نسخ? خطی «مجمع الافکار» از آثار ارزشمند و بی نظیر قرن یازدهم هجری است. این اثر، مجموعه ای از دیباچ? دیوان-های شاعران قرن دهم و یازدهم هجری به همراه رقعات و نامه ها و اخوانیات شاعران این عصر به یکدیگر و مجموعه ای متنوع از نوشته های شاعران و نویسندگان مختلف این عهد است. این نسخه نه تنها گوشه های تاریکی از تاریخ عصر گورکانیان هند را روشن می کند، بلکه به دلیل در برداشتن بسیاری از نامه های خصوصی و ...

این مقاله به بررسی فهرست نسخه های خطی کتابخانۀ حجت الاسلام و المسلمین آقا سیّد کاظم میریحیی در اراک پرداخته است. نویسندۀ مقاله ضمن ارج نهادن بر کوشش مؤلف محترم فهرست برای معرفی نسخه های خطی کتابخانه های کوچک و کمتر شناخته شده، به بررسی نقاط ضعف این فهرست پرداخته است. مقاله در سه بخش، کتابشناسی، نسخه شناسی، و حروفچینی، اشکالاتی را که در این فهرست وجود دارد تذکر داده است. نقد این فهرست با هدف رسید...

در طول سابقه حفاظت و مرمت در ایران از مواد و روشهای گوناگونی جهت مرمت آثار کاغذی استفاده می شده است. در یک نگاه کلی بسیاری از مرمتهای سنتی در کتب خطی و آثار کاغذی پایدار بوده و برخی نیز به دلیل عوامل گوناگون تخریب شده اند. بنابراین با توجه به این تفاوت در سیر تخریب کتب، تصمیم گرفتیم تا در این پژوهش به مطالعات فن شناسی، آسیب شناسی و بررسی مرمتهای انجام شده بر سه نسخه خطی – بر اساس شناسنامه موزه...

پژوهش حاضر به بررسی محتوایی ظهریه های نسخ خطی با تاکید بر مجموعه نسخ خطیِ وقفی نادر شاه افشار موجود در کتابخانه آستان قدس رضوی می پردازد. در این پژوهش انواع یادداشت ها و مهرهای مرتبط با این یادداشت ها نیز شناسایی گردید.

امروزه بخش عظیمی از میراث علمی و ادبی بازمانده از اندیشمندان بزرگ ایران زمین به صورت نسخه های خطی در گوش? کتابخانه ها و موزه های ایران و جهان و به دور از دسترس عموم قرار د ارند. جستجو و بررسی مختصر در فهرست نسخ خطی ما را با انبوهی از آثار ارزشمند در زمینه های گوناگون علمی مواجه می کند، که چه بسا به دلیل ناشناخته ماندن ارزش تحقیقی آنها، همچنان دور از دسترس جامعه علمی قرار گرفته اند. گاهی تصحیح ی...

هدف: هدف از مقاله حاضر، بررسی میزان یکدستی در توصیف نسخه‏‌های خطی در پایگاه‏‌های نسخ ‏خطی اسلامی از سه منظر فهرستنویسی، یکدستی عناوین، موضوعات و نام مؤلفان وکاتبان، و همچنین استانداردهای ابرداده‏ای است. روش/رویکرد ‏پژوهش: برای رسیدن به هدف مذکور، از روش پیمایش توصیفی استفاده شده است به این صورت که در ابتدا پایگاه‏‌های اطلاعاتی نسخ ‏خطی اسلامی شناسایی و سپس از طریق مکاتبه با افراد مطلع در این پا...

هدف: بررسی وجوه اشتراک و افتراق موجود در فهرست‌نویسی نسخه‌های خطی و چاپ سنگی در 5 کتابخانه بزرگ ایران و امکان‌سنجی یکسان‌سازی شیوه فهرست‌نویسی نسخ خطی و چاپ سنگی. روش‌شناسی: این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی است. اطلاعات با استفاده از سیاهه وارسی و مصاحبه با متخصصان فهرست‌نویسی گردآوری، دسته‌بندی، تحلیل و نتیجه‌گیری شده است. یافته‌ها:...

رنگدانه ی طلایی یکی از متداول ترین رنگدانه های مورد استفاده در تزیینات نسخ خطی ایران است و در رسالات متعدد کتاب آرایی مطالب زیادی در مورد تهیه رنگ طلایی و انواع تزیینات آن، وجود دارد. در این پژوهش، تزیینات طلایی در سه نسخه خطی دوره قاجار مورد مطالعه قرار گرفت. آنالیزهای sem-edsنشان داد که رنگدانه ی طلایی در این نسخ از آلیاژ مس، روی و قلع تهیه شده است و استفاده از آلیاژ فلزی بر پایه ی مس را به ع...

یکی از آثار مهم ابن نفیس و به عبارتی تنها اثر او در چشم پزشکی، کتاب المهذّب فی الکحل المجرّب است. این کتاب در یک مقدمه و دو بخش شامل قواعد نظری و عملی چشم پزشکی، فروع این فن و داروهای مفرده و مرکبه امراض چشم و طریقه ی ساختن آن ها است. ابن نفیس در این کتاب به مباحث علمی بینایی (ابصار) وارد شده و ضمن طرح و ردّ نظریه ی دانشمندان پیش از خود، نظریه های جدیدی مطرح نموده که در زمان خود بدیع و از هر حیث ع...