تعیین ترتیب و زمان نزول سوره‌ها ازجمله مباحث پرسابقه در تفسیر و علوم قرآن است. مسأله مهم در این زمینه، جایگاه سوره «مطففین» است که یا به عنوان آخرین سوره مکی یا اولین سوره مدنی محسوب می‌شود. بر اساس ادله نقلی و اجتهادی مورد استناد در تاریخ‌گذاری سوره‌های قرآن، ملاحظه می‌شود اغلب روایات موثق در ترتیب نزول، بیانگر نزول سوره «مطففین» پس از «عنکبوت» در پایان سور مکی است. همچنین باتوجه به تاریخ هجرت...

فلسفة اسلامی، یکی از جنبش های عقلانی است که در پرتو اسلام و تمدن اسلامی به وجود آمده و از جهت های مختلف از جمله فلسفه ورزی در عقاید اسلامی، سازگارساختن و نزدیک کردن اسلام با فلسفه های وارداتی به دنیای اسلام، یا صرفاً برای تفسیر دیدگاه فرقه ای از مسلمانان در زمینة الوهیت، هستی و حیات، با اسلام ارتباط پیدا کرده است. همة اینها شاهدی هستند بر این که اسلام ، برای تبیین و تفسیرخود نه فقط از دانش های ...

از بارزترین مصادیق عدالت، عدالت در تکوین جهان است. برهمین اساس موحدان، عدالت را جزء صفات فعل خداوند می شمارند؛ به این معنا که ذات حکیم او، کل آفرینش را براساس عدالت آفریده است. بررسی مستندات نقلی نظریه عدل الهی استاد مطهری هدف این پژوهش می باشد، مراد از بررسی مسائل موضوع یاد شده، حل تعارضات ظاهری میان مستندات نقلی معتبر شیعه و تطابق آن با مباحث عقلی و اعتقادی مربوطه است که در این تحقیق به دنبال...

هدف: مطالعه حاضر با هدف شناسایی شباهت­ها، تفاوت­ها و چگونگی کاربرد مفاهیم حوزه ارتباطات در علم اطلاعات و دانش­شناسی انجام شد.روش: مطالعه حاضر مروری نقلی بود و  سعی شد  تا از منظر نظریههای حوزه ارتباطات به مسائل علم اطلاعات و دانش­شناسی نگریسته شود.یافته­ها: از میان علوم مختلف، کتابداری و اطلاع­رسانی با علوم ارتباطات پیوستگی اجتناب ناپذیری دارد.  برخی از نظریه­های حوزه ارتباطات از جمله نظریه کا...

پرداختن به جایگاه و منزلت علم تاریخ در طبقه‌بندی‌های رایج علوم در نزد مسلمانان و معضلات و مسائل فراروی آن، مسئله پژوهش حاضر را شکل می‌دهد. حکما و فلاسفه که قائل به اصالت علوم و دانش‌های عقلی بودند، تاریخ را به عنوان علم نپذیرفتند. فقها و علمای دینی هم درباره جایگاه علمی تاریخ، دو موضع متفاوت اتخاذ کردند؛ غالب فقیه‌مورخان تاریخ را به لحاظ برخی ویژگی‌های موضوعی، روشی، فایده‌مندی و غایت در زمره عل...

شاهنامه، حماسه جاویدان و گران‌سنگ فردوسی، در اقیانوس ادب فارسی، دریایی است عمیق و بیکران و آکنده از مرواریدهای درخشان فرهنگ ایرانی که کندوکاو درباره آنها از ابعاد مختلف ادبی، تاریخی، اجتماعی، اسطوره‌ای، آیینی، زبان‌شناسی، و ... می‌تواند سالها آبشخور پژوهشگران زبان و ادب فارسی باشد. مقاله حاضر به بخش کوچکی از مختصات زبانی شاهنامه؛ یعنی ماضی نقلی و انواع آن اختصاص دارد. ابتدا پیشینه تحقیق به اجما...

ابن‌خلدون در مقدمه‌ی خود گونه‌ای از اندیشه‌ی تاریخی را مطرح کرده است که با تاریخ‌نگاری رایج عصر خود و حتی پس از آن، تفاوت‌های آشکاری دارد.در این شیوه به جای تأکید بر وقایع و فقط نقل اخبار، بر یافتن سرشت وقایع تاریخی، علت وقوع آن و تأثیرات آن بر حوادث دیگر تأکید می‌شود.این رویکرد به تاریخ که می‌توان تاریخ علمی، سنجیده و اندیشیده‌ و به بیان دیگر منطق تاریخ خواند، روشی دارد که مقدمه‌ی ابن خلدون در...

اندیشمندان و مفسران، در بررسی قرآن کریم، به‏ویژه آیاتی که با علوم تجربی نسبتی دارند، رویکردشان متفاوت است. برخی بر این باورند که هر علمی از علوم بشری را می‏توان در قرآن جست‏وجو کرد. برخی معتقدند قرآن هیچ رسالتی در علوم تجربی ندارد. عده‏ای هم راه میانه را درپیش گرفته و با تخطئۀ دو دیدگاه قبلی، یافته‏های قطعی علوم جدید را در قرآن کریم پذیرفته‏اند و آن را نشانۀ اعجاز علمی این کتاب جامع بشری دانسته...