آشنایی زدایی (غریب سازی) یکی از شگردهای آفرینش شعر و از مباحث مهم نقد ادبی معاصر است که نخستین بار توسط فرمالیست ها (صورتگرایان) روس مطرح شد. آنها اعتقاد داشتند استفاده مکرر از واژگان و ترکیبات کهن در شعر، از ارزش و زیبایی متن کاسته و انگیزه مخاطبِ شعر نیز از آن سلب خواهد شد. به همین دلیل آنها بحث آشنایی زدایی را مطرح کردند و هدف اصلی آن را جلوگیری از تکرار و ابتذالِ واژگان، ترکیبات و تصاویر کلیش...

قیصر امین‌پور از جمله شاعران نامدار معاصر است که در موضوعات مختلفی طبع‌آزمایی کرده است. یکی از این حوزه‌ها ادبیات پایداری است که در آن از جان‌گذشتگی‌ها و جانفشانی‌های هم‌وطنانش را در دفاع از مرزهای ایران‌زمین به تصویر کشیده و با نوآفرینی‌های خیال‌انگیز و جان‌بخشی‌های شگفت‌انگیز پیام و هدف متعالی خود را ابراز داشته است. یکی از شگردهای قیصر در خلق این تصاویر ماندگار، بهره‌گیری از آرایه‌های ادبی ا...

یکی از شگردهای هنری و خلاف آمد خواجوی کرمانی در خلق مفاهیم غنایی، بهره گیری از مفاهیم و اصطلاحات شرعی و دینی است. از آنجا که در شرع اسلام، داشتن روابط آزاد و عاشقان? زن و مرد حرام است و دین اسلام، محدودیت های خاصی در این امر قائل است و آن را تنها در حیط? شریعت و با رعایت اصول دینی و اخلاقی مجاز شمرده است؛ برای شاعران بزرگی چون حافظ، سعدی و خواجوی کرمانی، زمینه مناسبی فراهم شده است تا با نگاه و ...

بافت زمینه‏ای است که متن در آن آفریده و فهمیده می‏شود. این زمینه محیط، زمان و مکان (بافت موقعیت) یا واژه‏ها و عبارات اطراف هر واژه (بافت زبانی) را در بر می‏گیرد. دربارة بافت موقعیت، مسأله این است که  در متون کهن به ویژه متون ادبی که دریافت بی‌واسطة بافت موقعیت ممکن نیست، چگونه می‏توان بخش‌هایی از آن را بازسازی کرد. هلیدی و حسن (۱۹۸۵) بر این باورند که سه سازه در ساخت این موقعیت یا همان عوا...

بافت زمینه‏ای است که متن در آن آفریده و فهمیده می‏شود. این زمینه محیط، زمان و مکان (بافت موقعیت) یا واژه‏ها و عبارات اطراف هر واژه (بافت زبانی) را در بر می‏گیرد. دربارة بافت موقعیت، مسأله این است که  در متون کهن به ویژه متون ادبی که دریافت بی‌واسطة بافت موقعیت ممکن نیست، چگونه می‏توان بخش‌هایی از آن را بازسازی کرد. هلیدی و حسن (۱۹۸۵) بر این باورند که سه سازه در ساخت این موقعیت یا همان عوا...

چکیده: داستان کوتاه، روایتِ به نسبت کوتاه خلاّقه­ای است که نوعاً سر و کارش با گروه محدودی از شخصیّت­هاست که غالباً در عمل منفردی شرکت دارند و از طریق وحدت تأثیر بر آفرینش حال و هوا تمرکز می­کنند. یکی بود یکی نبود، اوّلین مجموعه داستان کوتاه در ایران است که به شیوه داستان­نویسی نوین به رشته تحریر در آمده است.        نگاهی به ساختار این اثر نشان می­دهد که نویسنده با استفاده از شگردهای بسیار ابتدایی و س...

هدف از پژوهش حاضر، بررسی شگردهای تمرکززدایی در تصویر و هم چنین برهم کنش میان متن و تصویر در کتاب های کودکان است. اصطلاح تمرکززدایی نخستین بار از سوی خسرو نژاد (1382) در تشریح نظریه ی معصومیت و تجربه و به منظور توضیح ویژگی های زیبایی شناسیک ادبیات کودک پیشنهاد شده و شگردهای آن در بررسی افسانه های صبحی شناخته شده است. بنابر تعریف منظور از تمرکززدایی توانایی ذهن در جدایی از پدیده ای و رفتن به پدید...

چکیده: شاعران همواره به شیوه‌های گوناگون در شعر خود دست به خلق تصاویر زیبای شعری زده‌اند یا اینکه با روش‌های مختلف مضمون‌های گوناگون آفریده‌اند. یکی از روش‌های خلق تصاویر شعری و مضمون‌سازی، بهره‌گیری از اَعلام جغرافیایی است. هوشنگ ابتهاج(سایه) یکی از شاعرانی است که در غزلیات خود از این شیوه‌ها بهره برده است. در این مقاله تلاش شده است که با ارائه‌ی تعریفی مشخص از مضمون و تصویر، اَعلام جغرافیایی مو...