زیر عنوان آثار هنری، آثاری آفریده شده و می‎شوند که نه شمارش‎پذیرند و نه عمر کسی کفاف می‎دهد تا همه را بخواند و ببیند و بشنود. فلسفۀ هنر و حسانیّات، هنر و امر زیبا را به‎لحاظ ماهیت،‎ خاستگاه، تأثیر،‎ شرایط ذاتی و التزام به حقیقت موضوع بررسی قرار داده‎اند. در این مقاله، عمده‎ترین نظریه‎های فلسفی در باب هنر به‎اجمال بررسی شده‎اند. تولستوی، کانت، هگل، هایدگر و آدرنو هر یک به هنر و امر زیبا نگرشی دا...

هدف غایی در تعلیم و تربیت اسلامی از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. متخصصان تعلیم و تربیت اسلامی اهداف متفاوتی را به‌عنوان هدف غایی مطرح کرده‌اند؛ اهدافی چون قرب الی الله، حیات طیبه، خلیفة الله، فناء فی الله و رضوان الله را به‌عنوان هدف غایی تربیت اسلامی مطرح کرده‌اند، در حالی که هدف غایی یکی بیش نیست. سؤال این است که براساس آیات و روایات، هدف غایی تعلیم و تربیت اسلامی کدام یک از این اهداف است. ای...

از مباحث مهمی که در بخش علیت مطرح است، مسألة علت غایی است. «غایت» در فلسفه به دو معنای مختلف استعمال می شود: یکی به معنای «ما الیه الحرکة» و دیگری به معنای «ما لاجله الفعل». در این مقاله علاوه بر معانی غایت، دیدگاه های مختلفی در باب چیستی غایت و نیز مناط و ملاک احتیاج به علت غایی مورد بحث و بررسی قرار می گیرد. در اینکه فعل اختیاری دارای علت غایی است، بین فلاسفه اختلافی نیست، بلکه منشأ اختلاف آن...

یکی از پرسشهای عمومی مربوط به افعال الهی آن است که آیا اعمال خداوند دارای غرض و غایت است یا آن که افعال او بدون هیچ غایت خاصی انجام می‌پذیرد. بحث غایت و علل غایی ارتباط وثیقی با مساله حکمت الهی دارد و از افضل مباحث حکمت به شمار می‌رود؛ زیرا با ابطال غایات و انکار علیت غایی در دایره وجود، تعطیل عالم از یک فاعل الهی و بلکه اصلاً تعطیل از هرگونه فاعلی در عالم لازم می‌آید. از اینروست که برخی از حکما...

هر علمی از طریق مبانی آن شناخته می‌شود. یکی از مبانی علم که در شناخت آن بسیار اثرگذار است «غایت» علم است. در فلسفه نیز فلاسفه بر اساس تعریفی که از آن دارند غایتی برای فلسفه در نظر می‌گیرند. در این مقاله بر نظر ویتگنشتاین در مورد غایت فلسفه تمرکز شده است. محور اصلی برای وصول به این مقصد، کتاب ویتگنشتاین و غایت فلسفه: نه نظریه و نه درمان، اثر دنیل هوتو است که وی در آن  به بیان «غایت فلسفه» از نظر...

آکویناس بر این باور بود که طبیعت انسان مشتمل بر غایاتی ذاتی است که از نظمی پیروی می‌کنند که وی آن را قانون طبیعی می‌نامید. از نظر وی هم عقل نظری و هم عقل عملی دارای مبادی بدیهی‌ای هستند که بی نیاز از اثبات هستند. برخی در عقل عملی آکویناس میان دو زمینه اکتشافی و توجیهی تمایز قائل شده اند؛ زمینه اکتشافی سیندرسیس و زمینه توجیهی عاقبت‌اندیشی است. آکویناس بر این باور است که سیندرسیس غایت را برای فضا...

چکیده ندارد.

انسان غایت فی‌نفسه است. این دومین صورت‌بندی کانت از امر مطلق است که در مرحلۀ عمل، برای کانت بیشترین کارکرد را دارد. مراد از غایت فی‌نفسه‌بودن و ابزار نشدن چیست؟ چگونه می‌توان از فرمول غایت فی‌نفسه در عمل استفاده کرد؟ این صورت‌بندی که غایت‌مدار می‌نماید چه نسبتی با اخلاق‌های نتیجه‌گرا و فایده‌گرا دارد؟ این‌ها سه پرسش اساسی است که در این نوشته آن‌ها را پی‌ می‌گیریم، هرچند موضوع اصلی بحث ما پرسش س...