در این مقاله به منظور نشان دادن اهمیت بازخوانی ادب عامه به مثابه گنجینه ای سرشار از باورها و نمادهای کهن و اساطیری به طورعام وقصه های عامیانه هرمزگان به طور خاص،انگاره اسطوره ای «درخت- مرد» در قصه های عامیانه هرمزگان بررسی و با اشاره به نمودهای متنوع این باور، صورت های مستقیم و غیر مستقیم آن در قصه ها دسته بندی و تحلیل شده است. این پژوهش نشان می دهد که در قصه های عامیانه هرمزگان انگاره اسطوره ا...

حاتم بن عبدالله طایی از شخصیتهای مطرح در ادبیات مشرق زمین و بویژه ادبیات فارسی و عربی است . نامحاتم صدها بار در متون کهن فارسی اعم از نظم و نثر آمده و حکایت های فراوانی از بخشش های وی موجوداست . داستان هایی چند نیز از حاتم طایی در ادبیات عامیانه برجای مانده که در مطالعات فولکلوریک بسارزشمند است . آنچه در این نوشتار آمده اطلاعاتی از زندگانی حاتم طایی، جایگاه وی در ادبیات منظوم ومنثورفارسی، ضرب ا...

اسلام خواهی و اسلام گرایی اجتماعی و سیاسی در دوره معاصر در هر دو حوزه و بستر فرهنگی خواص و عوام جامعه دچار فعل و انفعالات بسیار شده است. اما آنچه از دید این پژوهش مورد اهمیت بوده نوع سیاست ورزی روشنفکران است که با هدف معین و از روی قصد و نیت خاصی با تغییر یا ایجاد نگرش ها، رفتارها و روش ها در برخوردهای اجتماعی متن جامعه سعی در تحول در معنای زندگی دینی اینان دارد. در حالی که دین تبلیغ شده توسط...

پایان نامه حاضر وجه تسمیه عامیانه روستاها و شهرهای ایران را مورد پژوهش قرار داده است . بدین منظور فهرستی الفبایی از شهرها و روستاهای ایران جمع آوری و در هر یک اطلاعات مختصری شامل وضع محل از نقطه نظر جغرافیایی، آب و هوا، محصولات ، تعداد جمعیت ، زبان و مذهب بدست داده شده است . اطلاعات یاد شده از مجموعه ده جلدی فرهنگ جغرافیایی ایران (1328) جمع آوری گشته است . در مرحله بعد، اصل مطلب یعنی روایت شفاه...

یکی از ویژگی‌های برجستة داستان‌های منثور عامیانه که تا به حال کمتر بدان پرداخته شده، پیوند ژرف و معنادار آنها با کهن‌الگوهای داستان‌های پیامبران، یعنی تکرار و یا بازتولید بسیاری از رویدادهای زندگی پیامبران در متن آنهاست. در ‌این حوزه، سه نوع نقش‌آفرینی پیامبران در داستان دیده می‌شود: نقش‌‌آفرینی فعّال پیامبران در روند داستان، نقش‌های فرعی آنان، بازسازی ماجراهایی شبیه داستان‌های مربوط به پیامبران...

ادبیات عامیانه (فولکلور)نوعی ادبیات شفاهی و رایج در میان مردم است . آنچه طبع عامه مردم  آن  را می پسندد و  به  آن عادت دارد. در این  نوع  ادبیات, خلق  و خوی, منشها ,خصلت ها , اندیشه ها  و آداب  و رسوم مردم آشکار می گردد. و  در این میان  واژه هایی  به  زبان  مردم  راه  می یابد  و همچون معجونی تلفیق  و ترکیب  می شود. آنچه در این مقاله به آن پرداخته می شود مفهوم واژه کندوک وکاربرد آن در ادبیات عام...

ادبیات، به ویژه داستان نویسی، یک هنر تام و ناب است. اساساً داستان عمری به موازات حیات عقلانی انسان دارد و داستان پردازی تجلی و ترجمان افکار، عواطف، آرمان ها، آداب و سنن، رنج ها و به طور کلی محتوای نهانخانه ی جان آدمی بوده و هست. این نوع ادبی، در هر دوره ای از حیات انسانی، هم گام با دگرگونی های فکری و فرهنگی جامعه، فراز و نشیب هایی را پشت سر گذارده است. در دوران معاصر نیز با گنجینه ی متنوع و س...

در تداوم واگویه از رازهای نانموده و ناگفتة بقیع که اندکی از آن به تحریر ناقص کلمات درآمده‌اند، عنان قلم سیری در پهن دشت بقیع نمود تا به قلّه‌های رفیعی دست یازید؛ قله‌های رفیعی که هر کدام نمادی از حکایت دنیا‌ها عظمت از بقیع ا ند؛ بقیعی که مفتخر به تجلّی این قله‌ها شده است. قصه‌های قله‌های رفیع نور و عظمت، قصة دشت های پهناور و بی‌پایان است و ما حقیر‌تر از آنکه توسن اندیشه را بتازیم.

در مقالة پیش­رو، نحوة تحقق نظام زیبایی‌شناختی گفتمان در قصة «یاری­خواستن حلیمه از بتان» از دفتر چهارم مثنوی بررسی و تحلیل شده است. تعامل و هم‌کنشی دو عامل ادراکی-حسی «صدا» و «نور» در پی‌رنگ این قصه، نقش بارزی ایفا می‌کند و اساس شکل‌گیری معنا در آن‌هاست. بررسی کارکرد نشانه-معناشناختی این دو عامل نشانگر آن است که بر زیرساخت این داستان، نوعی نظام زیبایی‌شناختی حاکم است. این نظام، در فرایندی ادراکی...