ورود آشپزخانة مدرن به ایران و عمومی شدن آن در دهة 1330 مفهوم نوین «آشپزخانه به منزلة قلب خانه» را وارد زندگی روزمرة زن ایرانی نمود. در این مقاله، از طریق پیمایش کیفی و تحلیل تطبیقی پاسخ­ها، جنبه­های گوناگون مفاهیم فرهنگی آشپزخانه در زندگی معاصر در قیاس با سبک پیشین زندگی، مورد مطالعه قرار گرفته است. تمرکز این مطالعه بر خانواده­های مذهبی در شهر قم بوده است. طی این بررسی مشخص گردید که سه گسترة مع...

تفاهم‌‌نامۀ همکاری کتابخانه و موزه ملی ملک و مؤسسه پژوهش‌نامه معارف حسینی تفاهم‌نامه همکاری‌های مشترک فرهنگی بین مؤسسه کتابخانه و موزه ملی ملک و مؤسسه پژوهش‌نامه معارف حسینی در بهمن‌ماه 1398 منعقد شد. این تفاهم‌نامه در حوزه‌های مرتبط کاری به‌‌ویژه در زمینه‌های توسعه و ترویج فرهنگ معارف حسینی به منظور پیشبرد فرهنگ و هنر ایرانی _ اسلامی، به امضا رسید. امضای این تفاهم‌نامه با حضور دکتر...

بازنگری روایت‌های بازمانده از دوره‌های مختلف تاریخی می‌تواند، فراتر از رهیافت‌های نظریِ موجود در عرصه هویت، در تبیین هویت ایرانی در یک دوره‌ی تاریخی راهگشا باشد. شناسایی جایگاه هویت ایرانی در اندیشه‌ی ابن بلخی در دوره‌ی سلجوقی و تاثیر انگاره‌های هویتی بر نگرش وی در روایت رخدادها و نگارش فارسنامه، موضوع این پژوهش است. پرسش اصلی مقاله حاضر این است که چگونه می‌توان رویکرد ابن‌بلخی به هویت ایرانی را...

شهر، تنها مجموعه‏ای از کالبدهای مصنوع نیست. شهر، به معنای صحیح‏تر، منظری است متشکل از عناصری متعدد که به واسطه ادراک شهروندان از آنها شکل می‏گیرد. در واقع مفهوم منظر شهری بدان معناست که موجودیت و هویت شهر تنها با عناصر عینی تعریف نشده و ذهنیت نیز نقش موثری در آن ایفا می‏کند؛ به گونه‏ای که نمی‏توان آن را جدا از عینیات دید. بخشی از ذهنیت‏های انسان نیز به واسطه رویدادهای سیال در شهر شکل می گیرد. م...

سبک زندگی، مفهوم جدیدی است. از زمان طرح نظری آن در معنای امروزین، بیش از چند دهه )سالهای دهه 60 میلادی( نمی‏گذرد. بخشی از ابهام درباره مفهوم سبک زندگی، به مسائل منطقی - زبانی و بخشی دیگر، به بستر فرهنگی - جامعه‏شناختی، که از آن برآمده، بازمی‏گردد. از سویی، ویژگی میان‏رشته‏ای مطالعات مربوط به سبک زندگی به ابهام مفهومی آن دامن زده است. سبک زندگی، مجموعه‏ای از عناصر پیوسته به هم است و افراد، سازوا...

معماری ایران در دوران اسلامی به مثابه کارآمدترین ابزار خلق فضا توانسته آثار درخشان و ماندگاری را در معماری و شهرسازی به وجود آورد. خلق آثار شاخص معماری اسلامی ایران در دوره سلجوقی و ایلخانی آغاز و در دوران صفویه به غایت رسید. معماری و شهرسازی سنتی ایران در دوران معاصر و با گسترش ارتباط با جهان غرب، از تفکرات و سبک‌های مدرن تأثیر پذیرفت. این سبک‌ها نتوانستند محملی برای انتقال فرهنگ ایرانی-اسلامی...

مقدمه: هدف این تحقیق، ساخت و اعتباریابی مقیاس شکرگزاری اسلامی-ایرانی با تکیه بر چهارچوب اسلامی در فرهنگ ایرانی بود. این مقیاس به گونه­ای طراحی شد که به طور خاص، شکرگزاری را بر مبنای قرآن و سنت، اندازه­گیری کند.  روش­کار: تعداد 280 دانشجوی دانشگاه شیراز در تیر ماه سال تحصیلی 1391-1390 از چهار خوابگاه دانشجویی به صورت تصادفی ساده برای شرکت در اعتباریابی مقیاس انتخاب شدند. به منظور تعیین ساختار عا...

مقاله­ای که ملاحظه می­فرمایید، گزیده­ای مختصر از فصل پنجم کتابی است که تحت عنوان «اخلاق جنگ در فرهنگهای اسلامی با نگرشی تطبیقی و منتقدانه»: Ethics of war in muslim culture: A critical and comparatives perspective به قلم دکتر محمدجعفر محلاتی تنظیم شده است و کتاب آن توسط دانشگاه هاروارد در دست انتشار است. این مقاله ضمن کاوش در فرهنگ ایرانی – اسلامی در جستجوی ریشه­های فکری مبانی است که امروزه ب...

اوضاع و احوال ایران در قرون نخستین هجری متأثر از ورود اعراب مسلمان به ایران و حاصل مواجهه دو نظام اجتماعی و دو فرهنگ و آیین متفاوت بود. فرهنگ و تمدن ایرانی - اسلامی که محققان ظهور و پیدایش آن را از آغاز قرن سوم هجری به بعد در نظر می‏گیرند، برآیند حداقل دو قرن مواجهه و ارزیابی دو نظام فرهنگی ایرانی و اسلامی با یکدیگر است که سرانجام به وحدت و همسازی آن دو در نظامی جدید منتج شد. هر چند اصول اساسی ...

فرهنگ و تمدن ایرانی، با ظهور اسلام در خدمت پویایی و بالندگی فرهنگ و تمدن اسلامی قرار گرفت؛ و متعاقب ورود ترکان و مغولان به حوزۀ تمدنی و فرهنگی ایران، مدیریت مجموعۀ فرهنگی نوپدید را بر عهده گرفت. هدف این مقاله، با تکیه بر روش تاریخی، شناخت نحوۀ تعامل فرهنگ های سه گانه در تختگاه فارس- شیراز- طی سده های هشتم و نهم قمری است. یافته های تحقیق حاکی از آن است که فرهیختگان ایرانی اعم از دیوانسالار و غیر...