حدود دو سده پس از ظهور اسلام، تولید سفال در سرتاسر سرزمین‌های اسلامی به‌تدریج دستخوش تغییراتی شگرف شد. در سرزمین‌های شرقی اسلام این تحولات هم‌زمان با آغاز نهضت‌ها و جنبش‌های ایرانی و تأسیس سلسله‌های مستقل مانند طاهریان و سامانیان صورت پذیرفت. مهم‌ترین سهم هنرمندان سامانی در ساخت سفال‌های اسلامی ابداع و تکامل سفال‌های منقوش گلابه‌ای است. این سفالینه‌ها با الگوهای تزیینی متنوعی همچون نقوش تجریدی،...

چکیده : یزد نگین کویر با پیشینه ای کهن، به استناد متون ریشه در تاریخ این سرزمین دارد. شهر یزد یکی از غنی ترین مجموعه های پویای معماری می باشد که از سده های پنجم تا دوران معاصر می توان توالی هنر و معماری را به خوبی در آن مشاهده کرد. اوج شکوفایی و تعالی این شهر را در دوران حکام آل مظفر به خوبی دیده می شود؛ بناهای رفیع و بی بدیل که هر کدام از جنبه های زیباشناختی و فن شناسی دارای سخن فراوان می ب...

از دوره عباسی تحولاتی در نقش سفال‌های ایران پدید آمد که گفته می‌شود یکی از دلایل آن سفال‌های وارداتی چین بوده است. از رایج‌ترین تزییناتی که روی این سفالینه‌ها در ایران و چین مشاهده می‌شود، نقش پرنده است. به همین سبب در این پژوهش مقایسه‌ای بر اساس الگوهای فرمی نقوش پرندگان سفالینه‌های ایران، در دوره عباسی (9 تا 13 میلادی) و سفال‌های وارداتی قرن 9 میلادی چین جهت یافتن تأثیرات متقابل سفالگری این د...

محوطه‌ی تاریخی مشکویه که امروزه مشکین تپه نامیده می‌شود، در بخش شمالی فلات مرکزی بین دو شهر تاریخی ری (در شمال) و ساوه (در جنوب) قرار دارد. با جستجو در منابع تاریخی، روشن شد که مشکین تپه‌ی امروزین همان مشکویه ی تاریخی بوده که استقرارگاهی در شاهراه خراسان به شمار می‌رفته است. دو تعبیر برای واژه‌ی مشکویه می‌توان در نظر گرفت: الف) مشکویه منطقه‌ای بوده که شکار آهو و استحصال مشک در آنجا انجام می‌گرف...

دین مبین اسلام با بستر فرهنگی وحی و ندای آسمانی قرآن کریم، به شکوفایی و بالندگی زمینه­های علمی و هنری یاری رساند.. قبول دین اسلام در قلمرو وسیع ساسانیان و تغییر فرهنگ از تجمل­پرستی به ساده­زیستی موجب توجه بیشتر به سفالگری گردید. اهمیت سفال تنها به عنوان کهن­ترین صنعت دستی بشر نیست بلکه سفال با نقش و نگارهایی که سازندگانش در پس قرنها به آن داده­اند، تاریخ، فرهنگ و هنر انسانها را نیز به نسلهای بع...

در دوره میانی اسلام در ایران، مینا، یک اصطلاح کلی برای لعاب روی فلز، شیشه و سفال بود اما در دوره معاصر، مینایی به گروه خاصی از سرامیک، با نقاشی رولعابی و تزیینات پیکره​ای، هندسی و گیاهی اشاره دارد که در بسیاری موارد به کتیبه​هایی مزین بوده و با طلا نیز آراسته شده است. این سفالینه​های کتیبه​دار،‌ جایگاهی برای پیوند دو هنر سفالگری و خوشنویسی است و نشان می​دهد علاوه بر اینکه خوشنویسی در تزیین سفال...

ایران و چین به‌عنوان دو تمدن بزرگ و کهن، یکی درشرق آسیا ودیگری در غرب آسیا، همواره در طول تاریخ روابطی دیرینه و گسترده داشته‌اند. این دو کشور در قبل از اسلام در ایران تنها از طریق جاده زمینی و مشهور ابریشم و بعد از اسلام از راه دریایی با یکدیگر در ارتباط بودند، که این روابط در سه زمینۀ مهم تجارت، مذهب و روابط سیاسی قابل بررسی هستند. این ارتباطات و رفت‌وآمد‌های تجاری بین دو کشور در طول تاریخ تأث...

سفالگری یکی از دستاوردهای بزرگ تمدن بشری است. در دوران اسلامی به علت حمایت بازرگانان، حکام و عامه مردم و نیز منع استفاده از ظروف طلا و نقره سفال گری رواج گسترده ای یافت. سفالگران، لعاب کاران، خوشنویسان و طراحان از جمله افرادی بودند که در تولید اشیاء سفالین نقش داشتند. دوره سلجوقی یکی از درخشان ترین ادوار هنری ایران است، دوره ایی که در آن هنرهای مختلفی از جمله بافندگی، معماری، فلزکاری و قلم زنی...

با وجود مطالعات و کاوش هایی که در محوطه­های دورۀ اسلامی صورت گرفته و به وسیلۀ آن تا اندازه­ای وضعیت سفالگری ایران دورۀ اسلامی مشخص شده است، هنوز ابهامات فراوانی در این زمینه، به­ویژه دربارۀ مراکز سفالگری و تفاوت های سبک­شناسی بین آنها وجود دارد. در این بین، کاوش های باستان­شناسی همراه با مطالعات دقیق داده ها می تواند تا حد زیادی به حل مسئله کمک نماید. در این مقاله سفال های ایلخانی حاصل از سه فص...