چکیده وام گیری واژگانی به عنوان بارزترین شکل اثرپذیری زبان فارسی از عربی از سده های نخست هجری آغاز شد و در قرن چهارم و پنجم افزایش چشمگیری یافت. در جریان این وام گیری کلمات بی شماری از زبان عربی ـ با آنکه معادل فارسی آنها در زبان فارسی وجود داشته ـ وارد این زبان شده است. این تأثیرات در آثار شعرا و نویسندگان به وضوح دیده می شود. یکی از بزرگ ترین شاعران قرن چهارم هجری، رودکی نخستین شاعر صاحب دیو...

فراخوانی میراث در شعر معاصر عربی پدیده ای نوظهور است که مورد توجه شاعران بسیاری قرار گرفته و نظریه پردازانی مثل علی عشری زاید و احسان عباس به تبیین اصول و عوامل به کارگیری آن پرداخته اند. فراخوانی، هنری است که شاعر معاصر به واسطه ی آن، مسائل و رویدادهای معاصر را مورد کنکاش قرار می دهد. این پژوهش میراث های اسطوره ای، دینی، تاریخی، ملی و قومی، ادبی و صوفیانه ی به کاررفته در اشعار دو شاعر معاصر فا...

انسان کمال گرا همواره به دنبال آرمان گرایی و جامعه آرمانی بوده است. ادبیّات، برای طرح اینچنین اندیشه هایی عرصة مناسبی در اختیار شاعران و نویسندگان قرار داده است. شاعران نیز همواره از این مقوله غافل نبوده اند و در اشعار خود به روایت آرمان شهر خود پــرداخته اند. آرمان شهر، تجلّی برآورده شدن آرزوهای شاعر برای بقا است و پناهگاه خوبی برای گریز از مشکلات زندگی شاعر است. با توجه به اینکه فریدون مشیری و ...

از آنجا که وزن شعر فارسی همانند شعر عربی بر اساس کمیت هجا استوار است، علمای عروض فارسی چنین پنداشته اند که در عروض فارسی مانند عروض عربی، ارکان عروضی باید بر اساس قواعد سبب و وتد تعیین و تنظیم شود. این تصور نادرست از آنجا ناشی شده است که علمای عروض فارسی کلمات بسیاری در زبان فارسی یافته اند که منطبق بر اسباب و اوتاد بوده است. در حالی که سبب و وتد در عروض عربی دلالت عروضی دارد و بسیاری از قواعد ...

نقد در این مقاله به معنای داوری بوده و شامل انواع گوناگونی است همچون : نقد فنون بلاغی، نقد شعر شعرا از منظور بلاغی ، مقایسه فنون بلاغی با هم، مقایسه دو زبان عربی و فارسی با هم بر پایه فنون بلاغی، مقایسه دو زبان عربی و فارسی بر پایه شعراء.این مقاله ابتدا به تاریخچه ای از ارتباطات فرهنگی و تاریخی بین عرب و فارس ها پرداخته و زمینه ارتباطات بلاغی بین آنان را بیان نموده و سپس با تکیه بر کتاب های بلا...

این مقاله که به بهانة سالگشت درگذشت ادیب بزرگ دو زبانة (مسلط به زبان فارسی و عربی) جهان معاصر و شاعر پارسی و عربی، دکتر سید امیرمحمود انوار نگارش یافته است؛ به بررسی مقام ممتاز استاد در عصر حاضر می‌پردازد. ایشان در دانشگاه‌های جهان معاصر، به دلیل مقام شعر و شاعری در دو زبان پارسی و عربی، بی‌بدیل بوده است.  

این مقاله که به بهانة سالگشت درگذشت ادیب بزرگ دو زبانة (مسلط به زبان فارسی و عربی) جهان معاصر و شاعر پارسی و عربی، دکتر سید امیرمحمود انوار نگارش یافته است؛ به بررسی مقام ممتاز استاد در عصر حاضر می‌پردازد. ایشان در دانشگاه‌های جهان معاصر، به دلیل مقام شعر و شاعری در دو زبان پارسی و عربی، بی‌بدیل بوده است.  

صاحب فردی دانشمند و دانش‌دوست بود، به طوری که در علوم مختلف صاحبنظر بوده است. او شاگردانی را تربیت کرد که بعداً هر کدام به نوبه خود استادی بزرگ در علوم مختلف شدند. صاحب اگرچه ایرانی و فارسی‌ زبان بود، ولی ادبیات عرب را کامل فرا گرفت به نحوی که هم به زبان عربی سخن می‌گفت و هم به زبان عربی کتابت می‌نمود. علاقه وافری به یادگیری زبان عربی داشت و سعی می‌کرد که دیگران هم به این زبان ...

التزام یا اعنات آرایه‌ای است که بلاغت‌نویسان فارسی و عربی کم‌تر بدان پرداخته‌اند، در حالی که این صنعت در قرآن کریم و نهج‌البلاغه و احادیث کاربرد داشته است. از این رو نگارندگان در این مقاله از جنبه‌های گوناگون آن را در بلاغت فارسی و عربی بررسی کرده و برای نخستین بار نشان داده‌اند که این صنعت در نظم و نثرِ این دو زبان به هشت شیوه می‌آید؛ برخی از این شیوه‌ها ویژة شعر فارسی است و برخی دیگر در هر دو ...