معناشناسیِ همزمانی، بر اساس نسبت های بینامتنی، واژگان مرتبط را تحلیل می کند. نسبت های راهگشا در معناشناسی همزمانی علم عبارتند از: نسبت صرفی، نحوی، همنشینی، جانشینی و تقابل. نسبت های صرفی و نحوی مشخص کننده انواع عالمان ـ خدا، انسان، فرشته، جنّ، حیوانات، موجودات بی-جان ـ متعلق علم، رابطه تعلیمی بین عالمان، مواد و شیوه های تعلیم است. همنشین های علم، به همنشین های توصیفی، ابزاری، تأثیرپذیر و تأثیرگ...

عنوان این تحقیق نحوة ترکیب افعال مرکب فارسی با دو پایة واژگانی بر مبنای دیدگاه کمینه گرایی است. در این تحقیق، نحوة تشکیل تعدادی از افعال مرکب دو تایی در چهارچوب کلی  کمینه گرایی[1]  بررسی می گردد. هدف از این تحقیق مطالعة ساختاری ـ معنایی این نوع افعال و دستیابی به روابط معنایی و واژگانی میان اجزای تشکیل دهندة آنهاست. منظور از افعال مرکب دوتایی، افعال مرکبی هستند که دو وابسته (پایه واژگانی) قبل ...

در آغاز می‌توان پرسش‌هایی از این دست را مطرح ساخت: چرا بازشناسی مکان‌ها ضروری است؟ در این بازشناسی به چه مؤلفه‌هایی می‌بایست پرداخت؟ این مؤلفه‌ها در مکانی مصداقی، چه شناختی را می‌توانند به دست دهند؟ این نوشتار تلاشی دارد برای شناخت «مکان» که بر پایه تحقیقی کیفی، از طریق سه ‌مؤلفه‌ کالبدی و کارکردی و معنایی به دست آمده است. در این تحقیق ‌مؤلفه معنایی حاصل رویدادها، خاطره‌ها، افسانه‌ها و روایت‌ها...

الگوها و مدل‌های متفاوتی که از سوی نظریه‌پردازان ترجمه ارائه شده‌است، به عنوان معیاری مناسب و با کارکرد دقیق‌تری برای سنجش ترجمه‌ها به‌کار می‌رود. میزان مقبولیت ترجمة یک اثر ادبی زمانی مشخص می‌شود که طبق این الگوها نقد و بررسی گردد تا جوانب مثبت و منفی ترجمه آشکار شود؛ چراکه جوانب و ویژگی‌های مثبت و منفی ترجمه، به میزان کیفی متن ترجمه‌شده دلالت دارد. در این جستار برآنیم تا بر اساس الگوی پیشنهاد...

نهادگرایی جدید جامعه شناختی نهادها را تولید کننده منافع، هویتها و الگوهای مناسب کنش درنظر میگیرد که خود در زمینههای گستردهتر اجتماعی  فرهنگی شکل گرفتهاند. این رهیافت باتاکید بر اولویت فرهنگ، در پی توضیح این مسأله است که چگونه ساختارهای اجتماعی، منابع ومعناها خلق میشوند و نتایج با اهمیت به بار میآورند. نوشتار حاضر تلاش میکند با مرور ادبیاتمربوط به نهادگرایی جامعه شناختی، مفاهیم، نظریهها و دیدگاه...

در نظریۀ نحو ذره­بنیاد، گره­های پایانی، حاوی مؤلفه‌های نحوی- معنایی و کوچک‌تر از تکواژ هستند. بیشتر تکواژها در چندین گره پایانی پخش ­می­شوند؛ بنابراین، تکواژها در درختچه­ها بازتاب می­یابند و نه در یک گره پایانی. هر گره­ پایانی حاوی یک مؤلفۀ خاص است. این مؤلفه‌ها در یک سلسله‌مراتب جهانی به نام توالی نقش­ها چیده ­می­شوند و از اصلِ یک ویژگیِ واژنحوی-یک مؤلّفه-یک هسته پیروی­ می­کنند. در این نظریه مانن...

عدل مفهومی است که به دلیل انطباق آن بر فطرت نوع بشر، همواره در طول تاریخ موضوع مباحث مختلف الهی و انسانی بوده و از زوایای گوناگون بررسی شده است. در این مقاله با استفاده از روش معناشناسی ایزوتسو، ساختار معنایی این واژه بر اساس گزاره های حاصل از آیات قرآن بررسی می شود. در دستگاه معناشناختی قرآن، واژۀ عدل ـ با حفظ معنای اصلی که ذاتی کلمه است - با برخی دیگر از مفاهیم اخلاقی و دینی از قبیل قسط، حق، ...

واژه «کریم» از نظر مفهوم و معنا یکی از واژه های مهم و در عین حال، پیچیده قرآنی است که تاکنون با رویکرد معناشناسانه به آن پرداخته نشده است. پژوهش حاضر کوشیده است تا به روش توصیفی ـ تحلیلی، این واژه را در قرآن مجید، مورد واکاوی قرار دهد. در این پژوهش، با استفاده از قاعده سیاق و ارتباط مفهومی واژه «کریم» با واژه های همنشین و جانشین، چگونگی کاربرد این واژه در سراسر آیات قرآن مجید تبیین گردیده است. ...

در این مقاله با گذر از مسئلة «ما أدری» بودن لیلة القدر و در مواجهه با مسئلة «پیچیدگی» حاکم بر این شب و با تکیه بر توان ادراکی محدود بشری، از بین ابعاد بیکران این لیلة بعد معنوی ـ ارزشی آن با استفاده از تحلیل معناشناختی مفرده «مبارک» ـ که در متن قرآن دارای «روابط جانشینی» با «القدر» است ـ و تحلیل درون متنی مفرده «نزول» در قرآن و ترسیم فرآیند «نزول» ملائکه ـ به عنوان مهمترین اتفاق در این شب و کلی...

وارد شدن در حوزه ی مفهوم شناسی واژگان قرآن و تعیین قلمرو معنا شناختی هر یک از آنها بر اساس کاربرد قرآنیشان، ـ و نه بر اساس تلّقی های بیرونی ماـ از مهم ترین مسائلی است که برای رسیدن به فهم صحیح معارف قرآن، باید در رأس مطالعات قرآنی قرار گیرد. مسأله ی معرفت و شناخت که اساس آموزه های دینی به شمار می رود، با تعابیر مختلفی هم چون: تدبّر، تفقّه، تعقّل و تفکّر که از واژگان مترادف نمای این حوزه می باشند، ...