در پاسخ به این پرسش که «منشأ تصور علیت چیست؟» نظریه‌های گوناگون مطرح بوده است. در این مقاله با پنج نظریه آشنا می‌شویم: 1. هیوم منکر علیت است و نظریة تعاقب را به عنوان توضیح و توجیه آنچه مردم و فیلسوفان علیت می‌شمارند، پیشنهاد کرده است؛ 2. علامه طباطبایی و شهید مطهری تلاش کرده‌اند با تکیه بر علم حضوری، منشأ تصور علیت را توجیه و نظریة تعاقب را نقد و رد کنند؛ 3. دکتر احمد احمدی نیز سعی کرده با تکی...

یکی از اصلی ترین مسائل فلسفه اسلامی، که از نظر سبقت و قدمت نیز از اولین آنهاست، مسأله علیت است. این مسأله دارای شعب و فروعاتی است، که از جمله مهمترین آنها می توان به مسأله رابطه علیت اشاره کرد. مسأله رابطه علیت نیز در جای خود با مسایل بسیار مهم و اساسی دیگری، نظیر «کیفیت صدور ممکنات از واجب تعالی» و «تناهی سلسله علل و معلولات»، درگیر و مرتبط می باشد. با توجه به سخنان فیلسوفان مسلمان، می توان «ر...

ظهور جامعه مصرفی به واسطه فزونی کالاهای مادی از یک سو و دموکراتیزه شدن مصرف و عمومیت یافتن آن از سوی دیگر، به انتخابی شدن زندگی روزمره می انجامد و همین امر نشان دهنده اهمیت روزافزون سبک زندگی در جامعه معاصر می باشد؛ سبک زندگی نتیجه همه گزینش ها، ترجیحات و رفتارهایی است که فرد در ارتباط با کالاهای مادی و فرهنگی انجام می دهد. عامل مذهب نقش مهمی در گزینش سبک زندگی دارد. دین نه تنها مردم را نسبت به...

مهدی بهشتی[1] ابن سینا در اواخر الاهیات شفا برهانی بر ضرورت وجود نبی اقامه می کند که مبتنی بر نیاز انسان ها به قانون در زندگی اجتماعی شان است. حال با توجه به مقدمه این برهان ممکن است این اشکال مطرح گردد که او با ابتناء آن بر نیاز انسان ها در حیات دنیوی به قانون و در نتیجه قانون گذار، به شائبه سکولاریزه یا عرفی کردن دین دامن زده است. برای پاسخ به این مسئله، ابتدا با بیان مقدماتی به شرح دقیق معنا...

با توجه به ارتباط نزدیک بین رشد اقتصادی و مصرف انرژی، شناخت رابطه علیت بین این دو متغیر در تدوین سیاست های بخش انرژی مؤثر است. در این تحقیق، رابطه علیت بین متغیرهای مورد اشاره بررسی خواهد شد. نتایج بیانگر وجود رابطه علیت دوطرفه بین تقاضای واسطه ای انرژی و رشد اقتصادی و نیز عدم وجود رابطه علیت بین تقاضای نهایی انرژی و رشد اقتصادی است. نتایج حاصل از مدل تصحیح خطا بیانگر وجود رابطه علی یک طرفه از ...

ابن سینا و اسپینوزا به ضرورت علیت معتقدند. ابن سینا گاه ضرورت را بدیهی تلقی می‏کند و گاه بر آن اقامه برهان می‏کند. اسپینوزا به طور قاطع ضرورت علیت را بدیهی می‏داند. دلایل ابن سینا همگی نوعی مصادره به مطلوب است. از سوی دیگر، نه تنها ضرورت علیت بدیهی نیست بلکه عدم ضرورت امری وجدانی و بدیهی است. به اعتقاد نگارنده، ریشه بحث ضرورت علیت تفکیک میان دو مفهوم وجوب و امکان و اصرار بر توجیه پیدایش موجودات...

در این مطالعه با استفاده از آمارهای هفتگی قیمت در سال­های 1393-1392، چگونگی انتقال قیمت و رابطة علیت میان سطوح مختلف بازار گوشت گوسفند و گاو در استان آذربایجان­شرقی بررسی شده است. مطابق نتایج آزمون ریشة واحد دیکی فولر تعمیم­یافته، هر دو سری قیمت خرده فروشی و سرمزرعه انباشته از درجة یک هستند و نتایج آزمون هم­انباشتگی جوهانسن جوسیلیوس بیانگر هم­جمعی میان دو سری قیمت است. نتایج آزمون علیت برای گوش...

رشد اقتصادی، تورم و توسعه بازار سهام به عنوان سه متغیر مهم در اقتصاد هر کشور محسوب می‌شود که بررسی نحوه ارتباط آنها حائز اهمیت است. از اینرو، هدف اصلی مقاله حاضر بررسی رابطه علیت پویای بین سه متغیر مذکور در بازه زمانی 1360 الی 1394، در ایران است. بدین منظور، از آزمون علیت گرنجر برای یافتن رابطه ی علی و معلولی بین متغیرها استفاده می شود. در ابتدا وجود رابطه بلندمدت بین متغیرها با آزمون همجمعی جو...

در این ‍ پژوهش، به بررسی رابطه علیت بین بیمه و جهانی شدن در کشورهای گروه d8 ، با تمرکز بر تحلیل خاص هر کشور در دوره 2011-1999 می پردازیم. به این منظور از متغیرهای ضریب نفوذ بیمه (به عنوان شاخص فعالیت بیمه)، شاخص جهانی شدن kof  (به عنوان شاخص جهانی شدن) و رشد اقتصادی (به عنوان متغیر کنترل) استفاده کرده ایم. روش استفاده شده در این مطالعه نیز بر اساس آزمون علیت تلفیقی ارائه شده توسط کونیا (2006) ا...

مسأله علیت یکی از مهم ترین مسائل فلسفی است که بدون فهم آن درک جهان هستی ممکن نیست. اساسا هر نوع بحث، سخن و تجربه ای مبتنی بر فهم علیت و پذیرش آن است. مسأله علیت از جهات مختلف مورد توجه قرار گرفته است. فیلسوفان جدید غرب مانند هیوم و کانت این موضوع را از نظرگاه معرفت شناسی و فیلسوفان مسلمان از حیث وجود شناسی مورد بررسی قرار داده اند. ملاصدرا ، فیلسوف بزرگ جهان اسلام، در آثار مختلف خویش به ویژه مه...