حجیت آنها به اصال‍‍ه ًْالظهور برمی گردد؛ زیرا قیاس نوعی تسری حکم از یک موضوع مستقل به موضوع دیگر است و در بین قائلین به آن، منبعی از منابع تشریع بوده و روش تفسیری قلمداد نمی شود. تنقیح مناط مورد توجه مقاله نیز، تنقیح مناطی است که منظور از مناط در آن هم...

در یک تقسیم بندی کلی، احکام شرعی به دو دسته عبادی و غیر عبادی تقسیم می شود. از آن جایی که احکام عبادی، تعبدی است، تغییر در آن ها متصور نیست و در هر زمان و مکان و هر شرایط اجتماعی، ثابت است. اما در احکام غیر عبادی که معاملات نیز از جمله آن ها است، شارع، این قسم را به عهده عرف وانهاده و تنها اصولی کلی را برای احکام معاملات مشخص کرده است. احکام معاملات به دلایلی از جمله تغییر عنوان موضوع احکام، تا...

«صبحی منصور»، در کتاب «القرآن و کفی مصدرا للتشریع الاسلام»، سعی دارد با استناد به قرآن، کتاب خدا را به عنوان تنها منبع تشریع اسلام معرفی و عدم حجیت «سنت» را نیز اثبات کند. به ادعای او از آیات قرآن استفاده می شود قرآن کتابی کامل و جامع حقایق بوده که در امر هدایت، خود را کافی اعلام کرده و مردم را از مراجعه به غیر خود بازداشته است. به نظر صبحی منصور، ظنی الصدوربودن احادیث و سیاست نهی از کتابت حدیث...