در سال 1857 م./ 1273ق. شورش هند بزرگ به وقوع پیوست؛ حرکتی که باعث دگرگونی های قابل توجهی در هندوستان و منطقه شد: سلسله مغولان کبیر و نیز ملوک اود منقرض شدند و حکومت کمپانی هند شرقی در هندوستان به پایان رسید. ازآنجاکه انگلیسی ها این حرکت را نتیجه تحریک عوامل خارجی، ازجمله ایران، می دانستند، درصدد افزایش حریم امنیتی هندوستان برآمدند. در 4 مارس 1857، عهدنامه صلح پاریس با ایران نیز به امضا رسید که ...

کوروش بزرگ با غلبه بر ماد، بابل و لودیـا شاهنشاهـی بزرگ هخامنشـی را در سال 559 پ.م تاسیس کرد. جانشینان وی کمبوجیه و مخصوصاً داریوش توانستند مرزهـای این شاهنشاهـی را از شرق تا رود سند و از غرب تا دریای مدیترانه و شمال آفریقـا گسترش دهند. داریـوش برای اداره بهتر این شاهنشاهـی کشور را بـه ساتراپـی های متعـددی تقسیم نمود و در راس هر یک از آن ها یکی از نجبای پارسـی را گمـارد. در طـول حکومت هخامنشیان ...

عصری که به حق عصر هخامنشیان نامیده شده است (قرون چهارم و پنجم ق.م) پیش از آنکه در آثار و اسناد پارسیان و تاریخ نگاری ایرانیان درج گردد و میراث داران آن به روشنی و صراحت این آثار و اسناد را دریابند و آنها را مورد توجه قرار دهند، مورد عنایت مورخان غربی دوران یونان کهن و عصر جدید قرار گرفته و آنان نیز اغماض گونه و غرض ورزانه به تاریخ ایران و هخامنشیان نگریسته و در مورد آنها مطالب بسیاری نگاشته اند...

برای سامان دهی امر عمومی نیاز به تکنیک های قابل اجرا و مشروعی است که بتواند صورت اجرایی در جامعه پیدا کند. در این راستا ایرانیان باستان دارای الگوهایی از نظم دهی به قدرت می باشند، یکی از این تکنیک های اصلی سیاست در ایران باستان که در طول تاریخ ایران بارها بازتولید و تداوم داشته است، اندیشه فره ایزدی می باشد. این رساله با محوریت قرار دادن شاهنامه فردوسی که یکی از منابع اندیشه سیاسی ایران در متون...

از رویدادهای سیاسی و اجتماعی مهم ایران در دوره مشروطه خیزش دهقانان گیلان بر ضد مالکان و مناسبات فئودالی است . در پی وقوع انقلاب مشروطه و انتشار پیام مشروطیت و نفوذ افکار آزادی خواهی از شهرها به روستاهای گیلان ، روستاییان این سامان به بیداری و هشیاری طبقاتی دست یافته و بر ضد مالکان ، مباشران و نظام ظالمانه ارباب – رعیتی به حرکت درآمدند . جنبش دهقانان که در ابتدا با امتناع از پرداخت بهره مالکانه ...

بعد از رحلت پیامبر (ص) اعراب تازه مسلمان شده به دلایل مختلف از اطاعت دولت مرکزی سر باز زدند. در بسیاری از نواحی شبه جزیره عربی سرکوب شورشها به عنوان جنگهای "ردّه" در تاریخ از آن ذکر شده است. مورخان دلایل مختلفی را برای این عدم اطاعت ها ذکر کرده اند مانند: عدم پرداخت زکات، پیامبران دروغین، نافرمانی در پذیرش حق حاکمیت قبیله قریش و ادعای عدم شایستگی ابوبکر برای جانشینی حضرت محمد (ص). اما این محققان...

یکی از پیامدهای سیاست شاه‌صفی اول و از نشانه‌های ضعف دوران سلطنت وی، وقوع شورش‌های داخلی، از جمله شورش‌های ایالت گرجستان است. شورش‌های گرجستان (شورش موراوی در 1039هـ. ق. و شورش تیموراز (طهمورث) در 1042 هـ. ق) با بهره‌گیری از زمینه‌های تاریخی، عوامل سیاسی و اجتماعی و شرایط حاکم بر گرجستان در دوران بعد از شاه‌عباس اول، علیه دولت صفویه وقوع یافتند. عاملین شورش (موراوی و تیموراز (طهمورث)، مرگ شاه‌...

خاندان‌های کهن که به دنبال مهاجرت اقوام آریایی به ایران شکل گرفتند، به دلیل داشتن املاک و رعایای فراوان و لیاقت و شجاعت در فن جنگاوری و سوارکاری توانستند در طول تمام این سلسله‌ها از جایگاه ممتازی در کشور برخوردار شوند و در موفقیت‌ها و ناکامی‌های سلسله‌های ایران باستان تأثیر مستقیم داشته باشند.بهرام چوبین یکی از اعضای همین خاندان‌های بزرگ، خاندان مهران، بود که در جنگ با ترکان پیروزی‌های بزرگ به ...

صفویان تا روزگار شاه‌عباس اول نظارت مناسبی بر اوضاع ایالات دور دست مانند مکران (بلوچستان) نداشتند؛ از این رو آنان بعد از تسلط بر این نواحی، با واگذار کردن ادارة بخشی از بلوچستان به والی کرمان و قسمت دیگری از آن به ملوک سیستان، به صورت نیابتی به حکومت با واسطه در این مناطق پرداختند. تأثیرات منفی این روند که به طور نسبی بر نظارت غیرمستقیم ایالات استوار بود، در کوتاه مدت هویدا نشد اما در بلند مدت ...

اسماعیل‌آقا، معروف به سمکو، حدود 25سال شخصیتی تاثیرگذار در مرزهای شمال‌غرب کشور و سرزمین‌های آنسوی مرز بود. او ازمهم‌ترین چهره‌های تاریخ معاصر ایران است. آنچه تاکنون از وی گفته شده عموماً مغرضانه و یک‌جانبه است. پژوهش حاضر به شیوه‌ای توصیفی‌تحلیلی و با تکیه بر اسناد و مدارک دست اول فارسی و همچنین، بهره‌گیری از پژوهش‌های مبتنی بر اسناد روسی، تلاش کرده است زمینه‌ها و عوامل موثر بر شورش سمکو را تشر...