یکی از مباحث کلیدی و سرنوشت ساز دربارة عرفان و دین تعیین نسبت میان آن هاست. برخی عرفان را غیر از دین و حتی ناسازگار با آن می دانند. بر همین اساس، گروهی به عرفان دل بسته و از دین گسسته اند، و جمعی به دین پیوسته با عرفان به نزاع برخاسته اند. کسانی هم که عرفان را با دین سازگار می دانند در تعیین نسبت میان آن دو اختلاف نظر دارند. برخی عرفان را عین دین یا گوهر آن تلقی می کنند و دسته ای آن را جزئی از ...

 چکیده زیبایی‌شناسی از مباحث ­بنیادین ­و اساسی است که پیدایش آن به افلاطون و پیش‌ از او برمی‌گردد و تا امروز نیز با آرای متفکران و صاحب‌نظران معاصر غربی و اسلامی به حیات خود ادامه می‌دهد. هنر دینی نیز یکی از انواع کوشش‌های فکری‎ است که برای درک و دریافت حقیقت هستی صورت می‎گیرد. از آنجا که قرآن کریم به‎عنوان بزرگ‌ترین معجزه مکتوب، از جنبه‌های مختلف قابل بررسی است، در مقاله حاضر، در گستره‌ای ا...

در این جستار، به بسط پذیری معارف وحیانی و گشودگی زمینه ارتباط انسان با منبع وحیانی­­­­- ­الهی بر پایه سه ساحت اندیشه­های فلسفی و عرفانی اندیشمندان مسلمان و نیز قرآن و متون روایی پرداخته شده است. حکما و عارفان مسلمان معتقدند ولایت به­منزلۀ روح این جهان و مجرای فیض الهی است و همچنین باطن و جوهرۀ نبوت است. انسان کامل با ارتقای وجودی و سیر باطنی و زدایش حجاب­های گونه­گون از نفس خویش در مرتبۀ نخست ب...

سرمایۀ اجتماعی مؤلفه‌ای است که در حوزۀ مدیریت و علوم رفتاری و در نگرۀ فلسفی و وحیانی، به‌ویژه در کتاب‌های آسمانی به آن پرداخته شده و در سدۀ اخیر در حوزۀ تحقیقات مدیریت و فلسفۀ حیات انسانی به‌عنوان موضوعی حیاتی مطرح بوده است. در این مقاله که دو جنبۀ نگاه وحیانی و نگرۀ علمی(مدیریتی) مطمح نظر خواهد بود، سعی کرده‌ایم با نگاهی میان‌رشته‌ای و حرکت در مرزهای دانش به این مفهوم از منظر فلسفی، مدیریتی و ...

پس از رنسانس و بروز جریانات دین گریز در غرب و به ویژه با مطرح شدن ایده احقاق حقوق زنان از طریق رهیافت های فمینیستی، شعار تساوی حقوق زن و مرد و رفع تبعیض جنسیتی و نفی آموزه های دینی فضای گفتمانی غرب را به تسخیر خود درآورد. در پی این تحولات اجتماعی، چنین القا می شد که دین عامل فرودستی و ظلم به زنان می باشد و نگاه منفی دین به زنان و ظلم ناشی از این نگاه، منجر به شکل گیری تفکرات جنسیتی متعصبانه نسب...

پژوهش حاضر با روش تحلیلی ـ توصیفی و بر اساس آموزه های فرهنگ وحیانی ـ اسلامی، به ارائة راهبرد و برخی از راهکارهای مصداقی در راستای پیشگیری از رشوه پذیری ـ به عنوان یکی از آسیب های جامعة اسلامی ـ پرداخته است. مقدّمات آن شامل تأمّلی در سه شاخصة «هدایت»، «حکمت» و «رضایت» و عنایت بر «عرصه های برجستة نظام هدایت انسان» (خودیابی، خودآگاهی، خودبانی و خودآیی) است. بر اساس راهبرد پیشنهادی، فرد در عرصة «خودآ...

این نوشتار به بررسی مبانی و پیشینه تاریخی نظریه هدفمندی سوره های قرآن پرداخته است. بخش نخست مقاله به تبیین ویژگی های نظریه هدفمندی سوره ها اختصاص دارد به باور نویسنده تبیین دقیق این ویژگی ها، پاسخ بسیاری از برداشت ها ناروا و مخالفت های مطرح شده با این نظریه را خواهد داد. در بخش دوم مقاله، مبانی هدفمندی سوره ها شمرده شده است و در این رابطه از همسانی اصول جذابیت در کلام الهی و بشری، وحیانی بودن س...

محمد علی اخگر* مقاله ی حاضر با استفاده از آموزه های عقلانی و وحیانی در حیطه ی معنای زندگی و سبک زندگی به بررسی رابطه ی این دو مساله ی اساسی پرداخته و با نشان دادن همراهی و هم رأیی عقل و وحی، به اثبات ارتباط مستحکم بین معنا و سبک زندگی می پردازد. کیفیت این ارتباط از دیدگاه این دو منبع مهم معرفتی به گونه ای است که سبک زندگی افراد ریشه در معنای زندگی آن ها داشته و در حقیقت حاکی از آن است. این مقال...

نسبت بین معارف وحیانی و علوم بشری از دیرباز مورد توجه اندیشمندان حوزه های مختلف علوم بوده است و یکی از اولین مواجه های آن را شاید بتوان چگونگی تعامل عالمان علوم طبیعی با کلیسا تلقی نمود که در دوره های مختلف، اشکال و نسبت های متفاوتی را به خود گرفت. موضوع این مقاله بررسی امکان یا امتناع تبادل بین دو حوزه معرفتی قرآن به عنوان یک منبع وحیانی، و جامعه شناسی به عنوان یک علم انسانی است. برای پاسخ به ...

یکی از سؤالات اساسیِ حوزه «معرفت های وحیانی» میزان اثرپذیری آن از «عوامل اجتماعی» است که از آن به عنوان «تعیّن اجتماعی وحی» یاد می شود. به باور علامّه طباطبایی(ره) به طور کلی، «صورتِ» معرفت های وحیانی، از تغییر برخی عوامل اجتماعی و انسانی، مانند: «شرایط زمان»، «انسان» و «مصالح» اثر می پذیرد که به عقیده وی ظهور «شریعت»های متعدّد نتیجه آن است ولی «محتوای» معرفت های وحیانی، و به تبع آن محتوای شرایع تغی...