موسسۀ تحقیقات اجتماعی وابسته به دانشگاه فرانکفورت، یکی¬ از دستاوردهای مهم مارکسیسم غربی پس از لوکاچ بود که در سال 1923 در شهر فرانکفورت آلمان تاسیس شد. میراث فکری و نظری این موسسه، بعدها با نام«مکتب فرانکفورت» یا «نظریه انتقادی» مشهور شد. نقد مدرنیسم، صنعت تکنولوژی، نقد فرهنگ و فرآیند عقلانیت جامعة مدرن از «عصر روشنگری» تاکنون، مهمترین محورهای اندیشه اصحاب مکتب فرانکفورت است. مکتب فرانکفورت با ...

هدف اصلی مقاله حاضر شناسایی و تحلیل موانع ساختاری و حرفه­ای فراروی نظارت و دیده‌بانی رسانه­‌ای برکنش­‌های دولت و سازمان­‌های دولتی در ایران است. در این مطالعه برای جمع­‌آوری اطلاعات از روش کیفی (مصاحبه عمیق با روزنامه­‌نگاران باتجربه و متخصصان روابط عمومی) و از شیوۀ نمونه‌گیری هدفمند، برای انتخاب نمونه­‌ها استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که مهم‌ترین موانع فرهنگی شامل «پنهان‌کاری و هراس از شفاف...

چکیده ندارد.

با توجه به نقدپذیر بودن حکومت در نگاه دینی، انتقاد و اعتراض، از جمله حقوق و آزادی­های سیاسی مردم و از منظر دینی، تکلیف مؤمنان به منظور اصلاح و بهبود یافتن امور حکومت به شمار می­رود که بر اساس مبانی منطقی و عقلانی، استوار بوده و از نظر دینی، توجیه­پذیر است. نکته مهم در این رابطه، آن است که انتقاد و اعتراض، به مثابه نوعی از پیکار سیاسی؛ با حفظ مشروعیت نظام سیاسی و به عنوان مبارزه در حکومت، و نه...

هدف از نگارش این مقاله طرح، تبیین، و تحلیلِ یکی از مهم‌ترین انتقادهای وارد‌شده در سنت فلسفی انگلوساکسون بر «فایده‌گرایی» کلاسیک است. این انتقاد را، که به انتقاد ناظر بر «یکپارچگی» معروف است، برنرد ویلیمز در سال 1973 مطرح کرد، و در کنار انتقاد ناظر بر عدالت، که جان رالز در سال 1971 مطرح کرده بود، مهم‌ترین انتقادهای واردشده بر فایده‌گرایی کلاسیک قلمداد می‌شوند. بنابر این انتقاد، فایده‌گرایی «یکپار...

از قرن سیزدهم هجری ایرانیان در معرض جریان نوظهوری به نام فرهنگ غربی قرار گرفتند که به دلیل عدم آگاهی از پیامدهای پذیرش آن تحت تاثیر و نفوذ آن ،ریشه های بومی و سنتی خود را از دست دادند. پس از مشروطه و در پی انقلاب ادبی که در ایران صورت گرفت، عده ای از روشنفکران متوجه بحران هویتی که ملت ایران در آن گرفتار بود، شدند. بنابراین تلاش خود را جهت آگاه سازی مردم و نجات آنها معطوف نمودند. جمالزاده از ن...

هنری ژیرو(به عنوان یکی از مهم‌ترین متفکران جهانی تعلیم و تربیت) معلمان را روشنفکران تحول آفرین می‌داند و معتقد است که معلمان دارای نقش سیاسی و اخلاقی مهمی هستند و وظیفه دارند تا برای تحقق دموکراسی و جامعة مدنی پویا تلاش کنند. آن‌ها باید اهداف، محتوا، روش‌ها و فناوری‌های تدریس را به سوال بکشند و با نگاهی انتقادی به آن بنگرند. معلمان باید پدیده‌های اجتماعی را در سطح جهانی به انتقاد بگذارند و علای...

فرهنگ، میراث ملی مردم یک کشور است که از نسل های گذشته به ارث مانده است و بزرگ ترین نیاز جامعه ی بشری و عامل اصلی پویایی و نشاط و تداوم حیات جوامع است. فرهنگ عامیانه مجموعه ی اعمال و رفتارهایی است که سینه به سینه نقل شده و به صورت تجربه به ارث رسیده است. در زبان و قلب مردم، مثل ها، باورها و اعتقاداتی وجود دارد که هر یک از آن ها پندی بزرگ در بر دارد و از آن جا که فرهنگ هر ملتی در حکم زندگی نامه ی...

باستان‌شناسی اسلامی به­ مثابه ابزاری برای شناخت فرهنگ، هنر و تمدن سرزمین‌های اسلامی است و مراحل مختلف تطورات فکری خود را از سر گذرانده و موجودیتی فرهنگی است که می‌تواند از عوامل مختلف فرهنگی تأثیر پذیرد. نوع نگاه به اسلام و فرهنگ اسلامی می­تواند بر چند و چون باستان­شناسی اسلامی تأثیرگذار باشد. پرسش اصلی پژوهش حاضر، این است که رویکردهای انتشارگرا، کارکردگرا و ساختارگرا به فرهنگ اسلامی چگونه بر ب...

مقالة حاضر درصدد تحلیل رویکرد برنامه‌سازی سیمای جمهوری اسلامی ایران بر مبنای نظریة صنعت فرهنگ است. در ادبیات نظری پژوهش، رویکرد مکتب فرانکفورت به سرمایه‌داری مدرن، نظریة صنعت فرهنگ و رویکرد آن به رسانه‌های جمعی، به‌ویژه تلویزیون تبیین شده است. سپس برای منطق تحلیل از روش تفکر دیالکتیکی و قرائت توأمان امر جزئی و امر کلی، با درنظرداشتن رویکرد نقد درونی در نظریة انتقادی و توجه به رویکرد سلبی مکتب ف...