از آنجا که خواجه‌شیخ کججی را نمی‌توان از شعرای فارسی‌گوی طراز اول به شمار آورد و در دیوان او نشانه‌ای از چیرگی‌اش بر زبان فارسی دیده نمی‌شود، کاربرد واژگان با معانی تازه در شعر او را می‌توان حمل بر ناآگاهی‌اش از معانی این واژگان کرد. از سوی دیگر، حضور برخی کاربردهای کم‌تر شناخته‌شده، یا کاربردهایی که در دوران شاعری او از رواج افتاده بوده‌اند، در دیوان وی، نشانه‌ای است از انس خواجه‌شیخ با اشعار ...

سدۀ چهارم هجری مصادف با دورۀ فرمانروایی خانوادة بلخی‌الاصل سامانی در خراسان و ماورأالنهر است. زبان فارسی دری در سدۀ چهارم و پنجم بر اثرآمیزش بیشتر با زبان عربی و قبول تعدادی از اصطلاحات جدید علمی، ادبی، دینی، سیاسی و به کار بردن آنها برای مضامین و مفاهیم مختلف شعری، نسبت به سدۀ سوم، تکامل و توسعۀ بیشتری یافت. اگر زبان شاعران و نویسند‌گان این عهد را با ادوار ادبی بعد بسنجیم، تعداد واژ‌گان عربی ر...

این پژوهش بررسی موردی تفاوت¬های جنسیتی زبانی در کودک دوقلوی دختر و پسر است که در به کار گیری دایرة واژگان فارسی انجام شده است. این پژوهش توصیفی- تحلیلی در چارچوب فهرست تکامل رشد ارتباطی مک¬آرتور- بیتز (سی. ¬دی¬. آی) انجام شده و در آن، دایرة واژگانی دوقلوهای مورد بررسی در 22 دستة واژگانی و 2 دسته افزون بر چهارچوب تحقیق، تحلیل شده است. پیکرة زبانی، گفتار روزمرة دوقلو هاست که با استفاده از ضبط صدا...

هدف این پژوهش بررسی کاربرد تابوهای زبانی در سخنرانی‌ها و مناظره‌های سیاسی و مذهبی در رسانه و مقایسه تنوّع این دو است. داده‌های این پژوهش از طریق تلویزیون و یا آرشیوهای اینترنتی برنامه­های صدا و سیما گردآوری شده و میزان کاربرد تابوهای زبانی و حوزه‌های واژگانی تابوها در گروه سیاسی و مذهبی مورد تجزیه­و­تحلیل قرار گرفته است. نتایج نشان داد استفاده از تابو در سخنرانی­های تلویزیونی هر دو گروه سیاسی و ...

چکیده در فرایند دستوری‌شدگی گاه ممکن است یک مقوله‌ی واژگانی علاوه بر نقش دستوری جدیدی که به دست می‌آورد کاربرد و نقش اولیه‌ی خود را به عنوان یک مقوله‌ی واژگانی نیز به‌طوز هم‌زمان حفظ نماید. تعدادی از پس‌اضافه‌ها‌ در ترکی آذربایجانی وجود دارند که علاوه بر نقش دستوری پس‌اضافه به عنوان مقوله‌های واژگانی از قبیل اسم و صفت نیز کاربرد دارند، لذا فرض پژوهش حاضر این است که ساخت این گروه از پس‌اضافه‌ها ...

چکیده: در انگلیسی برای اهداف آکادمیک، لیست کلمات بسیار زیادی بر اساس مجموعه ای از نوشتجات آکادمیک جمع آوری شده است تا به دانشجویان در یادگیری مفیدترین کلماتی که با فراوانی بالا در متنهای آکادمیک تکرار می شوند کمک کند. امروزه ، مشهورترین لیست کلماتی که بطور گسترده ای مورد استفاده قرار می گیرد لیست کلمات آکادمیک (awl) است که توسط کاکسهد (2000) براساس مجموعه ای از نوشتجات آکادمیک که متشکل از 3.5 ...

نمود واژگانی و نقش آن در وجهیت در نامۀ 53 نهج‌البلاغه   مرتضی قائمی[1] اکرم ذوالفقاری[2]   تاریخ دریافت:30/8/94 تاریخ تصویب: 15/4/95   چکیده از جمله عناصر وجهی، «نمود واژگانی» است که به‌عنوان مشخصۀ معنایی در فعل موجود است و روند و چگونگی انجام فعل را نشان می­دهد. مهم­ترین مفاهیمی که در نمود واژگانی مد نظر قرار می­گیرند، ایستایی، پویایی، قوت، ضعف، تکرار، استمرار، امتداد، لحظه­، و سرعت ...

در این پایان نامه به نقد واژگانی کتاب علوم تجربی پایه ی چهارم ابتدایی بر اساس طبقه بندی ولینگتون پرداخته شده است. هدف کاربردی این پژوهش، شناسایی سازمان واژگانی کتاب مزبور به منظور اصلاح و بهبود زبان آن است. به این منظور، واژه های کتاب استخراج و وارد برنامه ی نرم افزاری اکسل گردیدند. سپس کلمات فنی و تخصصی مقوله بندی گشته و بسامد و سطوح واژگانی آن ها با توجه به طبقه بندی ولینگتون تعیین گردید. ج...

پژوهش حاضر در چارچوب نظریة انسجام هلیدی و حسن (1976)، توانایی سازماندهی روایی کودکان فارسی زبان را با به کارگیری روش تجربی= میدانی مورد بررسی و مقایسه قرار داده است. به این منظور، 15 کودک ( 8 پسر و 7 دختر) در سنین چهار تا هفت ساله از یک مهد کودک در غرب تهران گزینش شدند. سپس به منظور بررسی عملکرد این کودکان در سازماندهی گفتمان ازطریق به کارگیری ابزار انسجام واژگانی، دو آزمون بازگویی و تولید داست...

پژوهش حاضر به بررسی و تحلیل رشد ابزار انسجام واژگانی (تکرار، باهم­آیی، هم­معنایی، شمول، جزءواژگی) در گفتمان نوشتاری دانش­آموزان (9-12 ساله) پایه­های چهارم، پنجم و ششم در چارچوب دستور نقشگرای نظام­مند هلیدی و متیسن (2004) می­پردازد. گردآوری داده­ها به شیوۀ میدانی و تحلیل با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است. نمونۀ آماری مورد بررسی 45 دانش آموز پسر شهر تهران بودند که در سال تحصیلی 1393-...