الاهیات افلاطونی به مثابه بخشی از نظام فکری او تابع مؤلفه هایی است که کل پیکره اندیشه های او را تحت تأثیر قرار داده است. وی، همان گونه که در حوزه هستی شناسی و متافیزیک، با توجه به میراث هراکلیتی و پارمنیدسی خود، دو ساحت عقلی و حسی را مطرح می کند، در حوزه الاهیات نیز از یک سو قلمرو متعالی را مطرح می کند که در آن می توان ویژگی هایی نظیر ثبات، و حتی گونه ای مشابهت با صفات نظام های الاهیاتی ادیان، ...

انتقاد پرآوازه ی افلاطون از شعر در اصول شهروندیک (πολιτεια)، آنچنان تند، پُرـتاخت و دستگاهمندانه است که بیشتر پژوهشگران را بر آن داشته است تا نگرگاههایی که در ایون، آپولوگیا، پروتاگوراس، درباره ی «پویسیس» (ποίησις) پیش نهاده می شود را تنها پیش آگهی و بستری برای آن بیانگارند. و این به رغم آن است که بخشبندی ی ولستوس (vlastos) از اثرهای افلاطونی (به دویگوییهای اوّلیّه ی سقراطی، و دویگوییهای پخته ی اف...

در مورد نحوة تقسیم بندی اعتبارات مختلف ماهیت و همچنین نحوۀ تحقق این اعتبارات، مباحثی تفصیلی در فلسفه مطرح شده است، ولی بر اساس نظر غالب، کلی طبیعی به عنوان مقسم و سایر اعتبارات آن به عنوان اقسام قلمداد می شود. در مورد نحوۀ تحقق آن­ها نیز گرچه بر سر وجود افراد جسمانی برای یک ماهیت جوهری توافق وجود دارد، اما بر سر وجود فردی عقلی که از آن تعبیر به مثال عقلی و افلاطونی می شود اختلاف نظر وجود دارد، ...

ملاصدرا هم به وجود عقل فعال معتقد است و هم به وجود مُثُل افلاطونی. وی در آثار خود به طور مفصل به هر کدام از این دو پرداخته است. پرسشی که مطرح می­شود این است که این دو در هستی­شناسی ملاصدرا چه نسبتی با هم دارند. به نظر نگارنده با سه دلیل می­توان ثابت کرد که با توجه به فلسفۀ ملاصدرا هر دو یک حقیقت وجودی می­باشند. دلیل اول تشابه خصوصیات هستی­شناسانه­ آنها است. دلیل دوم نسبت مشابهی است که ملاصدرا بین...

علی رغم برداشت ناصواب بسیاری از محققان و نویسندگان معاصر، که رویکرد اندیشه سیاسی فارابی را کشف و شهودی پنداشته، تصور کرده‏اند فارابی به راهی اوتوپیایی و ماوراءالارضی گام نهاده است؛ همچنان که پیش از او مدینه فاضله افلاطونی، در دام آن گرفتار شده بود. راقم این سطور را اعتقاد بر آن است که این تلقی، قرائتی است که از منظر افلاطون به فارابی نظر کرده است و مع الاسف مؤسس فلسفه اسلامی و سیاسی [1]و بزرگتر...

مهمترین و یا حداقل یکی از مهمترین دغدغه های پیامبران، حکمای الهی، متفکران و فلاسفه سیاسی و اجتماعی ، یافتن حقیقت عدالت در عرصه زندگی اجتماعی انسان و تلاش برای ارائه راهکارهایی برای تحقق آن بوده است. از این رو هر فیلسوف سیاسی و اجتماعی از آغاز تاکنون برای بنیانگذاردن فلسفه سیاسی - اجتماعی خود مدعی کشف حقیقت عدالت مطابق با تلقی و تعریف خود از آن بوده و به تبع آن به تجویز سیاستها و برنامه هایی برا...

الف. موضوع و طرح مساله (اهمیت موضوع و هدف) : الهام ، انعکاس ، تبادل ، تعامل ، تاثیر و تاثر دانشوران و اندیشوران از یکدیگر ، خصوصا در سپهر حکمت و عرفان ، امری است که سابقه ای بس طولانی به قدمت و قاعده تاریخ تفکر بشری دارد و از دور دستهای زمانی به عنوان سنت قائمه ، روال رائجه ، رویه جاریه و قانون نانوشته پذیرفته ، بر جهان فرهنگ ، فلسفه و هنر ، حاکم وغالب بوده است . اگر این سخن ابوریحان بیرونی ، ...

ما برای تمیز دادن کارهای مجاز از غیر مجاز و برای رهایی از مغلوب شدن روحانی و طبیعی خود توسط تمدن نوین نیاز به خودشناسی داریم. بررسی اندیشه فلاسفه بزرگ یکی از زمینه های مهم ترویج افکار آنان و بسترسازی مناسب به منظور بهره برداری از آرای آنان در زمان حاضر می باشد. از سویی چون افلاطون به عنوان بزرگترین فیلسوف یونان باستان و یکی از تأثیر گذارترین آن ها در انسان شناسی و اخلاق است بر آن شدیم تا با بیا...

شناخت عمیق از صورت بندی های یک جریان فکری، با توجه به بسترها و زمینه ها و با تکیه بر کلیت آن محقق می شود و خوانش های گزینشی و منفک از بافت و زمینه، غالباً به تقلیل گرایی و برداشت های یک سویه منتهی می گردد. براین اساس، پژوهش حاضر به آسیب شناسی یکی از تصورات رایج در گفتمان نقد ادبی ایران می پردازد که تبیینِ سازوکارهای شالوده شکنی در یک متن عرفانی و قرائت شالوده شکنانه از آن را غیرممکن می-داند. این ...

این مقاله تلاشی است برای فهم نگاه افلاطون به شعر و هنر. به عبارت دیگر، به مناقشه میان عقل و احساس و الهام شاعرانه نظر دارد؛ آنجا که افلاطون تلاش می کند با تیغ عقل بال های خیال انگیز شعر را ببُرد و انسان را با واقعیاتی درخور زندگی راستین روبه رو کند، بنابراین، هومر که نماینده شاعران و به گونه ای سلطان آنان به شمار می رفت را از مدینه خود بیرون می کند تا تکلیف دیگر شاعرانی که مرتبه ای پایین تر از ا...