در این مقاله، تثلیث پدر، پسر، روح‌القدس که یکی از انگاره‌های بنیادینِ بسیار مهم در یزدان‌شناسی مانوی است، معرفی شده است. در متون مانویِ تورفان که تثلیث در آنها بازتاب پیدا کرده، گهگاه روح‌القدس با «روح زنده»، که یکی دیگر از تجلیات برجسته پدرِ بزرگی (خداوند متعال مانوی) است، اشتباه گرفته می‌شود. مقاله حاضر می‌کوشد از طریق بررسی متن‌شناختی این دو را از هم بازشناساند و در شرایطی که متن ابهام‌آمیز است...

گفتارِ حاضر نتیجۀ تأملی بر دو متن، از متن های مانوی به زبان های پارسی میانه و پهلوی اشکانی (پارتی)[1] است. متنِ نخست به زبانِ پارسی میانه، تمثیلی دربارۀ گناهِ مویه و زاری، و آزاری است که دراثرِ آن به روحِ مرده می رسد. متن دوم به زبانِ پارتی، و دربارۀ رویدادی در یکی از سفرهای مانی است.  این متن که در گروه بندیِ متن های تاریخی قرار دارد، به نوعی با متنِ تمثیلیِ نخستین درارتباط است و ظاهراً شخصیت های واحدی د...

حکومت پارت به عنوان یکی از بزرگ ترین و مهم ترین تمدن های ایران در دوران تاریخی مطرح است. با وجود وسعت و اهمیت زیاد این دوره تاریخی اطلاعاتی که از آن به خصوص در زمینه معماری مذهبی وجود دارد اندک است. هرچند کاوش های علمی باستان شناسی در دوران اخیر برخی از ناشناخته های فرهنگ و هنر دوره پارت را بازگو و روشن نموده، هنوز راهی طولانی باقی مانده است. در پژوهش حاضر سعی شده است تا حد امکان اطلاعات موجو...

مقالة حاضر در خصوص کتیبه ای از دورة پارتی است که در شهرستان سرپل ذهاب در استان کرمانشاه قرار دارد. این نقش برجستة پارتی دونفر را تصویر کرده است که در دو گوشة این نقش برجسته دو کتیبه نوشته شده است. کتیبة سمت راست به سبب فرسایش چندان قابل قرائت تازه ای نیست؛ اما کتیبة سمت چپ پیش از این قرائت دیگری، یعنی گودرز پسر گیو، شده بود. نگارنده بر اساس مشاهدة نزدیک و قالب گیری به قرائت دیگری، یعنی گودرز پس...