روان کاوی و ادبیّات، رابطه ای دوسویه دارند. ادبیّات سبب تلطیف روان می شود و روان کاوی به کالبدشکافی آن می پردازد. آنچه امروزه روان کاوان مطرح می کنند، در ادبیّات گذشته حضور داشته است و اکنون نیز با هویّت یافتن دانش روان کاوی، به صورت علمی مطرح می شود. با بررسی یک اثر هنری از دیدگاه روان شناختی، می توان به نکاتی چون ویژگی های شخصیّتی هنرمند و بازتاب آنها در خلق اثر پی برد. در این نوشتار ـ که نتیجۀ با...

دربارۀ جزئیّات سوانح عمر خاقانی و روابط او با دربارها و حاکمان روزگارش، تحقیقات کاملی صورت نگرفته و سیمای برخی از ممدوحان او در هاله ای از ابهام قرار دارد. بی شکّ بدون شناخت بایستۀ موقعیّت زمانی و اشارات تاریخی سروده های این شاعر بزرگ قرن ششم و شناخت هویّت ممدوحان وی، نمی توان درک دقیقی از بسیاری از ابیات و سروده های او داشت و حتّی به تصحیح علمی و دقیق سروده هایش نائل آمد. یکی از قصاید مشهور خاقانی،...

بی شک رومیات ابوفراس حمدانی- شاعر قرن چهارم هجری- شهرت و آوازه‌ای ماندگار در ادبیات عربی دارد. به استناد پژوهش های محققان در طول تاریخ، رومیات ابوفراس مورد مطالعه و استفادۀ بسیاری از شاعران و ادیبان واقع شده و خواسته یا ناخواسته تأثیراتی بر آثار ادبی آنان گذاشته است.یکی از این آثار ادبی قابل تأمل، در تأثیرپذیری از رومیات ابوفراس، حبسیات خاقانی شروانی- شاعر پرآوازۀ قرن ششم- است...

چکیده ترکیب «پری مار» در ادبیّات منظوم فارسی، برای اوّلین بار در «حدیقة الحقیقة و شریعة الطریقة» سنایی غزنوی دیده می‌شود و بعد از وی، این ترکیب را فقط خاقانی شروانی به کار برده است. در متون منظوم دیگر، اثر و نشانی از آن نیست. در ادبیّات منثور فارسی نیز، این ترکیب به صورت «مارپری» در «داراب نامة» طرسوسی آمده است. با بررسی این ترکیب، می‌توان به همانندی‌های آن با اسطورة «گرگن مدوزا» از اساطیر کهن یو...

پ مقالۀ حاضر به بررسی و نقد فرهنگ تحلیلی لغات و ترکیبات دیوان خاقانی شروانی نوشتۀ رسول چهرقانی منتظر می‌‌‌پردازد. پیش از انتشار این اثر، فرهنگ‌‌‌های نسبتاً موفق دیگری در مورد شعر خاقانی به چاپ رسیده‌اند و این فرهنگ کوشیده است تا نکاتی پیرامون مسائلی که احیاناً در آثار پیش مغفول مانده‌اند طرح نموده و پرتوی بر غموض موجود در شعر خاقانی بیفکند و از دشواری‌‌‌های آن ابهام‌‌‌زدایی نماید. در ای...

یکی از موضوعات مهمّی که ذهن و اندیشه ی صاحبان فنّ را به خود مشغول داشته و باعث شکل گیری آثار ارزشمندی از سوی آنان گردیده، تأثیرپذیری شعرا و عرفا از مضامین، موضوعات شعری، عرفانی و خصایص سبکی پیشینیان است. عمر خیام نیشابوری به عنوان ریاضی دان، فیلسوف و طبیب که اشتهار جهانی و جاودانی دارد؛ از اخلاق (پیچیده و معماگونگی)واسرارجهان، ناپایداری عمر، رنج، مرگ، و خاطره ها و ترکیب آدمی در حلقوم مُشتَهی(آرزو-خ...

صنایع بدیعی اگر در حد تعادل به کار برده شوند موجب آرایش کلام می گردند. این صنایع را به ادویه ی طعام مانند کرده اند که اگر به اندازه استعمال شود ، غذا را مطبوع و لذیذ می کند و اگر زیاد شود آن را تند و نامطبوع می سازد. یکی از شاعرانی که در این زمینه افراط کرده است، خاقانی شروانی است. دیوان خاقانی سرشار از مباحث اخلاقی و پند و حکمت می باشد، با این حال، فهم آن برای هر شخصی ممکن نیست و استفاده ب...

چکیده : قاآنی شیرازی یکی ازتوانمندترین و مشهورترین شاعران دوران قاجاریه به ویژه عصرناصرالدّین شاه می باشد.سبک و شیوه شعری او همان سبک شعر دوره بازگشت ادبی است،با وجود این او به سبک خراسانی توجّه فراوان داشته وازمیان شاعران این سبک به منوچهری وخاقانی علاق? بسیارنشان داده است.اودرمیان شاعران سنتی وپیش ازخودش،بیشترین توجّه را درقصاید به خاقانی شروانی دارد، واقتفاواستقبال او ازقصاید خاقانی مشهود است....

چکیده ندارد.

یکی از تقسیمات سبک ادبی بر اساس محدوده جغرافیایی امست مثل: سبک خراسانی و سبک عراقی.چنین تقسیم بندی هایی به دلیل وسعت مکان - و گاهی زمان نیز - خود بر سبک های کوچکتری دلالت دارندکه باید معرفی بشوند. در سبک عراقی،عده ای از شعرای صاحب سبک ، دگرگونی و مبدعی در سرزمین اران سبک شعری خاصی را پدید آوردندکه به نام سرزمین شان سبک آذربایجانی نامیده شد ولی معمولا در تحقیقات ادبی این سبک را جزو سبک عراقی به ...