پژوهش حاضر، مجموعه اشعار آزاد و نیمایی فروغ فرّخ زاد و مهدی اخوان ثالثرا با محوریّت عنصر زبان و جنسیّت (زبان زنانه و زبان مردانه) بررسی می کند. ازآن جاکه عوامل ناخودآگاه در زبان این اشعار در مقایسه با نمونه های کلاسیک، به ارتباط آن با مفهوم غریزی- قراردادی جنسیّت بیشتر نمایان است، به زبان شعر آزاد و نیمایی اشاره شده است. بدین منظور پس از مباحث مقدّماتی در حوزه ی زبان شناسی و روان شناسی و تأثیر عامل ...

محمد زهری (1373- 1305) شاعر نوپرداز، پژوهشگر، کتابدار و کتابشناس در مرداد 1305 در روستای عباس آباد از توابع تنکابن به دنیا آمد؛ تحصیلات مقدماتی را به دلیل شغل پدر در ملایر و شیراز گذارند و پس از آن به تهران آمد؛ وی درسال 1332 موفق به اخذ درج? لیسانس زبان و ادبیات فارسی شد و در سال 1344 دوره دکتری خود را در دانشگاه تهران به پایان رسانید آثار او را می توان به دو بخش فعالیت های پژوهشی و شعر تقسیم ...

سید حسن حسینی از سرشناس‌ترین شاعران و نویسندگان متعهد انقلاب اسلامی، در سه اثر خود به طنز روی آورده‌است. مقالۀ حاضر با روش توصیفی‌ـ تحلیلی به واکاوی گونه‌ها، شگردها و درونمایه‌های طنز در سه کتاب حسینی به نام‌های براده‌ها، نوشداروی طرح ژنریک و فستیوال خنجر اختصاص یافته‌است. حسینی در این سه اثر، هم از گزین‌گویه، هم از قالب‌های شعر کلاسیک و هم از شعر نیمایی و سپید استفاده کرده‌است. همچنین، با نظر ...

«ارغوان» شعری درخشان با مضمونی اجتماعی، سرودۀ هوشنگ ابتهاج از چهره‌های مشهور شعر معاصر یا نیمایی است. عواطف غالب بر این شعر غم و اندوه و حسرت است که فقدان آزادی بر دل شاعرِ دربند مستولی ‌گردانده است، اما اندیشۀ آرمان‌گرایانۀ او در انتظار دمیدن صبحی برای پرواز و رهایی است. این پژوهش با رویکردی فرمالیستی و با روشی تحلیلی سعی دربررسی شعر ارغوان در سه ساحت زبانی، موسیقایی و زیبایی‌شناختی دارد. بررسی...

صور خیال یکی از رایج­ترین اصطلاحات در نقد ادبی است و از جمله اصطلاحاتی است که بیشترین تکثّر معنایی را داراست. واکاوی صورخیال شاعرانه یکی از راه­های تشخیص افتراق و اشتراک آثار ادبی است. بررسی از این دیدگاه در نهایت، سبک و ارزش هنری را روشن کرده و میزان قدرت، نوآوری و بهره­گیری از میراث گذشتگان را مشخص می­کند.  بیدل دهلوی (و بالطبع شاعران سبک هندی به­ویژه شاخه رهرو خیال) با باریک­بینی و تیز­بینی، ...

ادبیات غنایی گسترده ترین بخش آثار ادبی را دربر می گیرد و گونه های متعددی را در خود جای داده است، یکی از این گونه ها «شکواییه» است. تمایل به شکواییه در هر انسانی به صورت غریزی وجود دارد و شاعران، که حساس تر از دیگر مردم اند و با دید ظریف تری مسائل را می نگرند، با زبانی متفاوت به بیان این نوع ادبی می پردازند. در همة ادوار شعر فارسی شکواییه وجود دارد، اما در شعر معاصر نوع نگرش و نحوة پرداختن به آن...

بثّ‏ الشکوی نوع ادبی جهانی است که محتوای آن در میان ادبیات تمامی ملل ، مشترک و تاریخچه آن به امتداد عمر بشریت، طولانی است. چون در بثّ‏ الشکوی‏ شاعر از عواطف خود سخن می‏ 'وید، از نظر ماهیت جزو ادب غنایی و به شدت از روحیات و شرایط زندگی شاعر متأثر است. در متن و بطن آثار نگارین شهریار، موضوعات و مضامین مختلفی وجود دارد، که از جملۀ آنها می‏توان به گلایه‏ ها و شکایات مختلف با بسامد بالا اشاره کرد...

رباعی یکی از قالب­های سنتی مورد علاقه­ی نیمایوشیج بوده است. در مجموعه­ی اشعار نیما 592 رباعی وجود دارد. این رباعی­ها بدون تاریخ سرایش و بر پایه­ی حروف الفبای قافیه به صورت الفبایی تنظیم شده­اند. در مقاله­ی پیش رو برای بررسی میزان سنت­گرایی و نوآوری در رباعی­های نیمایوشیج، همه­ی آن­ها بررسی شده است. نتیجه نشان می­دهد که تنها در ده درصد از تمام این رباعی­ها نشانه­هایی از نیمای شناخته­شده­ی نوگرا ...

غزل نو با ویژگی­های خاص ظاهری و معنایی خود، تقریباً از اواخر دهه چهل و با غزلیات شاعرانی چون حسین منزوی و سیمین بهبهانی در ادبیات معاصر آغاز گردید. امروزه نیز در شاخه­های گوناگون و تازه ای با استقبال بسیار شاعران مواجه شده است. غزل نو حاصل برخورد شعر سنتی فارسی و شعر نیمایی است. اما پیش از آن، زمینه­های این برخورد در غزل­ نیمه­سنتی و غزل­واره فراهم شده بود. این مقاله کوششی است برای آشنایی با غزل...