سنایی غزنوی از پرآوازه ترین شاعران قرن ششم هجری و از پیشگامان شعر عرفانی محسوب می شود. برای نخستین بار در شعر اوست که مفاهیم و اصطلاحات عرفانی،  لطایف و دقایق قرآنی بسیاری به شعر فارسی راه می یابد، که اسماء و صفات حضرت احدیّت، مهم ترینِ آنها به شمار می­آید. در این تحقیق نحوه تجلی اسماء و صفات الهی از منظر زبانی و واژگانی مورد بررسی قرار می­گیرد. سنایی گاه نام و صفت باری تعالی را منطبق با آیات و ر...

حکیم نظامی از بزرگ‌ترین شاعران ادب فارسی است که در آثار خود به اندیشه‌های تعلیمی توجه ویژه دارد. او در غنایی‌ترین اثر خود یعنی منظومه خسرو و شیرین نیز بسیار به مسائل تعلیمی و اخلاقی اشاره می‌کند و در این راه به نحو مؤثری از ابزارهای بلاغی و به‌ویژه علم معانی بهره‌ می‌برد. این شاعر بزرگ با استفاده از علم معانی و ابزارهای مناسب آن مانند جملات خبری، امری و پرسشی به شیوه‌ای مؤثر، موفق به انتقال مفا...

  در میان عناصر تصویرساز گوناگونی که شاعر با تأمّل و تعمّد برمی­گزیند، ترکیب می­کند و به کار می­برد، از لحاظ منطقی، روابط معنایی و زیبایی­شناختی خاصی وجود دارد که بررسی و تجزیه و تحلیل آنها می­تواند بیش از پیش ما را در فهم و حتی نقد و تصحیح متون یاری نماید. وجود این پیوندها در میان این عناصر، موجب پیدایی اشکال خطی و هندسی خاصی در تصاویر شعری می­شودکه توجه به آنها ظرایف، دقایق و لطایف فنّی و معنی­ش...

بعد از قرآن کریم گرانبهاترین اثری که در دست داریم سخنان گهربار امام علی (ع) می باشد. که دریایی ازمعانی ژرف است و عمل به دستورهای آن یگانه دهر انسان را از کوره راه مشکلات زندگی به آسانی عبور داده و او را به قرب الهی و وصال معبود می رساند. در کتاب شریف غررالحکم و دررالکلم که در بردارنده سخنان قصار آن حضرت است، مسائل گوناگون اخلاقی ، اجتماعی، شرعی و عرفانی در زیباترین الفاظ و عالی ترین معانی مطرح ...

چکیده ندارد.

قرآن کریم، کتاب هدایت بخش آسمانی، زیبایی ها و لطایف بسیاری را در خود گنجانده است تا آنجا که می توان گفت به دلیل داشتن ویژگی های بی بدیل، یک کتاب فوق بشری و فرا زمانی است. این کتاب، آکنده از ظرافت های ادبی و جنبه های زبانی و سبکی است. جستار حاضر نیز، از رهگذر سبک شناسی با سطوح مختلف فکری، زبانی و ادبی و با روش توصیفی- تحلیلی، به واکاوی و تحلیل سبک سوره ی مبارکه ی مرسلات که یکی از سور مکی به شمار...

در این مقاله، عدم تجانس به منزلة یکی از سازکار های زبانی شوخ طبعی بررسی می شود. پرسش اصلی این است که عوامل سرگرم کنندگی و خنده در شوخ طبعی کدامند؟ به نظر می آید عوامل بسیاری، مانند رویکردهای روانی، ادبی و زبانی در ایجاد خنده مؤثرند. در این مقاله، عدم تجانس در سطوح ساختاری و کارکردی از جمله عوامل سرگرم کنندگی معرفی می شود. پس از اشاره به پیشینة مرتبط با بحث و واژگان مرتبط با شوخ طبعی، نظریة عدم ...

مردم ایران که ندای حیات بخش اسلام را با گوش جان شنیدند، با اشتیاق تمام این فرهنگ را پذیرفتند؛ فرهنگی که قرآن کریم، جامع تمامی ویژگی­های آن بود. شوق آراستگی به قرآن و آداب قرآنی نیز در در جنبه های مختلف زندگی ایرانیان از جمله عرصۀ شعر و ادب فارسی راه یافت و شاعران ادب فارسی از همان آغاز با بهره­گیری از آیات قرآن کریم به صورت­های مختلف با اشاره به آیات قرآنی و استفاده از معنی و مفهوم آنها بلاغت و...

پیکر گردانی تغییر شکل، ماهیت، طبیعت و نهاد موجودات حقیقی یا خیالی و به عبارتی دیگر استحاله، مسخ و دگردیسی است و معنای دیگر آن، تغییر شکل ظاهر و تغییر اساس هستی و هویت شخص یا چیزی با استفاده از نیرویی ماوراء الطبیعی است. جواهرالاسمار اثر عمادبن محمد الثغری، از نویسندگان قرن هشتم هجری و از منشیان سلطان علاء الدین، مجموعه افسانه هایی است غنایی، به زبان تمثیلی و با نثری ساده که سرشار از تازگی ها و ...

نسخ? خـطّی جامع الحکایات یکی از هزاران اثر ادبی به جا مانده از دوران صفویّه است؛ دورانی که در آن شاهد رشد بی سابقـ? داستان نویسی و قصّـه خوانی هستیم. محتوای این نسخه مجموعه ای از حکایت های مختلف در مـوضوعات گوناگون داستانی، دینی، تاریخی، لطایف ادبی و باورهای عامیانه است که توسط ابراهـیم بن اسماعـیل الحسینی تألیف و گردآوری شده است. این اثر که هم اکنون در کتابخان? ملّی ملک شهر تهران نگهداری می شود، پ...