تعلّق خاطر به سرزمین مادری از مهم‌ترین موضوعاتی است که شاعران معاصر افغانستان به بهانه‌های گوناگون در مورد آن سخن­سرایی کرده­اند. خلیل‌الله خلیلی شاعر وطن‌دوست و سردمدار شعر مقاومت افغانستان در دوران معاصر است و مضامین وطن­دوستانه بخش قابل‌توجّهی از اشعار او را به خود اختصاص داده­ است. پژوهش‌های منتشرشده در خصوص اشعار میهنی خلیلی تاکنون، کافی به‌نظر نمی‌رسد؛ نوشتار حاضر پس از معرفی مختصر خلیل­الل...

شفیعی کدکنی یکی از نمایندگان شعر اجتماعی و سیاسی معاصر است و در این پژوهش، با تکیه بر نظریه ایدئولوژی آلتوسر به بررسی لایه‌ اجتماعی-سیاسی شعر او در دهه 50 پرداخته شده است. آلتوسر ادبیات و هنر را بخشی از دستگاه‌ ایدئولوژیک دولت می‌داند که به‎طورکلی، در خدمت پیشبرد اهداف دولت قرار دارد ولی در شرایط خاص ممکن است در خدمت ایدئولوژی‌های برآمده از خاستگاه‌های متفاوت نیز قرار گیرد. در این پژوهش، با است...

سرریزشدن بن­مایه­ها (Motiv) و بینش اساطیری، چه در قالب بازتولید و بازآفرینی اسطوره­های کهن و چه در خلق  اسطوره­های مدرن، نشانگر ریشه­داری اساطیر در ذهن و زبان و جان و جهان بشر و گریزناپذیری او از این حلقه‌ی ارتباطی است. جستار حاضر با تکیه بر اسطوره‌ی باروری و کهن­الگوی خدای شهیدشونده -که یکی از موتیوهای بنیادین جهان اساطیر است-، تصویر قیام و شخصیت میرزا را در شعر شاعران گیلان تحلیل می­نماید و ن...

قرن نوزدهم میلادی، مخصوصاً نیمه دوم آن، هم برای ایران و هم برای سرزمین های عربی، دارای وضع نامطلوب اقتصادی، سیاسی و اجتماعی بود. فساد و ظلم ستم حکام داخلی از یک طرف، تعرض و تهاجم خارجی از طرف دیگر، مردم را به ستوه آورد. غفلت و بی خبری مردم، فقر و بی سوادی جامعه را هم باید به گرفتاریهای آن روزگار اضافه کرد. سرزمین های عربی در نیمه دوم قرن نوزدهم میلادی دچار اوضاع بد اجتماعی، سیاسی و اقتصادی شد...

شعر شیعی یکی از شاخه‌های مهم و بارز شعر به حساب می­آید که از زمان پیدایش آن یعنی صدر اسلام تا به امروز، نقش مهمی در تعبیر و بیان احساسات شاعران نسبت به عقاید مهم مرتبط با شیعه، ایفا نموده است. در عصر حاضر با توجه به مسائل مهمی از قبیل تبلیغات وسیع نسبت به این مکتب و بیداری اسلامی، سرعت قابل توجهی در انتشار و افزایش این نوع شعر به وجود آمده است. معروف عبدالمجید، شاعر مصری تبار معاصر، از جمله افر...

در طول قرن گذشته، همزمان با وقوع تحولات بی سابقه در عرصه ی جهانی، به ویژه جنگ جهانی اول و دوم و تبعات آن بر روی کشورهای خاورمیانه رفته رفته، قشر روشنفکر این جوامع در صدد انتقاد از وضعیت سیاسی حاکم بر این کشورها و شرایط اجتماعی مردم برآمدند که باعث شد نقد اجتماعی با مسائل سیاسی در هم آمیخته شود. در این میان شاعران و ادیبان برجسته ای ظهور کردند که با دستمایه قرار دادن این موضوعات، پیام های اصلاح ...

آغاز قرن بیستم، طلیعه ی تحولاتی شگرف در سطح جوامع انسانی بود. این تحولات، هنر و به ویژه شعر را تحت تأثیر خود قرار داد. لذا شعر این قرن، پژواک همه ی جریانات و تحولاتی شد که انسان تجربه می کرد، یکی از مهم ترین این پدیده ها که بازتاب آن را در اشعار «جمیل صدقی الزهاوی» و «معروف الرصافی» می توان جستجو کرد، زنگار جهلی است که اذهان عوام گرفتار آن بود، و شعر آن دو از تیررس شراره های این بحران به دور نم...

حماسه عظیم امام حسین (ع) در ادبیّات عربی و فارسی، بازتابی بس گسترده دارد. این حماسه به دلیل ماهیت عزّت­مدار و ظلم­ستیز خود، به عنوان الگویی ممتاز در برابر ادیبان و سخنوران قرار گرفت. بسیاری از آن­ها با الگوگیری از این حماسه، نوای پایداری، آزادی و بیداری را در جامعه نواختند. می توان این سروده­ها را در گستره ادبیّات تطبیقی، بررسی و تحلیل کرد تا ضمن نقد، نشانه­های پیوند و اختلاف آن­ها روشن گردد.     ...

چکیده خلیل سلیم حاوی از بزرگان شعر امروز و یگانه شاعر مضامین عمیق فلسفی، در پایان سال 1919 در روستای (الهویه) در جوار کوههای «دروز» از پدر و مادر مسیحی ارتودکس متولد شد. او با چند مجموعه شعر که هر کدام از حجم نسبتاً کمی برخوردارند، توانسته است یکی از والا ترین جایگاه ها را در شعر معاصر عرب بدست آورد. شعر او از سمبولیسم عمیق و هشیارانه ای برخوردار است. او شاعری است متشاوم که یأس و ناامیدی در تم...