نسبیت گرایی معرفت شناختی در اخلاق، با پذیرش دست کم برخی تفاوت های اخلاقی به این تفاوت ها برحسب ارزش های معرفتی مانند صدق و توجیه پذیری عطف توجه می کند. ارائه تحلیلی نسبیت گرایانه از گزاره های اخلاقی که هم اطلاق اصطلاحات معرفتی در آنها را بپذیرد و هم تفاوت های اساسی و اختلاف های حل ناشدنی را تبیین کند بخش محوری تلاش دیوید ونگ، فیلسوف چینی الاصل آمریکائی است که تحولات اخیر در فلسفه زبان را نیز مد...

تقابل­ ها که در دو سطح واژگانی و معنایی نمود می ­یابند، این امکان را برای خالق اثر اندرزی فراهم می­آورند تا با ایجاد فضای مقایسه­ ای، زمینه­ های لازم را برای افزایش درک مخاطب فراهم آورد. در میان ادیبان فارسی­ زبان، مولانا با تکیه بر قابلیت­ های تقابل واژگانی و معنایی، مهم­ترین اندیشه­ های اندرزی و عرفانی مورد نظر خود را در مجالس سبعه و فیه­ مافیه تشریح کرده و موفق به ایجاد قاعدۀ دو­قطبیِ اخلاق/ ...

این مقاله در پی آن است که نشان دهد برای کشف گفتمان مسلط  و ایدئولوژی حاکم دریک اثر ادبی، چگونه می توان از رهگذر سبک شناسی انتقادی به این مهم دست یافت .در این مقاله، نخست بر روی مفهوم سبک تأمل کرده  و سپس نقبی بر سبک شناسی انتقادی زده ایم و از رهگذر آن ، لایه های رمان «ماه کامل می شود» اثر فریبا وفی  را مورد بررسی قرار داده ایم .این پژوهش به روش لایه ای انجام شده است . ابتدا لایه ی بیرونی و بافت...

داستان شورانگیز رستم و اسفندیار با قابلیت های شگفت انگیزش در جذب مخاطبان متعدد‘ با علایق و سلایق گوناگون بی تردید از عالی ترین داستان های شاهنامه محسوب می شود. با این حال‘ این داستان و داستان های مشابه‘ با وجود ارزش والای ادبی شان‘ کمتر در چارچوبی نظری‘ برگرفته از علوم جدید‘ مورد نقد و بررسی قرار گرفته اند. با مطالعه عمیق و دقیق متن‘ ساختاری (Structure) منسجم به مانند تار و پودی در هم تنیده در ...

فرمالیسم و ساختارگرایی دو نظریه ی مهم در حوزه ی نظریه های ادبی برای بررسی، توصیف و تحلیل متون ادبی هستند که در قرن بیستم شکل گرفتند. خاستگاه اصلی فرمالیسم، اتحاد جماهیر شوروی بود. نظریه پردازان این مکتب برای نقد نگرش ایدئولوژیک و کارکردگرایانه ی نظریه پردازان مارکسیست به هنر و ادبیات، توجه به فرم و ظاهر متن را به دور از هر علّت برون متنی اعم از اجتماعی، روانی، تاریخی ، اخلاقی و...اساس توصیف و تح...

ساختار گرایی ادبی یکی از روشهای تحلیل است که در دهه 1960 به اوج شکوفایی رسید و ریشه آن را در زبان شناسی ساختارگرا باید جست. تقابل‌های دوگانه اساس تفکر ساختارگرا است. در این مقاله، شعر احمد رضا احمدی بر مبنای همین تقابل تحلیل شده است که ما را به شناخت متفاوت وتازه ای از شعر او رهنمون می گردد. احمدی، از شاعرانی است که با انتشار کتاب طرح در سال 1341 به عنوان بنیان‌گذار موج نو شناخته شد. تقابل‌هایی...

اینشتین نظریه نسبیت عام خود را بر پایه چند اصل مهم مطرح نمود. از میان این اصول، اصل هم ارزی را اساسی ترین اصل نسبیت عام می شمارند. بدین سان، آزمودن اعتبار این نظریه منوط به تعیین محدوده برقراری اصل هم ارزی است.امروزه فیزیکدانان بر این باورند که باید اصل هم ارزی در برخی سطوح نقض شود؛ زیرا این نقض لازمه دست یابی به نظریه های جدید نظیر گرانش کوانتومی، نظریه ریسمان و ... می باشد. از همین رو بررسی ن...

هویت تحوّلی، پیوستگی درونی، وابستگی بیرونی و محدودیت‌های روشی، چهار عامل اصلی نسبیت معرفت هستند. از نظر علامه طباطبایی، نسبیت معرفت با حقیقت علم و معرفت (واقع‌نمایی) سازگار نیست و سخن نسبی‌گرایان در تحلیل نهایی به سخن سوفسطائیان و انکار علم کشیده می‌شود. ازآنجاکه علامه بر فلسفه به­مثابة ابزار گفتگوی عقلی میان همة انسان‌ها تأکید داشته و نقش برجسته‌ای برای حس در فرآیند شناخت قائل هستند، نظریة معرف...

 توسعه تصویر و خیال پردازی در شعر منوط به استفاده از همه ظرفیت های زبان است ؛یکی از از ابزارهای تولید و توسعه تصاویر، توجه به روح تقابلی واژگان در فرهنگ و زبان است.براساس نظریه تقابلی زبان ، ذهن در مواجه با یک مدلول از تصور شهرت یکی به تصور شهرت دیگری منتقل می شود.بنابراین رابطه بین کلمات و اصطلاحات و نشانه ها در یک سیستم و ساختار زبانی آشکار می گردد.اشعار خاقانی در اغلب موارد با شبکه ای از تصا...

ساختارشناسی شعر از پایه‌های اولیه‌ی شناخت اصولی و عمیق در هر شعر ماندگاری است. تبیین و تحلیل یک شعر، مدیون تناسب‌ها و تقابل‌های بنیادینی است که پایه‌ریز ساختار نظام‌مند آن شعر می‌باشد. دقت در کشف و بررسی مجموعه‌یاین تقابل‌ها و تناسب‌های شعری است که ما را به تحلیل درستو نقادانه یک اثر ادبی رهنمون می‌گردد. به میزانی که شبکه‌ی تناسب‌ها و تقابل‌ها در یک شعر برجسته و مایۀ «انگیزش» همدیگر شوند، آن شع...